"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
menu
trending
Hugo-Jan Ruts 23 april 2020
11 reacties

‘Zzp’er betaalt de helft minder belasting’: klopt dat wel? ZIPfactcheck

Zzp’ers betalen de helft minder ten opzichte van werknemers, de helft heeft geen enkele financiële buffer en ze komen ‘massaal in acute geldnood’, aldus RTL Z. Dat vraagt om een ZiPconomy factcheck. De uitkomst laat zich raden.

De zzp’er betaalt de helft minder belasting, zo staat te lezen in een artikel op RTL Z (Zzp’ers massaal in acute geldnood: waar gaat het mis?). Een ‘waanzinnig groot verschil’, zo reageert hoogleraar fiscale economie Peter Kavelaars in hetzelfde stuk. “Het grote verschil in netto-inkomen tussen werknemers en zzp’ers heeft ervoor gezorgd dat veel mensen schijnzelfstandige zijn geworden.” Dat gat moet dus kleiner, vindt hij. In plaats van een belastingverschil van 50 procent een verschil van 15 of 20 procent.

Massale geldnood?

1 op de vijf zelfstandigen heeft op dit moment een aanvraag voor inkomensondersteuning gedaan (zie hier). Dat duidt nog niet direct op het feit dat zzp’ers ‘massaal in acute geldnood’ zitten, zoals het RTL Z artikel stelt.

Verder staat in het stuk dat de helft van de zzp’ers geen enkele financiële buffer heeft opgebouwd (RTLZ baseert zich daarbij op onderzoek van FNV). Uitgebreid onderzoek van TNO en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wijst uit dat die claim niet klopt. Volgens deze enquête heeft 20% van de zelfstandig ondernemers een buffer van ‘minder dan drie maanden’. 54% heeft een buffer van meer dan zes maanden.

Betalen zzp’ers helft belasting ?

Maar interessanter is de uitspraak dat zzp’ers de helft minder belasting betalen dan werknemers. Al was het maar omdat deze bewering vaker de kop op steekt. Zie bijvoorbeeld in dit opinie artikel in het FD van prof Sigrid Hemels, waarin ze het heeft over ‘fiscale zzp-subsidiëring’.

RTL laat advocaat Boris Emmerig een rekensommetje doen: “Stel je omzet als zzp’er is 60.000 euro en je kosten komen uit op 10.000 euro. Over de 50.000 euro betaalt de zzp’er 10.010 euro belasting”, aldus Emmerig. “Daartegenover staat een werknemer die 50.000 euro loon krijgt. Deze werknemer moet 20.961 euro belasting betalen.”

Echter, wat blijkt:

  • Navraag bij Emmerig leert ons dat hij zijn berekening baseert op een salaris van 60.000 euro en niet 50.000. Alleen dat heeft RTL Z volgens Emmerig verkeerd overgekomen.
  • Ook gaat hij uit van de situatie van 2018. Dat is vóór het belastingplan 2020, het plan dat de verschillen tussen werknemers en zelfstandigen verkleint (zie ook hier).
  • En in dit rekensommetje wordt de verplichte inkomensafhankelijke premie zvw die zelfstandigen betalen weggelaten, wat eigenaardig is als je verschillen in belasting/premie duidelijk wilt maken.

Dus laten we dit rekensommetje even opnieuw doen:

Wie 50.000 euro aan salaris invoert in Loonwijzer.nl (van Visma|Raet) komt uit op 14.682 euro aan inkomstenbelasting/premie volksverzekering:

Wie 50.000 euro ‘winst uit onderneming’ invoert in de zzp-rekentool van KNAB (zie hier) laat zien dat een zzp’er in die situatie 11.109 euro aan inkomstenbelasting + (verplichte) bijdrage Zvw betaalt. (Daarbij gaan we uit van situatie dat de zzp’er recht heeft op zelfstandigenaftrek, terwijl volgens het IBOzzp rapport slechts de helft van alle zzp’ers daar aanspraak op maakt. Voor zzp’ers met een BV zijn bedragen anders, bij 50.000 netto omzet ligt het belastingbedrag hoger van bij deze ‘IB-ondernemer’).

Bij 50.000 euro salaris/winst uit onderneming betaalt een zzp’er inderdaad minder belastingen, dat komt echter niet in de buurt van ‘de helft’ , zoals het RTL Z artikel stelt.

Appels en peren

Fundamenteler is de vraag of je een jaarsalaris van 50.000 euro wel kunt vergelijken met een ondernemersinkomen van 50.000 euro. Een communicatieadviseur (HBO/WO-opleiding, 10 jaar werkervaring) is een voorbeeld van iemand in loondienst met een dergelijk jaarsalaris. Deze adviseur betaalt dus bijna 17.500 euro aan belastingen en premies.

