Maandelijkse archieven: februari 2017

Kap nâh. Stoppen met een kromme Wet DBA recht te praten.

Kap nâh is een van de bekende uitspraken van Haagse Harry. Een stripheld in Den Haag. Het is niet makkelijk om dit op “zijn Haags” te zeggen. Zelfs als je je roots in Den Haag hebt liggen. De tekenaar van Haagse Harry groeide op in het Benoordenhout, net als de schrijfster van deze column.

Waarom deze titel voor een column gebruiken? De verklaring is simpel. De vertaling van kap nâh is ophouden. We moeten ophouden met iets recht te praten wat krom is. Ondanks de goede bedoelingen van partijen, doet de Wet DBA niet wat ze moet doen. Namelijk, de onderkant van de arbeidsmarkt beschermen.

Op dit moment is er een interdepartementale projectgroep bezig om de mogelijkheden in kaart te brengen met betrekking tot herijking van het arbeidsrecht. Een herijking die ziet op de begrippen “vrije vervanging” en “werkgeversgezag”. Een helse en ook wellicht ondankbare klus. Diverse belangenorganisaties worden uitgenodigd om hun ideeën hierover te ventileren bij de projectgroep.

Ik zie niet de oplossing in herijking van het arbeidsrecht

Bij voorbaat staat al vast dat de geopperde ideeën zeer divers zullen zijn. Zie daar maar iets zinnigs mee te doen als projectgroep. Tom Poes verzin een list, om maar een andere stripfiguur aan te halen.

Ikzelf zie niet de oplossing in herijking van het arbeidsrecht. De termen “vrije vervanging” en “werkgeversgezag” zijn dan wel al meer dan 100 jaar oud, maar doorontwikkeld in de jurisprudentie. Daar kan je niet zomaar omheen. Je zult moeten kijken naar de arbeidsmarkt anno 2017. Een arbeidsmarkt van werkenden. Daar zul je een nieuw systeem voor moeten gaan ontwikkelen. Een systeem, waarbij de zzp’er wordt aangemerkt als ondernemer en niet meer als ‘geen werknemer’. Een mooie uitdaging voor het nieuwe kabinet.

PS: Op https://www.zzpkiest.nu/category/themas/schijnzelfstandigheid/ staat een overzicht van hoe politieke partijen aan kijken tegen de Wet DBA.

Geplaatst in Professioneel inhuren | Tags , , | 5s Reacties

“Zelfstandigen voelen zich nauwelijks verbonden met politieke partijen”. D66 krijgt meeste stemmen.

“Als het gaat om hoe verbonden zelfstandigen zich voelen met een partij scoort geen enkele partij boven een voldoende.” Politiek socioloog Giedo Jansen van de Universiteit Twente doet onderzoek naar het stemgedrag van zzp’ers. De traditionele zelfstandigen zijn volgens Jansen nog altijd meer rechts georiënteerd. Nieuwe zelfstandigen neigen meer naar D66 en GroenLinks. D66 scoort daarbij het hoogst in zijn onderzoek. Naar aanleiding van de verkiezingen en ZZPkiest.nu , onze informatie website over de verkiezingen en de zzp-dossiers, spraken we mij Giedo Jansen.

Wat was de aanleiding voor het onderzoek?

“Dat ontstond uit eigen interesse. Als socioloog onderzocht ik hoe sociale klasse invloed heeft op stemgedrag. Daarin vormden de zelfstandigen een aparte groep. Gedurende het onderzoek ontdekte ik dat ik steeds ontevredener werd over hoe in de wetenschap naar deze groep wordt gekeken. Die 1 miljoen zzp’ers worden nog steeds gezien als een homogene groep. Maar wie de kranten er op naslaat weet allang dat er enorm veel verschillen tussen zzp’ers zijn.”

Hoe wordt ‘de zelfstandige’ gezien in de sociologie?

