Opdrachtgever nog maar matig op de hoogte van details Wet DBA.

Over precies een maand gaat de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties in (Wet DBA). Opdrachtgevers zijn nog maar matig op de hoogte van een aantal details rond deze Wet. Dat blijkt uit de resultaten van De Grote DBA Quiz die we hier op ZiPconomy publiceerden. Met vragen gericht aan opdrachtgevers.

Veel fouten

We zette de kwis afgelopen maandag op ZiPconomy, als leukigheidje. Vragen afkomstig van een aantal sprekers van het Nationale FlexPraktijkdag seminar. Toen de resultaten binnen kwamen werd het toch wat serieuzer.

Goed, er zaten een paar lastige vragen tussen, maar toch wel opvallend dat er maar een handvol van de ruim driehonderd mensen nul fout had. Nog geen 10% minder had o of 1 fout. Bijna de helft van alle deelnemers had minder dan de helft goed. Dat geeft te denken.

Ik licht een paar van de meest gemaakte fouten er uit.

Geen handtekening nodig

78% van de deelnemers weet dat het afsluiten van de modelovereenkomsten geen verplichting is; toch denkt dus 22% dat wel. Dat een BV een modelovereenkomst niet overbodig maakt, is algemeen bekend.

Iets minder dan de helft van alle deelnemers weet dat de goedkeurig van de Belastingdienst voor een modelovereenkomst geldt voor vijf jaar. 41% denk dat de goedkeurig alleen voor de duur van de opdracht is. 13% denkt dat de goedkeurig geldt voor 1 jaar of onbeperkt is.

“Een modelovereenkomst is alleen rechtsgeldig wanneer deze door beide partijen is ondertekend”. Dat klinkt logisch. Massaal (75%) denken deelnemers aan de quiz dat je een modelovereenkomst moet ondertekenen. Toch is dat niet zo. “In een email verwijzen naar het nummer van de modelovereenkomst is voldoende” zo vertelde Staatssecretaris Wiebes onlangs. In de brief aan alle zzp’ers met een VAR die de belastingdienst gaat versturen (zie hier) staat dat ook bevestigd. De modelovereenkomst is geen aparte overeenkomst die ondertekend moet worden. In een overeenkomst van opdracht of opdrachtbevestiging verwijzen naar het nummer van de modelovereenkomst waar mee gewerkt wordt, kan voldoende zijn.

Geen ondernemertoets nodig

Het wel/niet moeten ondertekenen was de vraag die het vaakst fout werd ingevuld. Goede tweede is de ‘ondernemerstoets’. 63% van de deelnemers denkt ten onrechte  “als opdrachtgever moet ik controleren of de zzp’er ook echt ondernemer is.”

In de VAR stonden een aantal vragen of iemand ook daadwerkelijk ondernemer is, bijvoorbeeld het aantal opdrachtgevers per jaar. De vraag of iemand ook (fiscaal gezien) ondernemer is, is een vraagstuk puur tussen de fiscus en de zzp’er. Relevant bijvoorbeeld bij de aangifte. In de modelovereenkomst speelt dat geen rol. Daarin staat alleen omschreven hoe om te gaan met zaken als ‘gezag’ of ‘vrije vervanging’. Een extra check of iemand ondernemer is, is niet nodig. Sterker nog: ook wanneer iemand volgens de Belastingdienst ondernemer is, maar je behandelt hem/haar als werknemer (veel toezicht/gezag bijvoorbeeld), dan kan er toch een dienstbetrekking geconstateerd worden.

Wat mogelijk hier wat verwarrend was bij deze vraag, is dat wanneer er evident geen gezagsrelatie is tussen opdrachtgever en opdrachtnemer er ook geen aanleiding is om een modelovereenkomst te gebruiken.

Rond rol intermediairs nog veel onduidelijkheid

Meer dan de helft van de deelnemers denkt dat een intermediair die werkt met het ‘bemiddelingsmodel’ zorg draagt voor een eventuele modelovereenkomst. Dat is niet zo. Misschien een instinkertje.  Maar bureaus die werken via het ‘bemiddelingsmodel’ (dat zijn er niet zo heel veel) bemiddelen alleen maar. Ze hebben verder geen contractuele relatie met een zelfstandige. Het wel of niet werken met een modelovereenkomst is iets dat speelt tussen de opdrachtgever en de zelfstandige.

Hoe zit het nu het met bureaus die werken met het tussenkomstmodel?

Bijna een op de vijf verkeert in de (onjuiste) veronderstelling dat opdrachtgevers die zzp’ers inhuren via een bureau, toch ook zelf een modelovereenkomst moeten afsluiten. Dat is niet zo. De modelovereenkomst wordt in dit geval (als dat nodig is) afgesloten tussen het bureau en de zelfstandige. De mate waarop opdrachtgevers die uiteindelijk van de diensten van de zzp’er gebruik maakt ook geheel gevrijwaard is van alle risico’s hangt sterk af van wat die bureaus opnemen in hun contract met die opdrachtgevers. Een deel van de intermediairs zal bepalingen opnemen dat ook hun opdrachtgevers zich moeten houden aan de bepalingen in de modelovereenkomst die de intermediair heeft afgesloten met de zzp’er.

Informatievoorziening naar opdrachtgevers hard nodig

Alle 600.000 zzp’ers die nu een VAR hebben (of zijn het er toch 360.000 ?) ontvangen een dezer dagen een brief van Staatssecretaris Wiebes (hij is hier te lezen). Twee derde van de deelnemers aan de quiz weet keurig dat alleen zzp’ers met een VAR  zo’n brief met meer informatie krijgen. En niet de opdrachtgevers van die zzp’ers.

De vraag is of dat nu wel zo verstandig is.

Bovenstaande resultaten geven toch op zijn minst een indicatie dat er nog wel wat te doen is in de informatievoorziening naar die opdrachtgevers. Zij bepalen immers ook of de zzp’ers nu wel of niet veel (onnodige) last gaan krijgen van de Wet DBA.