Iemand die hetzelfde werk doet, maar dan als zelfstandige, heeft al gauw een uurtarief van 60 euro. Dat is een jaaromzet (bij 1.500 uur) van 90.000 euro. Met aftrekbare kosten (uit het voorbeeld van RTL Z) van 10.000 kom je uit op een winst uit onderneming van 80.000 euro. Flink meer inkomen dan iemand in loondienst (logisch, want ondernemersrisico). Maar: deze persoon betaalt dus ook flink meer belastingen: 25.715 euro.

Een zelfstandige met een omzet (na aftrek van kosten) van 50.000 euro (bij fulltime werk, 1500 uur = 36 uur per week maal 42 weken) is bijvoorbeeld een ervaren verpleegkundige, met een uurtarief van 40 euro per uur. Die betaalt dus (zie eerder rekenvoorbeeld) 11.109 euro aan belasting plus zvw premies. Een verpleegkundige in loondienst heeft een maandsalaris van zo’n 2400 euro. En betaalt per jaar zo’n  4.750 euro aan belasting en premies. De werknemer betaalt dus flink minder belastingen.

Of neem een IT’er met een salaris van 6000 euro per maand (ongeveer 26.000 euro belasting per jaar) of een zzp-IT’er met een tarief van 90 euro per uur: hetzelfde werk. Een fulltime werkende IT-zzp’er betaalt met die omzet (1500 uur, 10.000 kosten, zoals in RTLZ voorbeeld)  42.000 euro belasting . 16.000 euro per jaar méér dus dan zijn vakgenoot in loondienst.

Kortom: als je hetzelfde werk als uitgangspunt neemt, betaalt een zelfstandige in bijna alle sectoren (laag opgeleid werk en bijvoorbeeld de media [relatief lage tarieven tov salaris] uitgezonderd) meer belasting dan een werknemer (zie ook dit artikel voor een nadere uitwerking).

Conclusies

Er valt het nodige aan dergelijke rekenplaatjes af te dingen. Een vast bedrag van 10.000 aan aftrekbare kosten (bijv. voor pensioen of verzekeringen) zoals RTL Z hanteert kan flink hoger (en dus minder belastingen), maar ook lager zijn.

Maar los daarvan, lijken de volgende conclusies rechtvaardig.    

  • Aannames uit het RTL Z stuk dat zzp’ers massaal in acute geldnood zitten en de helft geen buffer heeft, kloppen niet.
  • Het rekenvoorbeeld waarin een zzp’er de helft minder belasting betaalt dan een werknemer, klopt om aantal redenen niet. )Zie voor verdere verdieping dit eerdere ZIP artikel om te zien hoe belastingverschillen uitpakken bij verschillende inkomens (ja, in sommige gevallen is het verschil wel degelijk 50%) of dit artikel, met inzicht in [asynchrone] marginale belastingdruk van werknemers en zelfstandigen.)
  • Bovenal: je is logischer gelijk werk met verschillende contractvormen te vergelijken. Zelfstandigen betalen vaak meer belasting dan werknemers die vergelijkbaar werk doen.
, , , ,

Over de auteur

Over Hugo-Jan Ruts
Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

11 reacties op dit bericht

  1. Uitmuntende reactie….

    Aanvullend…

    ….een zzper neemt risico….een werknemer is verzekert van arbeid….

    +

    …..vergeet niet dat werkgevers ook fors bijdragen aan pensioenen van hun medewerkers….

    Broddelaars bij RTL Z

    • Ik leg dit ook al uit aan mijn huidige collega’s. Ik heb ook niet het gevoel dat de mensen (collega’s) om je heen hier moeite mee hebben. Want met dat beetje extra moet een ZZPer een buffer opbouwen. En zij geven ook aan dat zij voor zekerheid hebben gekozen. Ik hoor eigenlijk nooit negatieve geluiden betreffende de meer verdienste van een ZZPer.

  2. Vergeet ook niet dat een zzp’er nog hoge kosten heeft mbt bedrijfsverzekeringen en een arbeidsongeschiktheidsverzekering. En dat hij ondanks dat het risico loopt op een half jaar tot jaar onbetaald ziek te zijn. En dat de vakanties niet worden doorbetaald, vooral in het onderwijs loopt dat nogal op.

    • Het weerleggen van onjuiste en ongenuanceerde berichtgeving over zzp-ers in de media is dweilen met de kraan open, maar dankjewel dat je toch weer op dat paard bent geklommen.