“Zoals die vroeger was. De middenklasse – de kruidenier, agrariërs, de bakker op de hoek. Het klassieke beeld: een wat conservatieve naar rechts neigende groep. Maar juist dit type zelfstandige is afgenomen. Daarvoor is een nieuwe groep in de plaats gekomen: de zelfstandigen in professionele beroepen. De consultants, ICT-specialisten, organisatie adviesbureaus en aan de onderkant van de markt de laaggeschoolden (schoonmakers, taxichauffeurs, loonwerk in agrarische sector). Met name die professionele groep, in de dienstverlening, is enorm gegroeid.” 

Alle zelfstandigen bij elkaar stemmen vaak voor VVD en D66. Maar als het gaat om hoe verbonden ze zich voelen met een partij scoort geen enkele partij boven een voldoende.

Met zoveel diversiteit, lopen de politieke voorkeuren dan ook sterk uiteen?

“Alle zelfstandigen bij elkaar stemmen vaak voor VVD en D66. Maar als het gaat om hoe verbonden ze zich voelen met een partij scoort geen enkele partij boven een voldoende. Datzelfde zagen we bij een ook bij oude studie uit Engeland uit 1978 onder winkeliers in Londen. Het traditionele beeld heerst daar dat ze allemaal achter de conservatives staan. Ze stemmen wel op die partij, waren het eens met bepaalde punten, maar waren er over het algemeen niet heel enthousiast over. Ze konden zich niet helemaal achter de partij scharen.”

Nee?

“Alle zelfstandigen bij elkaar stemmen vaak voor VVD en D66. Maar als het gaat om hoe verbonden ze zich voelen met een partij scoort geen enkele partij boven een voldoende. Datzelfde zagen we bij een ook bij oude studie uit Engeland uit 1978 onder winkeliers in Londen. Het traditionele beeld heerst daar dat ze allemaal achter de conservatives staan. Ze stemmen wel op die partij, waren het eens met bepaalde punten, maar waren er over het algemeen niet heel enthousiast over. Ze konden zich niet helemaal achter de partij scharen.”

Onder de kwetsbare zelfstandigen vonden we niet meer verbondenheid met sociaal, linkse partijen.

Het debat rondom het zzp-schap gaat vaak over precaire zzp’ers, de verpleegkundigen, bouwvakkers die eigenlijk in vaste dienst zouden moeten werken..

“In het onderzoek onderscheidden we deze kwetsbare groep door 3 indicatoren:

  • Mate van vrijwilligheid: zou je liever in loondienst willen werken?
  • Onzekerheid: hoe zeker of onzeker is de stroom van klanten en opdrachten.
  • Afhankelijkheid van opdrachtgever: heb je één of meerdere opdrachtgevers?

Onder de kwetsbare zelfstandigen vonden we niet meer verbondenheid met sociaal, linkse partijen.”

Waren er ook resultaten die je niet had verwacht?

“Ik had niet verwacht dat zelfstandigen met een grote mate van ‘afhankelijkheid’ vaker op rechts georiënteerde partijen gericht waren. Toen ik daar even over nadacht realiseerde ik me dat met name in hogere beroepen dit soort werkrelaties veel voorkomt. Denk aan de verzekeringsagent die een langlopend contract aangaat met een verzekeringsmaatschappij maar zijn werk wel als zelfstandige uitvoert. Juist door afhankelijkheidsrelatie hebben ze een langlopende, stabiele vorm van zekerheid én afhankelijkheid. Een andere gedachte was dat zelfstandigen onderaan de arbeidsmarkt neigen naar extreem rechts. Dat kon ik ook niet vinden. PVV scoort sowieso heel laag. Terwijl eerder Amerikaans onderzoek bijvoorbeeld liet zien dat veel kleine zelfstandigen de Tea Party steunden.”

Zouden de uitkomsten wel te maken met het feit dat ze zelfstandige zijn, zouden ze in loondienst niet op dezelfde partij hebben gestemd?

“Ja dat kan. Ik ben nu bezig met een onderzoek naar de transitie naar zelfstandigheid. Verandert er dan wat in politieke voorkeur? Dat weten we ongeveer over 1,5 jaar. Pin me er niet op vast. Wij lopen altijd een beetje over de feiten aan. De data van dit onderzoek over Nederland is heel recent voor de wetenschap, namelijk van begin vorig jaar.”

