"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
menu
trending
Hugo-Jan Ruts 16 augustus 2022
15 reacties

Hans Borstlap: “zzp’ers betalen niet mee aan de bijstand.” Klopt dat?

Van een invloedrijk beleidsadviseur als Hans Borstlap mag je verwachten dat hij de feiten op orde heeft. Klopt zijn uitspraak dat zzp’ers niet meebetalen aan de bijstand? Een factcheck.

Hans Borstlap, voorheen voorzitter van de Commissie Regulering van werk, vindt de groei van het aantal zzp’ers maatschappelijk onwenselijk. Want “als  deze zelfstandigen in de problemen komen, belanden ze wel in de bijstand waar ze zelf niet aan hebben meebetaald”, zo staat te lezen in een Volkskrant artikel van 12 augustus.

Daar gaan we weer, zal menig zelfstandige professional gedacht hebben bij het lezen van het stuk. En ja, de voormalig topambtenaar laat wel vaker zien dat voor hem de discussie belangrijker is dat de feiten. Dus moet je dat dan nog factchecken?

Nu, toch maar wel. Al was het maar omdat het FD in een hoofdredactioneel commentaar onlangs zo ongeveer hetzelfde beweerde. Een commentaar dat de krant na kritiek op twitter overigens rectificeerde. En dan hadden we onlangs nog Martin van Rooijen, fractievoorzitter van 50Plus in de Eerste Kamer en oud-secretaris van Financiën, die op twitter herhaaldelijk beweert dat zzp’ers wel aow vangen maar er niet aan mee betalen.

De feiten

Een ‘algemene bijstandsuitkering’ is voor wie niet genoeg inkomen of vermogen heeft om in zijn of haar levensonderhoud te voorzien en niet in aanmerking komt voor een andere voorziening of uitkering.

Anders dan bijvoorbeeld voorzieningen als de WW, wordt de bijstandsuitkering betaald uit de ‘algemene middelen’. Dus uit alle inkomsten die de overheid krijgt. Waaronder de inkomstenbelastingen die zzp’ers ook gewoon betalen. Dan is er nog het feit dat de inkomsten van de overheid  maar voor ongeveer de helft bestaat uit loon/inkomstenbelastingen, aan alle andere vormen van belastingen dragen zzp’ers, als ondernemer, burger of als consument, ook zo hun steentje bij. Dus: ja, zzp’ers betalen, via inkomstenbelasting en via andere belastingen, gewoon mee aan een voorziening als de bijstand. Net zoals ze via hun premie volksverzekeringen meebetalen aan een algemene voorziening als de aow.

Dus, deze factcheck is kort: wat Hans Borstlap hier zegt is natuurlijk ronduit onjuist.

Weinig belasting bij lage tarieven

Weet de voorzitter van wat een van de belangrijkste commissies over de arbeidsmarkt is geweest dan niet beter? Ja, natuurlijk wel, zo erkent hij zelf in een reactie. “Het had iets genuanceerder opgenomen kunnen worden. Het gaat om de marginale zzp-ers met (te) lage tarieven.”  Zijn punt is – zo legt hij in zijn e-mail uit – dat die groep met lage tarieven “(vrijwel) geen belasting betalen en daarboven aanmerkelijk minder dan andere werkenden.”

Dat is wel weer iets heel anders dan beweren dat zzp’ers niet meebetalen aan de bijstand, en klopt nog steeds niet. Ja, die ‘marginale zzp’ers’ (vreselijk woord trouwens) betalen onder de 25 duizend euro inderdaad geen inkomstenbelasting, maar wel andere vormen van belastingen. En ook werknemers met een laag inkomen (risicogroep voor instroom in de bijstand) betalen weinig tot geen belastingen.

Kwalijke beeldvorming

Over dat punt ‘aanmerkelijk minder belasting betalen’ – daar gaan we het hier nu niet uitgebreid over hebben. Dat hebben we al een paar keer gedaan, zie hier en hier of lees anders dit artikel ‘Zelfstandig ondernemers betalen niet te weinig maar juist relatief veel belasting‘ van Mathijs Bouman.

