Arthur Lubbers 25 november 2024 17 reacties Print Handhaving Wet DBA: ‘de markt verkrampt, maar de echte zzp’er blijft’Strikte handhaving van de Wet DBA per 1 januari a.s. leidt tot problemen, zeker bij organisaties met grote aantallen zzp’ers zoals de overheid, verwacht Daniëlle Lambo (directeur Tentoo). Zij ziet nu al dat de markt ‘verkrampt’. “Toch zal dit niet het einde van zzp-inhuur betekenen. Die verkramping zal komend jaar nog wel aanhouden, maar daarna weer afnemen.”Tentoo, onderdeel van de Brisker Groep, verzorgt de verloning op payrollbasis voor werkgevers en freelancers. Dat de handhaving van de Wet DBA per 1 januari a.s. de gemoederen bezighoudt, merken ze hier dagelijks. “Wij krijgen veel telefoontjes van bezorgde freelancers. Zzp’ers vertellen dat opdrachten zijn stopgezet en vragen zich af hoe zij in de toekomst nog als zelfstandige kunnen blijven werken. Deze wetgeving raakt de basisveiligheid van mensen, hun inkomen”, zegt Tentoo-directeur Daniëlle Lambo. Ook in de markt is er volgens haar veel onrust. “Bij opdrachtgevers leeft de angst voor boetes als de handhaving vanaf 1 januari start. Beveiligingsbedrijven bijvoorbeeld willen geen zzp’ers meer inhuren en bieden zzp’ers nu een arbeidsovereenkomst aan. En veel van hen zijn ook geneigd in loondienst te treden.” Doel Wet DBA? Het effect van de handhaving van de Wet DBA is dus dat veel zzp’ers in loondienst zullen gaan. Dit lijkt ook de bedoeling, maar Lambo twijfelt daaraan. “Het doel is toch misstanden tegengaan, zorgen dat mensen voor het werk het juiste loon ontvangen. Voorkomen dat bijvoorbeeld arbeidsmigranten hier als lasser of in de slachterijen gaan werken op zzp-basis. Want dat zijn geen zzp’ers. Zij hopen alleen op die manier onder aan de streep meer over te houden en werkgevers hoeven dan geen werkgeverslasten af te dragen. Dat tegengaan – dat is toch de bedoeling van de wet?” Duco van Erkel (bedrijfsjurist Brisker Groep) sluit zich daarbij aan. “De overheid wil al langer ‘vast minder vast, en flex minder flex’ maken. Maar het doel van deze wetgeving is specifiek misstanden tegengaan. Partijen die het bewust, opzettelijk, verkeerd doen eruit halen. Daarnaast moet er ruimte blijven voor zzp.” “Je wilt niet dat mensen alleen zzp’er worden vanwege de financiële voorwaarden. Maar de echte zzp’er, moet kunnen blijven zzp’en. Je kunt de roep van de nieuwe werkende niet negeren.” Duco van Erkel, bedrijfsjurist Brisker Groep Arbeidsmarkt op ‘interessant kruispunt’ “Nederland blijft een flexland, zzp’ers blijven nodig”, zegt Lambo. “Tegelijkertijd leven we in een verzorgingsstaat en moeten er op de een of andere manier werknemers- en werkgeverspremies afgedragen worden. En mensen die tegen hun wil ondernemers zijn bij werkgevers die dit eisen om werkgeverslasten te ontduiden, dat zijn schijnzelfstandigen. Maar als je heel bewust kiest voor ondernemerschap en een flexibele arbeidsrelatie wil zoals vooral de nieuwe generatie op de arbeidsmarkt, wordt het dan niet tijd dat BV Nederland haar sociale stelsel daaraan gaat aanpassen, in plaats van dit met de wet plat te drukken?” Van Erkel ziet dat ook zo. “Mensen moeten tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Je wilt niet dat mensen alleen zzp’er worden vanwege de financiële voorwaarden. Want als het dan niet goed gaat, en iemand wil een beroep doen op het sociale stelsel, dan moet die persoon ook wel een bijdrage leveren daaraan. Maar je kunt de roep van de nieuwe werkende niet negeren.” Volgens