Zou je de partijen nog advies kunnen meegeven voor de komende anderhalve maand?

“Politiek, beschouw zelfstandigen niet als ‘de zzp’er’. Er wordt wel eens gezegd: er moet een ondernemerspartij komen. Doe het niet. Deze groep is te gedifferentieerd. Je kunt ze niet allemaal aanspreken. Het is een groep met tegengestelde belangen, wat de ene goed kan doen kan de ander schaden.”

Geplaatst in ZP en Ondernemen, ZP en Politiek | Tags | Laat een reactie achter

De maatschappelijke impact van de zelfrijdende auto

zelfrijdende auto coverDe zelfrijdende auto komt eraan. Sneller dan je waarschijnlijk denkt. Elon Musk zei ‘dit jaar al’, maar op welk niveau liet hij in het midden. Ik vermoed dat we in 2020 echt volledig zelfrijdende auto’s in Nederland hebben, ook in de steden met ander verkeer. Dan gaat het hard.

De auto raakt veel onderdelen van de economie en de maatschappij. De eerste auto’s gaven mensen de vrijheid om welders te werken dan te wonen. De zelfrijdende auto vergroot die vrijheid. Maar ook overheidsfinanciën worden geraakt (denk aan parkeergelden en boetes) en banen (chauffeurs) verdwijnen.

Daarom heb ik een analyse gemaakt van alle onderdelen van de maatschappij waar de zelfrijdende auto invloed op gaat hebben. Dit alles heb ik in een boek samengevat, dat te downloaden is op basis van waardebepaling achteraf via http://vandehaterd.nl/e-boeken/

Geplaatst in Boeken | Laat een reactie achter

Worden organisaties en zelfstandigen beter van het nieuwe online aanbesteden?

 

Terwijl iedereen in beslag werd genomen door de Wet DBA moest er ook een nieuwe aanbestedingswet ingevoerd worden. Nu is ie daar. Wat betekent dat eigenlijk voor organisaties en zzp’ers? En, worden alle partijen er beter van? Paul Oldenburg van StaffingMS vertelt..

Zo’n 10 jaar geleden ontstonden online marktplaatsen waar overheidsorganisaties hun opdrachten plaatsen. Inmiddels zijn er honderden. Door een nieuwe Europese aanbestedingswet moeten die marktplaatsen worden aangepast naar een Dynamisch Aankoop Systeem (DAS). Gunningen moeten nu gepubliceerd en afwijzingen gemotiveerd worden. En een opdracht boven de twee ton moet Europees aanbesteed worden. Dit moet leiden tot meer marktdynamiek en efficiency.

 

Hoe ging het voor de invoering van de nieuwe regels?

“Voor de nieuwe wet vroeg je als overheidsorganisatie bij inhuur van extern personeel netjes een paar offertes aan. Want voor inkoop van spullen golden de Europese regels al wel, maar voor personeelsdiensten – de zogenoemde 2b diensten – gold een verlicht regime. Hiervoor volstond een meervoudig onderhandse procedure op nationaal niveau. De marktplaatsen hadden als aanbestedingsmethodiek weliswaar geen enkele status maar werden wel gedoogd.”

 

Tot de nieuwe aanbestedingswet werd aangekondigd…

“Dat was in 2014 maar lange tijd werd er door organisaties niks mee gedaan. Elke lidstaat kreeg 2 jaar de tijd om de aanpassingen te implementeren. Dat had mei 2016 moeten gebeuren, maar toen moest de wet nog door de kamer. Het werd uiteindelijk juli.” 

Veel aanbestedende diensten werken nog niet rechtmatig

Dat betekent dus dat alle opdrachten vanaf mei eigenlijk Europees aanbesteed had moeten zijn?

“Veel aanbestedende diensten uit de afgelopen periode zijn inderdaad niet rechtmatig. Maar geen partij die zin heeft om een organisatie voor de rechter te slepen. Organisaties die zich nu nog niet aan de wet houden worden wel door hun accountant op de vingers getikt.” 

