Meer vaste banen. En dat is goed nieuws voor zelfstandigen.

Er kwamen in het derde kwartaal 57.000 nieuwe vaste banen bij, meldt het CBS. Dat is de grootste stijging in sinds 2009. En dat nieuws komt bovenop dat van ASML, dat aankondigt flexwerkers te vervangen voor vaste contracten. NedCar deed dat al eerder en zoekt nog steeds veel vast personeel. Raakt Nederland van zijn ‘flexverslaving’ af, zoals dat is sommige kringen genoemd wordt?

Voor die conclusie lijkt het me nog wat te vroeg. Een groeiende behoefte bij bedrijven om functies weer in te vullen met vast personeel lijkt me een logisch gevolg van hoogconjunctuur. Een in sommige sectoren zeer scherp stijgende krapte op de arbeidsmarkt maakt dat werkgevers er niet meer mee wegkomen om onaantrekkelijke flexcontacten aan te bieden.

Maar het is de vraag of de arbeidsmarkt overal even slaafs de wensen van werkgevers gaat volgen. Niet elk bedrijf heeft een even sterk werkgeversmerk als ASML. Er zijn ook genoeg organisaties te noemen die juist meer externen moeten inhuren, juist omdát ze geen vast personeel kunnen vinden.

Ook aantal zelfstandigen groeit door

Tegelijk met het groeien van het aantal vaste banen blijft ook het aantal startende zzp’ers groeien en is de uitstroom uit zelfstandigheid beperkt, zo laten voorlopige, nieuwe cijfers zien. Blijkbaar is de hoogconjunctuur voor sommigen een uitgelezen moment om de sprong naar het ondernemerschap te wagen. Het achterblijven van salarisverhogingen zal hier voor sommigen vast ook een rol in spelen.

Zzp’ers terug in dienst nemen is in sommige sectoren ook makkelijker gezegd dan gedaan. Neem de bouw. Daar staan werkgevers weer te springen om vaste krachten. De uurtarieven voor ervaren zzp-bouwvakkers groeien ondertussen flink. Het animo om in vaste dienst terug te keren naar werkgevers die dezelfde personen in de crisis richting het zzp-schap hebben geduwd is – zachtjes uitgedrukt – niet bij iedereen in de bouwsector even groot.

Naar nieuw evenwicht

De cijfers rond ontwikkelingen van vaste banen en de groei van zzp’ers zijn nog te beperkt en te mager om al te grote conclusies te trekken. Maar je mag veronderstellen dat we naar een nieuw evenwicht gaan.

Zelfstandigen die zich meer senang voelen bij een arbeidscontract krijgen weer meer mogelijkheden om die stap (terug) te maken. Het zij ze gegund. Het is ook goed voor de kwaliteit en het imago van de markt van zelfstandige professionals.

Bedrijven en organisaties schieten wat minder in de flex-reflex. Niet elke nieuwe taak wordt opgevuld door een vorm van flex-arbeid. Bewustere keuzes hierin leidt tot betere en hoogwaardigere interim opdrachten. Geen zelfstandigen meer op halfzachte flex-functies, maar hen inzetten op het moment dat je echt tijdelijk externe expertise nodig hebt.

Organisaties die hun arbeidsmarktpropositie de afgelopen jaren zwaar verzaakt hebben, betalen nu de prijs doordat ze op dit moment geen vaste personeel kunnen vinden. Ze zullen wel externen moeten inhuren, tegen een stijgend uurtarief.

Het wordt een mooi 2018.