Van Erkel staat de arbeidsmarkt op een ‘interessant kruispunt’. “Aan de ene kant heb je de nieuwe werkende, die zelf wil bepalen wanneer hij werkt, verschillende opdrachten wil en niet wenst vast te zitten in een stramien. En aan de andere kant zitten we met de vergrijzing. Daar worstelt de markt nu mee.” “De overheid slaat door. Wat als alle handen aan het bed in één keer wegvallen? Dan is er echt wel een probleem in de zorg. Tentoo-directeur Daniëlle Lambo Zzp-markt ‘verkrampt’ Strikte handhaving van 1 januari a.s. zal tot problemen leiden, denkt Lambo. “De overheid slaat door. Wat als alle handen aan het bed in één keer wegvallen, dan is er echt wel een probleem in de zorg? Want bij de overheid zal de grootste terugloop in opdrachten zijn, net zoals banken die al rigoreus zijn gestopt met zzp-inhuur.” Lambo verwacht dat de markt ‘verkrampt’. “Iedereen kijkt nu reikhalzend uit naar het moment dat de Belastingdienst de eerste bedrijven op de zwarte lijst heeft gezet.” Want de praktijk moet uitwijzen hoe de handhaving gaat uitpakken. “Het Deliveroo-arrest vormt de basis, maar het blijft telkens een afweging van zaken die je moet maken. Dat maakt het lastig.” Toch zal dit niet het einde van zzp-inhuur betekenen. “Die verkramping zal komend jaar nog wel aanhouden, maar daarna afnemen.” Lambo vergelijkt het met de komst van de WAB. “Opeens wilde niemand meer payrollen, alles moest uitzenden worden. Maar na een tijdje en enkele praktijkvoorbeelden wist men waar men aan toe was. En er is nog altijd heel veel vraag naar payrollen.” Creatieve oplossingen Als gevolg van de handhaving van de Wet DBA Er wordt een zogenoemd omgekeerd waterbedeffect verwacht; een verschuiving van zzp naar uitzenden. Maar volgens Lambo kan dat juridisch niet. “Er zullen partijen zijn die dat gaan proberen, maar je kunt niet opeens bij een bedrijf als uitzendkracht gaan werken als je voor datzelfde bedrijf jaren als zzp’er hebt gewerkt.” Een verschuiving van zzp naar detacheren is ook minder logisch dan het lijkt. Zo is er de zogenoemde Declarabele Uren BV, waarbij een zelfstandig professional zichzelf detacheert vanuit de DUBV. Maar volgens Van Erkel gaat dat deze ‘creatieve oplossing’ niet werken. “Dan stelt de BV de eigenaar ter beschikking (TBA) aan een opdrachtgever. Daardoor ontstaat een loondienstbetrekking, maar ook een uitzend-betrekking. En hoe lang is dat houdbaar als het toelatingsstelsel (Wtta) er komt. Dan zou zo’n zelfstandige bijvoorbeeld een waarborgsom van € 100.000 moeten betalen.” Verloningsmodel Als iemand door de zelfstandigentoets komt, dan adviseert Tentoo de freelanceverloning. Dan wordt een groot deel van de werknemerspremies (afdrachten UWV) en werkgeverspremies (loonheffing) al betaald. Dus mochten de vereisten van de Belastingdienst bijgesteld worden, dan is een groot gedeelte al afgedekt. “Deze ‘fictieve dienstbetrekking’ is een ideale oplossing voor freelancers”, stelt Van Erkel. Dit verlonen als freelancer is een model dat al 30 jaar bestaat en ook is opgenomen in de handboek van de Belastingdienst. “Het is jammer dat de overheid en partijen in de markt zoals brokers deze status niet erkennen. Het is nog altijd zo dat iemand of een zpp’er (met KvK) is of een werknemer. Er zit niets tussenin. Terwijl dit verloningsmodel juist een heel goede bijdrage leveren aan het sociale stelsel.” Zzp-scan Bestaat toch het vermoeden van schijnzelfstandigheid, dan adviseert Tentoo een payroll- of uitzendovereenkomst. Voor wie twijfelt heeft