Vanaf € 209.000 moeten Europese bedrijven mee kunnen dingen naar een opdracht, maar er zijn dus genoeg (semi)overheidsorganisaties die nog onder de nieuwe wet weten uit te komen?

“Aan die twee ton kom je al snel. Als je drie ICT-professionals wilt inhuren zit je al aan dat bedrag. Toch zijn er nog steeds grote organisaties zoals de NS die nog altijd meervoudig onderhands aanbesteden. Ze knippen de opdracht in stukjes zodat elke opdracht individueel onder die grens van twee ton blijft. Of ze dat nog lang kunnen volhouden, ik denk het niet. Als een marktpartij gaat procederen zou die een schadevergoeding kunnen eisen.”

 

Opdrachten die op elkaar lijken moeten toch bij elkaar opgeteld worden?

“De ene jurist zegt: soortgelijke opdrachten moet je clusteren. Een ander zal zeggen dat het stuk voor stuk individuele opdrachten zijn. Die verschillende interpretaties zijn er doordat er wel nieuwe wetgeving is, maar nog geen jurisprudentie, geen uitleg van de wet.”

 

Hoe lastig is het eigenlijk voor organisaties om van een markplaats over te gaan op een DAS?

“Het is vrij eenvoudig te implementeren met een stukje software. En het mooie is: de marktplaats die geen status had, wordt een rechtmatige tool met een DAS. Een DAS bestaat uit 2 fases: De instellingsfase waarbij je bepaalt wie je toelaat tot het systeem. En de beheerfase: waar je concrete opdrachten kunt verstrekken aan de inschrijvers.”

Voor zzp’ers is een DAS eigenlijk de enige mogelijkheid om een overheidsopdracht binnen te halen

Wat houdt sommige organisaties dan nog tegen?

“Veel bedrijven zijn bang dat het systeem te star is. Een aanvraag moet bijvoorbeeld 10 dagen van tevoren geformuleerd worden. Heb je vandaag iemand nodig, dan wordt dat lastig. Wat trouwens niet betekent dat het helemaal niet meer kan. Als je maar goed kunt motiveren waarom je je inschrijvers bijvoorbeeld maar 4 dagen de tijd geeft.”

Voor zzp’ers is een DAS eigenlijk de enige mogelijkheid om een Europese opdracht binnen te halen.

Hoe zit het eigenlijk voor de zzp’er, uit onderzoek van ZiPconomy bleek dat maar 5 tot 10% van overheidsopdrachten via marktplaatsen aan zzp’ers wordt gegund…

“Voor zzp’ers is een DAS eigenlijk de enige mogelijkheid om een overheidsopdracht binnen te halen die onder deze Europese aanbestedingsregels valt. Dat het nog weinig gebeurt kan komen doordat inhurende organisaties vinden dat een DAS te weinig flexibel is. Dan nemen ze via de Europese aanbestedingsprocedure een broker aan die vervolgens op nationaal niveau gaat sourcen en zich zo aan de Europese regels kan onttrekken. Bovendien is met de Wet DBA een steen in de vijver gegooid. Aan het inhuren van een zzp’er kleeft nu meer risico.”

“Overigens zie ik in onze eigen cijfers dat het percentage zzp’ers dat rechtstreeks via een marktplaats wordt ingehuurd duidelijk boven dat cijfers ligt en ook groeit”

 

Krijgen organisaties door de nieuwe wet wel betere kandidaten?

“Ja, dat denk ik wel. Bij een traditionele uitbesteding met een voorkeursleverancier gelden de afspraken vaak voor een paar jaar. Er wordt wel gevraagd naar voorbeeldprofielen, maar die hebben wel voetjes. Oftewel, ze kunnen ieder moment weer weg zijn. Met een DAS kun je altijd reageren op het aanbod dat op dát moment relevant is en bovendien betaal je eerder de marktprijs van dat moment.”

 

Zzp’ers zijn waarschijnlijk minder blij met een DAS?

