In deze cao’s zijn tariefafspraken over zzp gemaakt

De tariefafspraken in cao’s zijn bijna verdubbeld ten opzichte van vorig jaar. Dit wijst op de trend dat werkgevers en werknemers zelf aan de slag gaan als duidelijkheid vanuit de overheid uitblijft.

In negen cao’s staat een afspraak over (of richtlijnen voor) tarieven voor zzp’ers. Hoewel dit om slechts 1 procent van de cao’s gaat, lijkt er sprake te zijn van een trend. De politiek komt er niet uit, dus pakken werkgevers en werknemers het zelf op om afspraken te maken met en over zzp’ers. Dit zagen we eerder al in de zorg en onderwijs.

Dat blijkt uit de Rapportage “Cao-afspraken 2023” van de afdeling Cao-Onderzoek en Beleidsinformatie (COB) van de directie Uitvoeringstaken Arbeidsvoorwaardenwetgeving (UAW).

Tariefafspraken cao’s

Naar aanleiding van de motie Gijs van Dijk (PvdA) en Van Weyenberg (D66) is afgesproken jaarlijks aan de Kamer te rapporteren over tariefafspraken voor zzp’ers in alle cao’s. Er is daarvoor gebruik gemaakt van alle reguliere bedrijfstak- en ondernemingscao’s (667).

Naast de vijf cao-afspraken over tarieven voor zpp’ers in de vorige rapportage (Architectenbureaus, NAPK Muziekensembles, Nederlandse Poppodia en Festivals, Omroeppersoneel, en Toneel en Dans), zijn er vier nieuwe afspraken bijgekomen.

Dit betreft de bedrijfstakcao’s Grondstoffen Energie en Omgeving (GEO), Kunsteducatie, Nederlandse Podia, en Veiligheidsdomein (zie tabel onderaan dit artikel).

Sprake van trend

De tariefafspraken zijn in een jaar tijd dus bijna verdubbeld, hoewel het in relatieve aantallen maar om een beperkt aantal cao’s gaat. Toch lijkt er sprake te zijn van een trend. De overheid komt niet wetgeving, dus komen werkgevers en werknemers zelf in cao’s tot afspraken.

Dit zagen we al eerder in de zorg, waarbij betrokken ministeries en 6 brancheorganisaties in de zorg een samenwerkingsverklaring getekend hebben om schijnzelfstandigheid in de zorg een halt toe te roepen.

En in Brabant, waar alle middelbare scholen besloten om te stoppen met het inzetten van tijdelijke uitzendkrachten. Met het besluit hopen de scholen dat onderwijsmedewerkers weer beschikbaar zullen komen op de arbeidsmarkt, zodat ze hen een vaste baan kunnen aanbieden.

Deze voorbeelden hebben dan geen betrekking op tarieven, toch illustreert het de trend dat werkgevers en werknemers zelf aan de slag gaan wanneer duidelijkheid vanuit de overheid uitblijft.

Minimumtarieven

Nu zien we dat in cao’s ook regelgeving voor zelfstandigen zonder personeel/ondernemers wordt vastgelegd. Eigenlijk zijn cao’s bedoeld om afspraken voor werknemers vast te leggen, maar er is vanuit werkgeversorganisaties en vakbonden behoefte om tot afspraken over tarieven te komen.

Zolang de politiek geen beslissingen neemt over minimumtarieven gaat de polder zelf aan de slag.

