“Wet- en regelgeving belemmert groei detacheringsbranche”

De Nederlandse detacheringsbranche floreert, heeft een belangrijke rol op de arbeidsmarkt, maar wordt bedreigd door wet- en regelgeving. Dat was de boodschap op de jubileumbijeenkomst van de VvDN, de Vereniging van detacheerders Nederland.

Er zijn veel meer detacheerders die veel meer omzet draaien en vooral veel meer gedetacheerde vrouwen (45%) dan vijf jaar geleden. Dat blijkt uit het Marktonderzoek detachering, dat Panteia heeft uitgevoerd in opdracht van de VvDN, ABN AMRO en PwC. Dit rapport is 24 januari jl. gepresenteerd tijdens het event ter ere van het eerste lustrum van de VvDN bij gastheer Yacht in Diemen. Volgens dit uitgebreide onderzoek – een vervolg op het onderzoek vijf jaar geleden – is de totale omzet van de detacheringsbranche gestegen van 6 miljard euro in 2017 naar 10 miljard euro (grove schatting) in 2022.

“De detacheringsbranche heeft de afgelopen vijf jaar een prachtige groei doorgemaakt. Dat is alleen maar mogelijk doordat detacheerders goed werkgeverschap in de praktijk brengen”, zei Edwin van den Elst, de nieuwe voorzitter van de Vereniging van Detacheerders Nederland (VvDN).

De VvDN is in 2019 opgericht om de belangen van detacheerders te behartigen en telt inmiddels 85 leden. “Dat is mooi, maar niet genoeg”, stelt Van den Elst. “Wet- en regelgeving vormt nog meer dan vijf jaar geleden een bedreiging. Het sentiment is in ons nadeel gedraaid. We moeten in dit veranderende (politieke, red.) klimaat duidelijk maken dat wij als detacheerders echt andere wet- en regelgeving nodig hebben. Dat moeten we samen doen. Ik zal er in elk geval keihard aan werken om ervoor te zorgen dat we een speelveld krijgen waarop we op een goede, eerlijke manier kunnen ondernemen.”

Belemmering door wet- en regelgeving

Het tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten is nog altijd de grootste belemmering voor detacheerders. Dat is in vijf jaar tijd niet veranderd. Maar de uitkomsten van het onderzoek tonen inderdaad aan dat detacheerders overheidsregels meer en meer als belemmering zien. Gold dit in 2017 voor amper een derde (32%) van de detacheerders, inmiddels stelt meer dan de helft (54%) last te hebben van de huidige wet- en regelgeving.

Met stip bovenaan de top-10 belemmeringen die detacheerders ervaren bij het uitoefenen van hun activiteiten staat de inlenersbeloning (69%). (Juridisch gezien valt detachering onder ‘uitzenden’ door de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi) en moet dus de inlenersbeloning worden toegepast.). Ook de Uitzend-CAO (56%) en de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) (51%) worden als belemmerd ervaren, net als het omgaan met begrippen als ‘gezag’, ‘toezicht en leiding’ en ‘inbedding’ bij het beoordelen van arbeidsrelaties (49%).

GenZ wil vast contract

Zowel ABN AMRO als PwC namen het podium tijdens de jubileumbijeenkomst om de ruim honderd aanwezige detacheerders te wijzen op de kansen die zij hebben op de arbeidsmarkt, nu en in de toekomst.

Want ondanks een kwakkelende economie draait de arbeidsmarkt op volle toeren – ABN AMRO spreekt dan ook slechts van een ‘technische recessie’. Ook volgens Raymond Welmers van PwC is de situatie bijzonder. “Economische onzekerheid in combinatie met een krappe arbeidsmarkt komt bijna nooit voor. Dit zorgt voor druk op de loonkosten. En met name de Generatie Z (geboren tussen 2000 – 2014) heeft behoefte aan financiële stabiliteit omdat zij met hoge (woon)lasten en studieschuld zitten.”

Boodschap aan detacheerders: “Zij (GenZ) vinden het salaris het belangrijkst. Het is een mythe dat zij voor de bonus gaan. Zij willen wel flexibiliteit, maar niet in hun arbeidsvoorwaarden. En zij willen een vast contract.”

Detacheerder als impresario

Han Mesters benadrukte dat detacheerders vooral zouden moeten inspelen op de behoefte aan autonomie en ‘purpose’ (maatschappelijke relevantie) van de kandidaat. “Post corona zijn we allemaal een beetje zzp’er geworden. Werkenden willen niet meer 40 jaar in dienst zijn bij een bedrijf. Belangrijkste reden voor vertrek is hun manager en de bedrijfscultuur. Als (jonge) mensen zich daarin niet kunnen vinden, zijn ze weg.”