“Er was zeker bij zzp’ers veel weerstand. Zij zeggen: ik moet het juist van mijn netwerk hebben, van het onderhands gunnen. Ze vinden dat hun talent bij dit soort platforms niet komt bovendrijven, dat het te veel moeite kost en ze schatten de kans klein dat ze uiteindelijk de opdracht krijgen. Het is inderdaad zo dat ze niet meer onderhands van opdracht naar opdracht kunnen huppelen maar ik denk dat het eerder misgaat doordat ze geen flauw idee hebben hoe ze zich moeten presenteren.”

 

Waar gaat het fout?

“Een gemeente was op zoek naar een CIO. Ik kende een it’er in een buurgemeente die geknipt was voor de job. Hij had in eenzelfde functie gewerkt, met hetzelfde systeem. Dus ik zei: schrijf je in op de marktplaats en bied mee. Maar tot m’n stomme verbazing werd hij niet eens uitgenodigd voor gesprek. Hoe dat kwam? Een van de vereiste criteria was dat de kandidaat aan een team leiding had gegeven. Hij had wel zijn functies netjes opgeschreven maar had daar niet bijgezet dat hij ook aan meerdere personen leiding had gegeven. Dat vond hij vanzelfsprekend. En omdat het er niet letterlijk stond werd het niet beoordeeld.”

 

Maar dat is toch vreselijk zonde, dat iemand hierdoor een opdracht misloopt?

“Dat is vreselijk. Tegelijk: zo gaat het nu eenmaal bij overheidsopdrachten. Dan krijg je te maken met die aanbestedingswetgeving en dat is heel anders dan bij een commercieel bedrijf.  Juist omdat deze organisaties transparant en niet discriminerend moeten zijn.”

 

Als het goed gaat, helpt een DAS bij een brede en efficiënte voorselectie. Maar uiteindelijk moet een ‘warm gesprek’ de doorslag geven?

“Absoluut. Je huurt een mens in. Als het op papier dik voor elkaar is, maar het klikt niet, dan werkt het niet.”

Op 28 maart organiseert Staffing Management Services een informatie event over dit onderwerp. Zie deze pagina voor meer informatie.

Geplaatst in Professioneel inhuren | Tags , , , , , | 8s Reacties

ACM: Geen tariefafspraken in cao’s voor zzp’ers. In politiek brede steun om collectieve onderhandelen tarief mogelijk te maken.

“Zzp’ers zijn ondernemers die zelf bepalen tegen welk tarief ze werk aannemen. Minimumtarieven in cao’s voor zzp’ers verhinderen dat. Tariefafspraken verminderen de concurrentie tussen ondernemers. Daarom mogen cao-partijen geen collectieve tariefafspraken maken voor zzp’ers.” Dat schrijft de Autoriteit Consument & Markt in een vandaag verschenen leidraad.

Het groeiend aantal zzp’ers is volgens de ACM belangrijk voor de flexibele arbeidsmarkt. “Maar er zijn ook zorgen over het inkomen en de sociale zekerheid van zzp’ers. Het gaat dan bijvoorbeeld om het gebrek aan sociale bescherming, zoals een inkomen bij arbeidsongeschiktheid, werkloosheid en pensioen. Eén van de voorgestelde oplossingen is het vastleggen van minimumtarieven in cao’s voor zzp’ers.”  Dat mag volgens de ACM meestal niet. “Prijsafspraken tussen ondernemers vallen onder het kartelverbod.”

De ACM legt dit in haar leidraad verder uit: “Een kartel is een verboden afspraak tussen ondernemingen, of besluit van hun vertegenwoordigers, om niet met elkaar te concurreren. Het kartelverbod is gericht op ondernemingen. Zzp’ers die zelfstandig economische activiteiten verrichten, zijn in de regel ondernemingen. Ook tariefafspraken voor zzp’ers in een cao vallen daarom onder het kartelverbod. Zulke afspraken zijn namelijk nadelig voor de concurrentie, en voor consumenten.”