Tariefafspraken zzp’ers
Architecten-bureaus	Er is sprake van een opdrachtovereenkomst indien opdrachtnemer een uurtarief in rekening brengt van ten minste 150% van het bruto uurloon verhoogd met 8% vakantietoeslag dat geldt voor werknemers voor vergelijkbare werkzaamheden in vergelijkbare omstandigheden.
Energie en nutsbedrijven WENB sector cao GEO proces en services	ZZP’ers worden tegen een maatschappelijk verantwoord tarief ingezet. Dit tarief biedt de zelfstandige, boven de reguliere beloning in de sector, de mogelijkheid zich te kunnen verzekeren tegen de risico’s als zelfstandige zoals arbeidsongeschiktheid, pensioen en aansprakelijkheid.
Kunsteducatie	De cao verwijst naar een tool om zzptarieven te berekenen. De rekentool Fair Practice zal hiervoor gebruikt kunnen worden. Met behulp hiervan kun je eenvoudig een caosalaris omrekenen naar een zzp-tarief in het kader van de Fair Practice Code.
NAPK Muziekensembles	Het (uur-)tarief van de zzp’er is ten minste 50% hoger dan dat van een werknemer in dezelfde functie, dit ter compensatie van diverse verzekeringen die de zzp’er voor zichzelf moet regelen.
Nederlandse Podia	Het (uur)tarief dat wordt afgesproken komt minimaal overeen met het bij de functie horende salarisniveau, verhoogd met ten minste 45 % per 1 januari 2022 en 50% per 1 januari 2023.
Nederlandse Poppodia en Festivals	Afhankelijk van de aard van de te verrichten werkzaamheden en de ervaring van de zzp’er komt het (uur)tarief minimaal overeen met een bruto (uur)loon dat bepaald wordt door een bij de werkzaamheden passende functie en een vergelijkbare ervaring, verhoogd met 50%.
Omroeppersoneel	Er wordt geen concreet bedrag genoemd in cao. Raadpleeg rapportage voor meer informatie.
Toneel en Dans	Het (uur)tarief dat wordt afgesproken komt minimaal overeen met het bij de functie horende salarisniveau, verhoogd met ten minste 50%.
Veiligheidsdomein	Partijen zijn voornemens om minimumtarief op te nemen in cao, maar noemen geen concrete bedragen.

Dit is een ingekorte bewerking van de tabel tariefafspraken zzp’ers. Voor de volledige versie, zie Bijlage VI (p. 135) van rapportage Cao-afspraken 2023.

Cao-afspraken, minimumtarief zzp, tariefafspraken

Over ZiPredactie

De ZiPredactie plaatst hier interviews en eigen artikelen. Daarnaast persberichten, aankondigingen of (met toestemming) overgenomen artikelen. (contact: info[AT]zipconomy.nl) Bekijk alle berichten van ZiPredactie

4 reacties op dit bericht

Wilfred schreef:
23 juli 2023 om 08:44
Ik ben geen jurist, maar staan dergelijke afspraken niet op gespannen voet met de mededingingswet?
- Hugo-Jan Ruts schreef:
  25 juli 2023 om 09:02
  @Wilfred, ik snap je waarom je er een vraag over stelt, maar de ACM heeft bepaald dat zzp’ers (onder voorwaarden) gezamenlijk tariefsonderhandelingen mag doen. Zie https://www.zipconomy.nl/2023/02/zzpers-kunnen-gezamenlijk-onderhandelen-zonder-overtreding-concurrentieregels/
  - Wilfred schreef:
    25 juli 2023 om 19:26
    Hugo-Jan,
    Bedankt voor jouw reactie. Dit bericht had ik gemist.
    Het is evenwel zo dat het artikel waar jij naar verwijst net de andere kant op werkt: zzp-ers mogen gezamenlijk onderhandelen richting opdrachtgevers.
    Het artikel waar ik op reageerde, stelt dat opdrachtgevers onderling afspraken maken over het tarief van zzp-ers. Op het eerste gezicht zou je zeggen: als het een mag, mag het andere ook. Maar door schade en schande wijzer geworden, weet ik dat dit in het recht niet altijd zo werkt. Maar in deze durf ik het niet met zekerheid te zeggen… Ik vind het dicht tegen kartelvorming aan schuren, om zzp-ers de markt uit te drukken.
Hugo-Jan Ruts schreef:
26 juli 2023 om 09:58
@wilfred, waar het om gaat is dat het mogelijk is om gezamenlijke te onderhandelen. Eenzijdig tariefsafspraken maken (zowel door groep zzp als door groep opdrachtgevers) is m.i. nog steeds strijdig met mededingingsregels.
Zie ook https://www.zipconomy.nl/2022/12/mededingingsautoriteit-maakt-bezwaar-tegen-uitsluiten-zzpers-bij-flexpool-initiatief-in-de-zorg/ Daar maakte ACM bezwaar tegen groep Rotterdamse zorginstellingen die gezamenlijk beleid maakte tegen inzet zzp (ging overigens niet over tarief).