Wel ‘grappig’ is dat Borstlap daarbij verwijst naar zijn eigen rapport. Figuur 7 in dat rapport (pagina 51 uit het rapport, zie hier) werkt dat fiscale verschil uit. In die vergelijking (waar overigens de nodige fouten in staan: zie hier) betaalt de werknemer € 14.182 aan belastingen en premies en de zzp’er € 13.774. Dat lijkt me geen ‘aanmerkelijk’ verschil. En dat is dan nog voor de nu ingevoerde korting op de zelfstandigenaftrek.

Dat een politicus als Van Rooijen doelbewust jokt (met al zijn kennis weet hij natuurlijk ook wel beter) om een politiek punt te maken, is al treurig. Dat een invloedrijke beleidsadviseur als Borstlap tegen een landelijke krant – bewust en niet voor de eerste keer – meewerkt aan onjuiste beeldvorming om zijn gelijk te halen (het advies van zijn commissie is om het belastingvoordeel voor zzp’ers af te schaffen) vind ik ronduit pijnlijk.

,

Over de auteur

Over Hugo-Jan Ruts
Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

15 reacties op dit bericht

  1. Laat een factcheck dan wel compleet zijn:
    – de bijstand wordt idd uit algemene middelen betaald, maar de AOW (is ondanks fiscalisering = gedeeltelijke financiering uit algemene middelen) gebaseerd op een omslagstelsel.
    – de premie voor alle volksverzekeringen (incl AOW) voor een zzper is 5,65%. De premie voor alléén de AOW voor een werknemer is 17,9%.
    – Conclusie: beide worden hier tussen neus en lippen op een hoop gegooid, maar zijn niet te vergelijken wbt financiering.

    (Dit los van de inderdaad complexe discussie over rol zzp vs sociale stelsel mbt betaalbaarheid & draagvlak vs marginale belastingdruk individuele zzper vs maatschappelijke lasten vs individuele risicoperceptie (en risico’s dus wel of niet verzekeren. Want die beeldvorming gaat meerdere kanten op.)

    • @Rutger, dan voor je reactie. Deze factcheck gaat primair over de uitspraken van Borstlap, niet over de aow uitspraken van Van Rooijen.
      Overigens: bedoel je niet dat met dit 5,65% niet de bijdrage ZVW (Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet) die werkgevers betalen voor werknemers maar die zzp’ers zelf betalen? Dat is weer iets anders. zzp’ers en werknemers betalen op zich dezelfde percentage belasting en premies: zie ook het genoemde overzicht van de Cie Borstlap: https://zipconomy.nl/wp-content/uploads/2021/05/IMG_20210421_0001.pdf

      • Ik weet om eerlijk te zijn ook niet precies hoe het zit met de AOW premies. Mensen in loondienst betalen 17,9% over de eerste € 35.472 (en ook nog eens 9,65% voor de WLZ). Volgens mij betalen zzp’ers niet over de gehele € 35.472 die percentages.
        Maar ik kan het ook niet ergens duidelijk terugvinden. Wel las ik ergens ‘Als ZZP’er betaal je ieder jaar 5,65 procent van je salaris aan premies voor de AOW, WLZ en de ZVW.’ maar dat vond ik niet direct een betrouwbare source (baaz.nl).
        Voor een duiding van de verschillen wel handig om dit even zeker te weten

        • Sjaak, Rutger, wellicht helpt het plaatje op deze site jullie om verschil te zien tussen sociale voorzieningen (waaronder particitpatiewet = bijstand), sociale zekerheid, met daarin verschil tussen volksverzekeringen (waaronder aow) en werknemersverzekeringen (ww). Werknemers en zelfstandigen (IB ondernemers) betalen via box 1 op dezelfde manier belasting + premies volksverzekeringen. Daar zit geen verschil in. Wat wel verschilt is vanaf welke bedrag je gaat betalen. Door de extra aftrekposten voor zelfstandigen ga je later beginnen met belastingen. Maar je betaalt als % net zo veel. Zoals eerder gaangegeven, de “inkomensafhankelilke bijdrage Zorgverzekeringswet” wordt bij werknemers door de werkgever betaald. zelfstandigen betalen die zelf.

