Minister Van Gennip komt met nieuwe criteria inhuur zzp. Zzp organisaties vrezen fiasco.

Minister Van Gennip heeft een concept wetsvoorstel gepresenteerd waarmee ze de regels voor het werken met werknemers en zelfstandigen wil verduidelijken. Hierdoor moeten werkenden en werkgevenden sneller weten of een opdracht door een zelfstandige gedaan mag worden of niet.

In het voorstel wordt – naast het element gezag – ook gekeken naar indicaties die wijzen op zelfstandig ondernemerschap. Volgens Van Gennip gaan die “stevig” wegen bij de beoordeling. Zzp-organisaties VZN en PZO zijn juist over dit punt zeer ontevreden.

Drie criteria

Minister Van Gennip: “We hebben de jurisprudentie uitgeplozen en verduidelijkt en een toetsingskader gemaakt. Deze houdt simpel gesteld in: 1. Hoe word je aangestuurd en gecontroleerd? Heb je daar alle vrijheid in of sta je onder leiding van een ander? 2. Doe je werk dat structureel gedaan wordt in een organisatie? Een vaste plek in de organisatie heeft? En doe je hetzelfde werk als en met werknemers? 3. Of werk je juist zelfstandig, voor je eigen rekening en risico? Met deze verduidelijking kunnen werkgevenden en zelfstandigen straks beter uit de voeten. Zonder bij opdrachten een berg jurisprudentie uit te moeten zoeken.”

Wanneer er geen werkinhoudelijke aansturing (A) en iemand is niet ingebed (B), dan kan het werk door een zzp’er gedaan worden. Als een van beide elementen wel aanwezig is, dan wordt gekeken in hoeverre er binnen de opdracht sprake is van ondernemerschap (C). Wanneer er dan nog geen uitsluitsel is, wordt gekeken naar elementen die te maken hebben met het ondernemerschap van de persoon zelf (C+).

Uitwerking

In een toelichting bij het concept wetsvoorstel wordt meer invulling aan de drie criteria:

A   Werkinhoudelijke aansturing

1. De werkgevende is bevoegd om aanwijzingen en instructies te geven over de wijze waarop de werkende de werkzaamheden moet uitvoeren en de werkende moet deze ook opvolgen
2. De werkgevende heeft de mogelijkheid om de werkzaamheden van de werkende te controleren en is bevoegd om op basis daarvan in te grijpen

B   Organisatorische inbedding
1. De werkzaamheden worden verricht binnen het organisatorisch kader van de organisatie van de werkgevende.
2. De werkzaamheden behoren tot de kernactiviteit van de organisatie
3. De werkzaamheden hebben een structureel karakter binnen de organisatie
4. Werkzaamheden worden zij-aan-zij verricht met werknemers die soortgelijke werkzaamheden verrichten.

C   Eigen rekening en risico
1. De financiële risico’s en resultaten van de werkzaamheden liggen bij de werkende.
2. Bij het verrichten van de werkzaamheden is de werkende zelf verantwoordelijk voor gereedschap, hulpmiddelen en materialen.
3. De werkende is in het bezit van een specifieke opleiding, werkervaring, kennis of vaardigheden, die in de organisatie van de werkgevende niet structureel aanwezig is.
4. De werkende treedt tijdens de werkzaamheden zelfstandig naar buiten
5. Er is sprake van een korte duur van de opdracht en/of een beperkt aantal uren per week.

C+  (Aanvullend)
Of de werkende zich doorgaans als ondernemer of werknemer in het economisch verkeer gedraagt met betrekking tot vergelijkbare werkzaamheden. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan:

1. De werkende heeft meerdere opdrachtgevers per jaar;
2. De werkende besteedt tijd en/of geld aan het verwerven van een reputatie en het vinden van nieuwe klanten of opdrachtgevers;
3. De werkende heeft bedrijfsinvesteringen van enige omvang;
4. De werkende gedraagt zich administratief als zelfstandig ondernemer: is ingeschreven bij de KVK, is btw-ondernemer en/of heeft recht op de fiscale voordelen van het ondernemerschap (zoals ondernemersfaciliteiten)

De uiteindelijke criteria komen niet in de wet maar in een Algemene Maatregel van Bestuur.