CAO uitzondering, maar leidt tot schijnzelfstandigheid

Tariefafspraken die gemaakt worden in een CAO vallen niet onder het kartelverbod, mits het gaat om zzp’ers die in dezelfde werksituatie zitten als werknemers. De ACM noemt deze groep echter dan wel weer ‘schijnzelfstandigen’ die “minder vrijheid dan zzp’ers om te bepalen waar, wanneer en hoe ze hun werk doen.”  Op die manier raken zelfstandigen dan van de regen in de drup.

Bijna alle partijen willen ruimte voor collectief onderhandelen

Vrijwel alle politieke partijen willen dat er meer ruimte gecreëerd wordt dat zelfstandigen collectief kunnen onderhandelen over hun tarief. Althans in de kwetsbare sectoren.

Alle deelnemende partijen aan het ZZPKieskompas geven aan het “eens” of “zeer eens” te zijn op de stelling uit “In kwetsbare sectoren moeten ZZP’ers de gelegenheid hebben om collectief over hun tarief te onderhandelen“. Alleen de VVD staat hier ‘neutraal’ in, maar is dus ook niet tegen.  

Duidelijk is wel dit waarschijnlijk een aanpassing van de wetgeving vraagt. De uitspraken van de ACM bevestigen dat.

Overigens zijn alleen de SP, PvdA en Denk voorstander van een algemeen minimumtarief voor zzp’ers.

Op de themapagina ‘minimumtarief’ van  ZZPkiest.nu (zie hier), de speciale informatiewebsite over de verkiezingen van o.a. ZiPconomy, staan de visies van politieke partijen over dit onderwerp verder uitgewerkt. 

De leidraad van het ACM over de concurrentieregels voor zzp’ers is hier te vinden.  

Geplaatst in ZP en Ondernemen, ZP en Politiek | Tags , | 3s Reacties

ONL onderzoekt mening zelfstandigen en opdrachtgevers over Wet DBA en andere zzp-dossiers

ONL voor Ondernemers wil de effecten van de opschorting van de Wet DBA in kaart brengen. Daarbij wil ONL meningen verzamelen over op welke manier de positie van de zelfstandig professional bij de formatie goed regelt moet worden. Mee doen aan dit onderzoek kan via deze link : https://nl.surveymonkey.com/r/DFQZ8G2

Politieke sterk verdeeld over toekomst Wet DBA

In de politiek is erg weinig overeenstemming is hoe het nu verder moet met de Wet DBA.  Dat blijkt wel uit deze analyse van de standpunten die ZZPkiest.nu heeft maakt op basis van de partij-programma’s en verdiepende interviews met Kamerleden.  Die uitkomsten van die analyse plus de video-interviews over de Wet DBA zijn hier te vinden.

Ook ONL ziet dat er ondanks de tijdelijke opschorting van de handhaving de Wet DBA nog steeds veel onzekerheid te veroorzaken. Voorzitter Hans Biesheuvel: “we ontvangen signalen dat er nog steeds veel onzekerheid heerst. Zelfstandigen worden nog steeds niet ingehuurd, of krijgen te horen dat hun opdrachten rond de zomer af zullen lopen omdat opdrachtgevers geen risico’s willen lopen.”

Peiling als input voor formatie

De poll heeft tot doel om inzichten uit de praktijk te verzamelen. Een nieuw kabinet kan op basis van deze informatie voortvarend aan de slag en een duurzame oplossing zoeken voor de problemen van zelfstandig professionals en zzp’ers. De poll stelt daarom vragen over een eigen juridische en fiscale grondslag en bruikbare criteria. Inbreng vanuit de praktijk is daarbij heel waardevol.

ONL roept alle ondernemers, opdrachtnemers en zelfstandigen op om te reageren op deze poll. Met deze openbare poll wil ONL inzichtelijk maken hoe groot het probleem op dit moment is. Ook moet inzichtelijk worden hoe gedacht wordt over mogelijk oplossingen.

Opdrachtgevers en zelfstandigen kunnen tot 6 maart 2017 reageren op deze poll via de volgende link: https://nl.surveymonkey.com/r/DFQZ8G2

Geplaatst in Professioneel inhuren | Tags , | Laat een reactie achter