        • Sjaak, Rutger, wellicht helpt het plaatje op deze site jullie om verschil te zien tussen sociale voorzieningen (waaronder particitpatiewet = bijstand), sociale zekerheid, met daarin verschil tussen volksverzekeringen (waaronder aow) en werknemersverzekeringen (ww). Werknemers en zelfstandigen (IB ondernemers) betalen via box 1 op dezelfde manier belasting + premies volksverzekeringen (eerste schijf is 37.07%, waarvan 9,42% belastingen en 27,65% premies). Dat is dus voor werknemer en zelfstandigen hetzelfde. Wat wel verschilt is vanaf welke bedrag je gaat betalen. Door de extra aftrekposten voor zelfstandigen ga je later beginnen met belastingen. Maar je betaalt als % net zo veel. Zoals eerder gaangegeven, de “inkomensafhankelilke bijdrage Zorgverzekeringswet” wordt bij werknemers door de werkgever betaald. zelfstandigen betalen die zelf.

  3. Dank Hugo-Jan

    Voor het blootleggen van een regelrechte leugen van Hans Borstlap.
    En ja ook klopt het dat dit niet zijn eerste leugen is…..”zijn” rapport van een jaar of twee geleden was feitelijk al geschreven door zijn voormalige vrienden van SZW…..Hans mocht er een sausje van hemzelf over heen gieten….zo doorzichtig allemaal….elitair broddelwerk…..

  4. Er stonden in het Volkskrant artikel overigens nog (minimaal) vier fouten: toch nog maar even op een rij gezet op twitter:
    * er komt een minimumtarief => onjuist
    * uurloon = netto loon => onjuist
    * ‘1/3 zzp’ers zakte in coronatijd door de bodem en moest een beroep doen op overheidssteun’ => kul.
    * “Belastingvoordelen voor zelfstandigen zouden stapsgewijs worden beperkt. maar minister moet daar nog over praten met de polder” => onjuist, voordelen worden al afgebouwd.

  5. Beste Hugo-Jan,
    Dank voor het blootleggen van de feiten. Buiten het kader van de feiten over het meebetalen aan de bijstand is het wellicht ook nog goed om te vermelden dat een deel van de zelfstandigen waaronder ZZP-ers niet eens weten dat zij aanspraak kunnen maken op een tijdelijke uitkering en andere financiële voorzieningen op grond van het Besluit Bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz). Helaas heb ik geen recente concrete cijfers gevonden.

  6. Dank voor het artikel, Hugo-Jan. Super dat de onzin van deze commissie hiermee feitelijk ontkracht wordt. En daarbij inderdaad, zoals hiervoor opgemerkt, het is geen zzp- maar een laag-inkomenprobleem. De problemen die met het zzp-schap gepaard zouden gaan zijn op zich immers prima oplosbaar. De aandacht wordt door deze verkeerde focus al te lang afgeleid van de oplossing van de echte problemen. Ik zal dit artikel met genoegen delen in ons netwerk.

  7. Prima dat wij allemaal weten dat Borstlap een leugenaar is, maarxfeit is dat het beeld weer eens is weggezet van zzp-er als asociale. De media zal dit natuurlijk weer niet luid en duidelijk rectificeren, hooguit met een klein regeltje.

  8. Belastingvoordelen voor zzp-ers? Ik ben 15 jr zzp-er geweest en heb een accountantsbureau mijn aangiften laten verzorgen + steeds fiscaleet doorgelopen op belastingvoordelen. Niets van ecyra’tjes gemerkt. Enige voordeel is dat bedrijfsmiddelen gemakkelijk privé kunnen worden gebruikt (nieuwe laptop? oude naar partner of kind, Printpapier? Pakje uit de doos mee naar huis, tel. en internet thuis? Forfaitair deel aftrekbaar) maar dat zijn marginale voordelen die voor elke ondernemer gelden. Etentjes boeken als zakelijk en zakelijk betalen zie ik niet gemakkelijk gebeuren bij een in de marge krabbelende zzp-er. Conclusie: u schreef een uitstekend artikel, gebaseerd op feiten en niet op meningen!



Je bent misschien ook geïnteresseerd in