Tentoo een scan ontwikkeld, die naar eigen zeggen begrijpelijker en gebruiksvriendelijker is dan die van de Belastingdienst. Deze is gebaseerd op de Deliveroo-arrest en aanvullende criteria. Dit stoplichtmodel geeft aan of iemand überhaupt geen zelfstandige kan zijn (rood), of het afhangt van omstandigheden (oranje) of dat het heel duidelijk is dat een zzp-propositie is (groen). Een kanttekening; als partijen gaan samenwerken blijven zij er zelf verantwoordelijk voor dat zij in praktijk daadwerkelijk werken zoals is afgesproken. Periodieke controles zijn nodig om te toetsen of de uitvoering volgens vastgelegde overeenkomst verloopt. Lambo verwacht overigens dat de komende tijd veel zzp’ers voor payrolling en loondienst (met name detachering) zullen kiezen. “Dat is een logische tijdelijke optie, in ieder geval tot de storm voorbij is.” Van Erkel gelooft dat ‘de echte zzp’er, zzp’er zal blijven’. “Die zal op zoek gaan naar opdrachten bij verschillende opdrachtgevers. Als de overheid zegt dat ze bij hen in loondienst moeten, zullen velen van hen dat niet doen. Dan zoeken ze wel werk in een andere sector. De vraag is natuurlijk wie gaat die strijd winnen?” Lees ook: Tweede Kamer wil ‘zachte’ landing handhaving zzp. Kabinet stemt in Dennis Luyten, CEO van de Brisker Groep ‘Paniek in de markt, duidelijkheid is nodig’ “Je ziet de druk toenemen nu het einde van het jaar nadert”, zegt Dennis Luyten, CEO van de Brisker Groep, waar het label Tentoo onder valt. De reden: vanaf 1 januari 2025 wordt de Wet DBA gehandhaafd. Organisaties die zzp’ers inhuren die volgens de Belastingdienst eigenlijk werknemers zijn (schijnzelfstandigen), kunnen een naheffingsaanslag en boete tegemoet zien. Dat de Tweede Kamer de minister heeft gevraagd in het begin daar soepeler mee om te gaan, neemt de onrust niet weg volgens Luyten. “De markt heeft duidelijkheid nodig. Zuiver beschouwd is het prima om onderscheid te maken tussen werknemer en zelfstandig ondernemer, maar formuleer dan eerst wat een zzp’er is. En pak eerst de branches aan met de meest logische gevallen van schijnzelfstandigheid. Denk aan de inzet van studenten in de horeca en voor promotiewerk – dat zijn natuurlijk geen zzp’ers.” ‘Moratorium heeft te lang geduurd’ Volgens Luyten is Den Haag vooral zelf schuldig. “De overheid heeft zelf meegewerkt aan het ontstaan van wat zij nu als problematisch bestempeld. Waar het fout is gegaan, is dat men het heeft laten gaan, waardoor er een enorme groep is bijgekomen die eigenlijk geen zzp’ers zijn. Het moratorium heeft te lang geduurd.” Luyten denkt niet dat het rigorous overgaan tot handhaving gaat werken. “Dat moet je stap voor stap doen anders komen heel veel branches in de knel.” Als voorbeeld noemt hij de zorg. “Daar is echt paniek. Het is een kwestie van vraag en aanbod. Er is een enorme krapte op de arbeidsmarkt, waardoor het financieel aantrekkelijk is geworden om als zzp’er aan de slag te gaan. Dat heeft de overheid zelf laten gebeuren. Hoe moet het werk gedaan worden als de zorg van het ene op het andere moment geen zzp’ers meer mag inzetten?” De overheid komt ook zelf in problemen als de Wet DBA strikt gehandhaafd wordt, stelt Luyten. “Hoeveel zzp’ers heeft de overheid zelf niet in huis? Er zijn tal van dossiers bij ministeries – denk aan de toeslagenaffaire – waarvan de uitvoering in gevaar komt als zzp’ers niet meer ingezet mogen worden.” Dennis Luyten deelt zijn visie op actuele ontwikkelingen in de flexbranche tijdens het webinar in de recente Webinar Week van Werf& en ZiPconomy. Kijk het gesprek tussen FlexNieuws-hoodfredacteur Wim Davidse en Dennis Luyten hieronder terug. handhaving wet DBA, payroll, zzp Print Over de auteur Over Arthur Lubbers Arthur Lubbers is redacteur bij ZiPconomy Bekijk alle berichten van Arthur Lubbers