Op die behoefte aan flexibiliteit en zelfstandigheid kunnen detacheerders inspringen, stelt Mesters. En dat doen zij ook al, zo blijkt uit het onderzoek dat detacheerders meer en meer doen aan zzp-bemiddeling.

Mesters ziet voor detacheerders een rol weggelegd als impresario: persoonlijke aandacht en het bieden van intensieve loopbaanbegeleiding. En die rol lijken detacheerders ook te pakken. Het onderzoek toont aan dat detacheerders veel meer dan vijf jaar geleden investeren in persoonlijke ontwikkeling en loopbaanbegeleiding van hun medewerkers. Reskilling – omscholen voor schaarsteberoepen – en upskilling – inclusief (persoonlijke) ontwikkeling – is ook volgens Welmers de manier voor detacheerders om zich te onderscheiden.

Dat detacheerders volgens het onderzoek meer doen aan het ontwikkelen van soft skills van hun mensen, vindt Welmers dan ook positief. “Dat is belangrijk voor hun inzetbaarheid.”

Detacheerder als ‘change agent’

Marjolein ten Hoonte (Randstad) gaat nog een stap verder. Zij schetst een arbeidsmarkt waarin detacheerders als moderne werkgevers als ‘change agents’ kunnen dienen. “De wereld is in transitie, de uitkomst onzeker. Het leven, het werk, verandert. Wij kunnen wij als moederschip fungeren, van waaruit die werkende zich kan ontwikkelen, zodat elk mens, elke werkende, zekerheid krijgt, los van contractvorm.”

Een fraai vergezicht, dat – zeker gezien het politieke klimaat – niet realistisch lijkt op korte termijn. In de dagelijkse hectiek zal het voor de individuele detacheerder ook niet direct prioriteit nummer één zijn. Maar het is een mooi doel om samen na te streven vanuit de branchevereniging VvDN.

5 meest opvallende uitkomsten uit het Marktonderzoek detachering

De totale omzet van de detacheringsbranche is gestegen van 6 miljard euro in 2017 naar tussen de 8 en 12 miljard euro (grove schatting) in 2022; de gemiddelde omzet per bedrijf is € 14,5 miljoen. De detacheringsmarkt is diverser geworden, er zijn meerdere nieuwe snelle groeiers toegetreden tot de markt. Als gevolg hiervan is het aandeel van de grote detacheringsorganisaties in de totale omzet van de branche afgenomen (vergelijkbaar met de ontwikkeling in de uitzendbranche, waar de zogenoemde Grote 4 ook relatief aandeel in de totale omzet verliezen.)
Het aantal gedetacheerden is gegroeid van 135.000 in 2017 naar tussen de 149.000 -194.000 in 2022; van de gedetacheerden is een kleine meerderheid man, veelal hoogopgeleid (HBO+, 63%) en het gros is jonger dan 40 jaar (66%). In vergelijking met 2017 valt vooral de toename van het aandeel vrouwen op (in 2022: 45%). Ook opmerkelijk, een groot aandeel van alle gedetacheerden in 2022 is in dienst getreden bij de detacheerder als schoolverlater (29% tegen 15% in 2017) of in mindere mate vanuit een uitkeringssituatie (7% tegen 13% in 2017). Volgens de VvDN geeft dit aan dat detacheerders in toenemende mate een brug vormen naar de arbeidsmarkt.
De uurtarieven zijn gestegen; werd in 2017 de grootste groep nog gedetacheerd tegen een uurtarief tussen de € 35 en € 50, in 2022 werd de grootste groep gedetacheerd op basis van een tarief tussen de € 50 en € 75 per uur. Ten dele is dit natuurlijk te verklaren door de inflatie en hogere CAO-lonen (inlenersbeloning). Maar kennelijk zijn detacheerders er ook in geslaagd hun toegevoegde waarde (op een krappe arbeidsmarkt) te vertalen naar een hogere prijs.
Het overgrote merendeel van de detacheerders (94%, tegen 88% in 2017) biedt tegenwoordig naast detachering ook andere diensten aan. Zo doen de detacheerders veel vaker ook aan zzp-bemiddeling (62%, tegen 49% in 2017), aan werving en selectie (59%), en deta-vast bemiddeling (51%), op ruime afstand gevolgd door onder meer uitzenden (36%).
Detacheerders hebben een belangrijke rol bij de opleiding en ontwikkeling van gedetacheerden. Gemiddeld wordt door detacheerders ruim € 1.700 per medewerker uitgegeven aan training, coaching en opleiding (5% van de loonsom). Opvallend is de verschuiving van training van hard skills naar soft skills. Driekwart betreft vaktechnische opleidingen. Maar daarnaast is er een sterke groei in het aanbod externe coaching (47%), loopbaanbegeleiding en trainingen competentiemanagement (49%).