      Ik wil toch ook bij jouw verder uitstekende artikel graag een nuancering maken. Inherent aan het werken als zzp-er is dat je niet altijd 36 uur per week declarabel kunt zijn. Sterker nog, als je dat wel kunt, ben je denk ik een schijnzelfstandige met maar een opdrachtgever. Bij een ‘echte’ zzp-er sluiten opdrachten niet altijd naadloos op elkaar aan of je kiest er zelf voor om een deel van je tijd onbetaald te investeren in de ontwikkeling van je bedrijf. Dat is precies wat het werken als zelfstandige professional positief onderscheidt van de tredmolen van een vaste baan. Maar het betekent ook dat het niet realistisch is om te rekenen met 1500 declarabele uren per jaar. Zelf kom ik -bij een beschikbaarheid van 32 tot 36 uur per week- gemiddeld op ongeveer 900 declarabele uren per jaar. Ik denk dat ik daardoor in de praktijk niet meer belasting betaal dan een werknemer in loondienst die fulltime hetzelfde werk doet. En eerlijk is eerlijk: als ik een minder goed jaar heb kom ik dankzij de aftrekbare kosten (het urencriterium haal ik dan niet) op een heel laag belastbaar inkomen uit, waardoor ik nauwelijks iets hoef af te dragen. Persoonlijk vind ik het prettig dat de Belastingdienst zo meebeweegt en ben ik graag bereid om in ruil daarvoor in de goede jaren wat extra’s te betalen. Tegelijkertijd kan ik me de ergernis over zzp-ers die structureel een lage omzet hebben en daardoor eigenlijk nooit bijdragen aan de staatskas ook wel voorstellen. Ik denk echter dat overheid en markt daarvoor de hand in eigen boezem moeten steken en bijvoorbeeld minimumtarieven moeten vaststellen, I.pv. de betreffende zzp-ers daar op aan te kijken. In sommige sectoren (bv. cultuur, media) zijn nu eenmaal nauwelijks nog vaste banen en van zzp-ers die moeten overleven aan de onderkant van de arbeidsmarkt kun je redelijkerwijs niet verwachten dat ze strak onderhandelen met hun opdrachtgevers.. Daar is de overheid aan zet om met wetgeving redelijke voorwaarden af te dwingen, zodat ook deze zzp-ers kunnen bijdragen aan collectieve voorzieningen en een buffer kunnen opbouwen.

  3. Dank Hugo-Jan voor je artikel.
    Wat mij verbaasd is dat de journalistiek (zelf vergeven van de freelancers) niet in staat is en blijft om zich te verdiepen in dit onderwerp. Is het gebrek aan inzicht of is er sprake van onwil. Om de zoveel tijd krijg je dit verhaal (freelancers of zzp-ers zijn marktverziekers) terug van beleidsmakers zonder enige onderbouwing. Vele rapporten zijn er al over verschenen, dat dit niet op waarheid berust, maar toch komt dit verhaal telkens terug. Journalistiek zou de luis in de pels kunnen en moeten zijn, hier lijkt daar geen enkele poging toe gedaan te zijn.
    Nog in aanvulling op de bovenstaande reacties: ondernemersrisico’s (ziekte, arbeidsongeschiktheid, pensioen, vraaguitval) dragen is geheel iets anders dan als werknemer door het leven gaan. Dat verdiend eerder bewondering (en dus (?) ondersteuning van de overheid) dan dedain, zoals uit het artikel van RTLZ (of de rapportage van Borstlap) spreekt. Ondernemers zijn ook voorfinanciers van de overheid door middel van de BTW die over hun werkzaamheden worden geheven en worden afgedragen (niet genoemd in het artikel; werknemers voegen ook iets toe, maar daar wordt niet direct op afgedragen).

  4. Mooi, enne wordt dit dan ook effe rechtgezet door RTLZ?

    Of blijft het artikel van RTLZ rondzweven op internet, voor iedere journalist of politicus aanhaalbaar als zijnde waar tot alle eeuwigheid?

  5. Interessant artikel en goed om wat voorbeelden te noemen, echter:
    Het lijkt mij goed hierin ook mee te nemen welk % van ZZP-ers in welke salarisrange valt.
    Er zijn relatief veel ZZP-ers die onder de 35.000 euro per jaar zitten. Die betalen nagenoeg geen belasting en dat is in verhouding tot personeel in loondienst een enorm verschil. En daar zit veel van de negatieve beeldvorming (en terecht naar mijn mening).

    Kortom: een afgewogen oordeel is alleen mogelijk indien er een representatieve steekproef van de populatie wordt genomen. Dat is in geen van de tot nu toe getoonde berekeningen het geval, of die nu ten faveure of tot nadeel van de beeldvorming van de belastingbetaling door ZZP-ers is….

  6. Is het ook niet zo dat de meeste zzp-ers per jaar een behoorlijk bedrag aan btw afdragen aan onze schatkist?



Je bent misschien ook geïnteresseerd in