De overheid biedt deze zzp’ers die het zelf in dienst heeft echt geen contract aan. Wat we nu in onze beveiligingssector zien, is dat veel bedrijven in paniek zzp’ers in loondienst willen laten werken. Maar zodra deze ex-zzp’ers voor de eerste dag in loondienst komen, melden velen zich al snel langdurig ziek, vaak omdat ze teleurgesteld en gefrustreerd zijn. De zzp’er wordt weggebonjourd, en in plaats daarvan komt een langdurig zieke of overspannen (met een hernia )werknemer terug. De manier waarop de overheid de VBAR en DBA wetgeving heeft toegepast, creëert chaos. Zelfs als het straks weer aantrekkelijk wordt om als zzp’er te blijven werken, kun je vaste medewerkers niet meer motiveren om zzp’er te worden, omdat dit niet is toegestaan. Zo gaat het aanpakken van zzp’ers maar door. In de beveiligingssector zou er een ontheffing moeten komen op het gezagscriterium. Neem bijvoorbeeld een concert of een hoogrisico-evenement: het zou extreem gevaarlijk zijn om ervaren zzp’ers te vervangen door jonge werknemers van net 18 jaar met slechts een maand hun diploma in loondienst. Iedereen in loondienst? Tegen €18 per uur? Dat is ondenkbaar! Verloning is alleen interessant als je voldoende uren kunt maken, maar dat kan een opdrachtgever of aannemer niet garanderen, omdat vaste medewerkers voorrang krijgen en “zeker” aan het werk moeten. De wrok van vast personeel tegenover zzp’ers zal bijdragen aan de vicieuze cirkel die zich blijft herhalen. Wat gebeurt er uiteindelijk? De zzp’er wordt weggejaagd, en de werkgever krijgt een langdurig doorbetaalde -overspannen -zwak- ziek en misselijk te laat komende werknemer er voor terug terug. Beantwoorden
De overheid wil een ZZPer, feitelijk een bedrijf, zien als een individu dat werk uitvoert. Dat zal nooit gaan werken. Financieel / belastingtechnisch zeker niet. Een individu krijgt immers maandelijks geld, waarop al het e.e.a. is ingehouden. Maar een bedrijf weet pas wat het heeft binnengekregen (winst) na de definitieve belastingaanslag. Dat kan jaren later zijn. De politiek heeft de laatste 10 jaar verzuimd wetgeving te maken voor ZZPers, dus voor dit specifiek type bedrijf. Nu vallen we terug op oude (o.a.) arbeidswetgeving, en dat past gewoon niet in de huidige tijd. Beantwoorden
Ik vind dit artikel veel subjectiviteit bevatten en probeert naar een bepaalde denkvorm (richting Tentoo) te sturen. Als iets juridisch niet mag, zeg dan waarom. Ik zelf ga daar niet zomaar blind op varen. DUBV ontkrachten als Tentoo vind ik ook niet chic. Beantwoorden
Inderdaad, ik moet bij dit soort artikelen altijd denken aan die reclame “wij van WC-eend”… Beantwoorden
Toch bijzonder hoe schijnzelfstandigheid in ene gekoppeld wordt aan gebrek aan premies van sociale verzekeringen. Dit betreft sociale verzekeringen waar de zelfstandige géén recht op heeft, de andere sociale verzekeringen waar de zelfstandige recht op heeft, betaalt de zelfstandige voor. Bijzonder. Middel zoekt doel? Schuivende panelen? Beantwoorden
Blijft een interessante discussie. Ben 25 jaar zzp-er geweest in financieel advies bij grote bedrijven en heb in mijn omgeving nooit controles gezien. Doel van alles is om onderbetaling te voorkomen en zekerheden te verkrijgen voor kwaliteit en quantiteit in zorg, onderwijs etc. Maar laat de overheid eerst eens zelf beginnen met het elimineren van alle interimmers op de ministeries e.d. Beantwoorden