In de memorie van toelichting wordt de weging van deze elementen als volgt omschreven

“In die gevallen waar de indicaties van werkinhoudelijke aansturing en organisatorische inbedding in evenwicht zijn met de contra-indicaties van het werken voor eigen rekening en risico wordt het van belang geacht dat feiten en omstandigheden die wijzen op dat de werkende zich doorgaans als ondernemer in het economisch verkeer gedraagt, een rol krijgen bij de beoordeling. Daarbij krijgt de vraag of de werkende zich doorgaans met betrekking tot vergelijkbare in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt (buiten de arbeidsrelatie) werkzaamheden een rol in de beoordeling van de arbeidsrelatie. De indicaties die wijzen op ondernemerschap in het economisch verkeer (arbeidsrelatie overstijgend) noemen we C+ indicaties”

Luister/kijk hieronder voor meer uitleg deze podcast van ZiPconomy of luister terug op Spotify 

ZZP organisaties vrezen gevolgen nieuwe zzp-wet

In een reactie aan ZiPconomy laat Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN), de koepel van zelfstandigenorganisaties, weten teleurgesteld te zijn in het voorstel. De wet schiet volgens VZN zijn doel ‘ver voorbij’. “De wet biedt geen extra duidelijkheid vooraf en raakt zelfstandig ondernemers rechtstreeks in hun bestaansrecht”, zegt VZN-voorzitter Cristel van de Ven. “De vrijheid van ondernemerschap wordt hen ontnomen.” (lees hier de volledige reactie van VZN + Tien inhoudelijke redenen om te stoppen met deze conceptwet) 

Margreet Drijvers, directeur PZO,  vindt de wet “volkomen onnodig en niet goed voor de arbeidsmarkt.” Volgens Drijvers leidt dit weer tot een “bloedbad” waarbij ze verwijst naar problemen bij de de invoering van de Wet DBA. “Vervanging en interim management kan bijvoorbeeld niet meer als zelfstandige. Dat wordt desastreus voor allerlei sectoren en dit creëert alleen maar heel veel onzekerheid en gedoe”,

Drijvers wijst ook op een aangenomen motie van D66 en VVD (zie hier) waarin werd aangedrongen om de persoonlijke kenmerken van een ondernemer van  een zwaarwegende rol te laten spelen bij . Dat is niet gebeurd, vindt PZO. Nog steeds zijn de werknemerscriteria leidend en wordt uitsluitend naar de ondernemerskenmerken gekeken binnen een arbeidsrelatie. “Volstrekt onvoldoende voor uitvoering van de motie. Of iemand zich als ondernemer op de arbeidsmarkt beweegt, speelt in dit wetsvoorstel geen enkele rol. Bovendien maakt ze het onmogelijk dat zelfstandigen nog vervanging en interim management kunnen doen. De minister is ervan overtuigd dat met deze one size fits all oplossing alle problemen met schijnzelfstandigheid zullen zijn opgelost, maar miskent daarbij de veel hogere kosten, de complexe problematiek in een aantal sectoren en de behoefte aan flexibiliteit bij zelfstandige maar juist ook bij opdrachtgevers.”

FNV Zelfstandigen : voorzichtig positief

FNV laat weten “voorzichtig positief ” te zijn over het nieuwe wetsvoorstel.  “Belangrijk is dat het handhavingsmoratorium voor de loonheffingen wordt opgeheven in situaties van schijnzelfstandigheid. Met dit voorstel kan de handhaving worden opgepakt. Het wetsvoorstel is niet volmaakt en ondervangt niet alle situaties, maar het feit dat de Belastingdienst hiermee uit de voeten kan is een belangrijk signaal.”

Rechtsvermoeden van werknemerschap

Het tweede deel van het wetsvoorstel is een rechtsvermoeden van werknemerschap. Dat houdt in dat wie werkt voor een uurtarief van € 32,24 of minder er het een rechtsvermoeden is dat die persoon als werknemer gezien moet worden. Deze persoon kan straks eenvoudig bij de rechter opeisen dat hij recht heeft op bijvoorbeeld een minimumloon, ontslagbescherming en doorbetaling bij ziekte.

Als werkgevers het hier niet mee eens zijn, dan moeten zij met bewijs komen waarom de werkende toch echt een zzp’er is. Dit rechtsvermoeden geldt alleen voor zzp’ers met zakelijke opdrachtgevers, niet voor zelfstandigen en hun particuliere klanten.

Verder is dit een civielrechtelijke mogelijkheid. Dat wil zeggen dat de Belastingdienst hier geen gebruik van kan maken om bijvoorbeeld te bepalen of een werkgever loonheffingen moet afdragen.

Controversieel of niet?

Er start nu een internetconsultatie waarin commentaar op het wetsvoorstel gegeven worden. Deze consultatie heeft een looptijd van vijf weken. Indien het kabinet daarna vast houdt aan dit plan volgt een normaal gesproken behandeling in de Tweede Kamer. Of dat ook daadwerkelijk gebeurt hangt af van de kamer zelf. Mogelijk wordt dit wetsvoorstel als controversieel gezien. Dan mag het demissionaire kabinet er niet aan verder werken. De Tweede Kamer kan dat nog doen, want dit onderwerp is nog niet besproken.

• Zie ook: Dossier Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie & Rechtsvermoeden