Creatieve en culturele sector pleit voor impacttoets zzp-beleid

De stapeling van beleidsmaatregelen rond zzp’ers heeft negatieve gevolgen voor de toch al kwetsbare positie van zzp’ers in de creatieve en culturele sector. Daarom is het belangrijk om een impacttoets uit te voeren om in kaart te brengen wat de gevolgen zijn van verschillende beleidsvoornemens op het verdienvermogen van de vele zzp’ers in deze sectoren. Dat schrijven Thomas Drissen, directeur van De Creatieve Coalitie, en Peter van den Bunder, belangenbehartiger bij de Kunstenbond, in een brief aan de Tweede Kamer. Op 12 september debatteert de Tweede Kamer over het zzp-beleid met verantwoordelijk minister Van Hijum.

Stapeling van beleid

De sector kampt al langere tijd met structurele problemen zoals lage tarieven, onvoldoende publieke financiering en een grote afhankelijkheid van zelfstandigen, zo schrijven de twee belangenbehartigers in hun position paper. Nu dreigen extra maatregelen, zoals de voorgestelde verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (BAZ) en een mogelijke verhoging van het btw-tarief, deze problemen verder te verergeren. Ook het wetsvoorstel ‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’ (VBAR) kan een wezenlijke impact hebben op zzp’ers in de culturele en creatieve sector. “Dit vormt een donkere wolk boven de werkgelegenheid in onze sector,” aldus de organisaties.

Kwetsbare sector

In de creatieve en culturele sector is ruim de helft van de werkenden zzp’er. De Sociaal-Economische Raad (SER) benadrukte eerder al de kwetsbare arbeidsmarktpositie van deze groep. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat veel zzp’ers in de sector een laag inkomen hebben, gemiddeld slechts €17.500 per jaar, wat ver onder het gemiddelde voor zelfstandigen in Nederland ligt. Dit maakt het voor velen moeilijk om zich adequaat te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid of pensioen op te bouwen.

De Kunstenbond en de Creatieve Coalitie wijzen erop dat de plannen rond de verplichte AOV voor zelfstandigen onvoldoende rekening houden met de specifieke omstandigheden in de creatieve sector. Ook het voornemen om het btw-tarief te verhogen van 9% naar 21% zou de sector disproportioneel hard raken. Veel culturele organisaties kunnen geen btw aftrekken, waardoor de kosten voor het inhuren van creatieve zzp’ers fors stijgen. Dit kan leiden tot minder werk voor de zelfstandigen en minder culturele activiteiten voor het publiek.

Impacttoets

De organisaties roepen de overheid en de Tweede Kamer op om rekening te houden met de unieke positie van de creatieve sector en een impacttoets uit te voeren voordat er verdere besluiten worden genomen. “Het is noodzakelijk om een gedegen beeld te krijgen van de gevolgen van het beleid voor zzp’ers in onze sector, anders dreigen de al zwakke inkomens- en arbeidspositie van deze groep verder onder druk te komen staan,” aldus de Creatieve Coalitie en de Kunstenbond in hun position paper.

Met de onzekere economische vooruitzichten, de opkomst van AI en de grote afhankelijkheid van zzp’ers, is het volgens de Kunstenbond en de Creatieve Coalitie van belang dat de overheid nauw in gesprek blijft met de sector om gezamenlijk duurzame oplossingen te vinden.

Lees meer: 

• Sectoraal zzp-beleid. Toch de beste weg? Creatieve en culturele sector pleit voor impacttoets zzp-beleid
• Verplichte aov voor zelfstandigen (BAZ): maximaal 195 euro per maand met een opt-out