Het zijn niet alleen de verzekeringen die een rol spelen, het zzp-schap kent ook nog een uren criterium waar je aan moet voldoen. Dat uren criterium hoor je niks meer over. En dan is er nog dat gezagscriterium die per sector bekeken moet worden. Sommige sectoren kunnen niet onder een gezagsverhouding uit, neem een mobiele surveillance dat in verbinding staat met een meldkamer of een groot warenhuis of winkelcentrum waar een coördinator moet meekijken of mensen veilig kunnen winkelen vanuit de meldkamer. De zzp’er die altijd op tijd is en zijn werk goed doet omdat hij er anders net zo makkelijk uitgeknikkerd wordt, zal vervangen worden voor vast personeel? Dit gaat nooit goed komen. Beantwoorden
Inflatoir gedrag aan alle kanten. Het was gewoon redelijk simpel alleen er werd totaal niet gecontroleerd en dat is volledig uit de hand gelopen. “Hoe moet je een aanvraag voor een VAR verklaring invullen” en dat gaat nu ook gebeuren. Wordt hier iets anders gezegd, maar daar gaat het om. Hoe kunnen we binnen de regels blijven en weer los gaan, want uiteindelijk zal de controle er weer niet zijn. Schijnzelfstandigheid was geeneens een issue, er is een issue van gemaakt, meer door vakbonden dan de belastingdienst. Overheid deed volop mee aan schijnzelfstandigheid, was zelfs 1 van de eerste die het binnen bepaalde sectoren volop misbruikte. In het kort, geen controle door een gecorrumpeerde belastingdienst, een overheid die zelf de regels aan zijn laars lapt, mensen die daardoor uitgebuit worden en weer meer slechte regelgeving om de hele heisa te “repareren.”. Inflatoir gedrag en dat komt er weer aan. Wordt zelfs in dit artikel al aangekondigd met dat gezwets over sociale vangnet wat helemaal geen plaats heeft bij echte ondernemers, enkel bij schijnzelfstandigheid. Alleen de discussie is zo verziekt/inflatoir geworden dat dit nog tig jaar doorgaat. Beantwoorden
De oplossing is simpel. Introduceer een verplicht minimum uurtarief van 50 euro per uur excl btw excl reiskosten en eventueel materiaal. Dan stort de markt met schijnzelfstandigheid zo in elkaar en mogen de echte zzp’ers over blijven. Dat is ook veel makkelijker te handhaven en creert weinig grijs gebied. Beantwoorden
Als IT’er heb ik te maken met grote en langdurige projecten, bijna altijd een jaar of langer. Het is volstrekt onrealistisch zulk projectwerk op te knippen in kleine eenheden, of meerdere van zulke projecten tegelijk uit te voeren. Volgens de regels mag een IT professional dus niet meer zelfstandig werken. De Belastingdienst denkt heel rechtlijnig, in de praktijk onmogelijk. Alleen simpele, onbeduidende klusjes resteren. Dat betekent dat juist de grote problemen (waarmee ook de overheid kampt) niet meer aangepakt worden. Typisch genoeg hanteert de Belastingdienst intern afwijkende regels omtrent inhuur. Als dat geen meten met meerdere maten is… Suggestie om iedereen met uurtarief boven 75 of 100 euro sowieso uit te sluiten van deze waanzin en sowieso als ondernemer te bestempelen zou een simpele oplossing zijn. Maar ik vrees dat het de overheid daar helemaal niet om te doen is… Beantwoorden
afgelopen weekend gekeken naar de 3 delige serie op NPO over de toeslagaffaire, het zou zo maar weer eens die kant op kunnen gaan als men 5 jaar terug gaat naheffen bij ZZPers en kleine ondernemers naheffen op premies en pensioenen. In deze serie was het schokkend om te zien hoe de belastingdienst opereerde, had best altijd een hoge pet van de BD op maar vond dit angstig om te zien Beantwoorden
Uiteindelijk als de BD dit zou doen gaan mensen in Nederland gewoon failliet, heel simpel. Failliet is geen oplossing aangezien ze liever geld willen. Beantwoorden
Werd tijd. Regels waren er al. ZZP zijn gewoon schijnzelfstandig. Heeft helemaal niks met de arbeidsmigranten te maken. Metselaar werden ontslagen want er was geen werk maar vervolgens week later terug als zzp. Lopen jaren voor hetzelfde bedrijf op uren, zijn vertrokken als het geld gevangen is en eigen personeel mag de bende door hun veroorzaakt opknappen. Geldt in de zorg net zo.. Beantwoorden
In 2006 ben ik als zzp’er begonnen op aanraden van het UWV.(daar werd ik geparkeerd met gebroken voet, 2 operaties en een werkgever die me ontsloeg in de ziektewet, dat werd een rechtszaak en gewonnen. En ik zeg altijd, er zijn geen winnaars uitgekomen…) UWV hemelde maar op, de flexibele schil, dat kun jij! Nu in 2024 wordt mijn nek omgedraaid, mij en vele anderen. De belastingdienst kon met de invoering van de DBA niets, en in 2017 stopte het zo’n beetje. Nu wil men massaal de zzp’ers gaan controleren en pakken waar ze ze pakken kunnen. En ik begrijp heel goed dat in sommige sectoren het aardig uit de hand is gelopen, maar nu moet de echte zzp’er opstaan. Ze stellen als regels bijvoorbeeld: eigen werkkleding, eigen acquisitie, eigen klanten, aantoonbaar ondernemer zijn. En dat heb ik met vele anderen, maar vele niet…. Maar opdrachtgevers zijn bang gemaakt, ook de mijne. En nu hopen ze dat iedereen weer massaal in loondienst komt. Zo dring je het personeelstekort terug.(reactie van een opdrachtgever…) Maar ik koos voor afwisseling, zelfstandigheid, zelf op mijn plaat gaan. En daar blijf ik voor gaan. Het mooiste is dat de belastingdienst het gaat controleren met ingehuurd personeel.(want ook daar komen ze mensen tekort…) Wie keurt nu zijn eigen vlees???? De Bulgarenfraude, toeslagenaffaire etc, tot op heden lossen ze niets op. Leuker kunnen we het niet, maar we maken je wel banger…. Je zult er maar werken…… Beantwoorden
Natuurlijk spreekt de geïnterviewde voor eigen parochie, maar het is wat mij betreft wel een feit dat loondienst aan modernisering toe is. Loondienst in mijn vakgebied (IT) betekent vrijwel overal een contract van 32-40 uur, kleiner komt zelden voor. Je kunt een baan in de IT dus veelal niet combineren met twee dagen werken in de zorg of in het onderwijs, of met intensief vrijwilligerswerk/mantelzorg. Of na je pensionering nog 2 of 3 dagen per week doorwerken. Allemaal dingen waar de samenleving anno 2024 wel veel behoefte aan heeft. Verder is het hr-beleid bij veel organisaties nog ingesteld op werknemers die tientallen jaren bij het bedrijf blijven werken en te weinig bezig zijn met hun ontwikkeling. Maar de werknemer van tegenwoordig hoef je niet aan het handje te nemen met pop-gesprekken en ontwikkeldoelen. Dat kun je anno 2024 aan mensen zelf overlaten, die zorgen zelf wel dat ze up to date blijven en gewild blijven op de arbeidsmarkt. Dus schaf dat vaste jaarlijkse pop-circus af en hou die gesprekken alleen met degenen die er zelf behoefte aan hebben. Levert meteen ook een enorme besparing op. Beantwoorden
Het is echt belangrijk om een tegengeluid te laten horen. Een eerste stap om de petitie te tekenen van comité zzp op petitie24 te tekenen. Beantwoorden
