"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
Wet DBA zelfstandigenaftrek

Interne memo Belastingdienst Wet DBA: geen boete, wel zelfstandigenaftrek terughalen.

Bij lopende controle Wet DBA krijgen opdrachtgevers geen boete. Maar zelfstandigen kunnen wel hun fiscale voordelen kwijtraken, zo blijkt uit interne memo’s van de Belastingdienst.

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) wordt voorlopig niet gehandhaafd. In ieder geval tot 1 juli 2018. Maar de Belastingdienst blijft bedrijven wel controleren of de zelfstandigen waar ze mee werken wel echt zelfstandig zijn. Tot zo ver geen nieuws.

Ook het feit dat er geen naheffingen of boetes worden uitgedeeld aan opdrachtgevers indien de zzp’ers toch als werknemers worden aangemerkt door de Belastingdienst is bekend (tenzij het om ‘kwaadwillenden’ gaat).

Maar de dergelijke constatering kan toch forse financiële gevolgen hebben voor zelfstandigen. Dat blijkt nu uit een onlangs openbaar gemaakte interne memo van de Belastingdienst.

Indien geconstateerd wordt dat er sprake is van een dienstbetrekking (in plaats van ondernemerschap) dan komen betrokken werkenden in een soort twilight zone terecht. Vanwege het niet-handhaafbeleid richting opdrachtgevers komen ze niet in dienst van de opdrachtgever en krijgen niet de arbeidsrechtelijke en sociale verzekeringsvoordelen als werknemer, maar ook niet meer de fiscale voordelen als ondernemer. En dat kan nogal in de papier lopen.

Omzet van ‘winst uit onderneming’ naar ‘resultaat overige werkzaamheden’

In de memo, openbaar gemaakt na een WOB verzoek, staat voor de medewerkers van de Belastingdienst uitgelegd dat wanneer er dienstbetrekking geconstateerd wordt en dus ook geen sprake is van ‘winst uit onderneming’. Vanwege de ‘geen handhaving’ uitspraken van Wiebes vindt er in een dergelijk geval geen naheffing loonbelasting via de opdrachtgever plaats. Die krijgt ook geen boete. De betrokken persoon wordt ook niet aangemerkt als werknemer. Maar ook niet meer volledig als ondernemer.

“Als geen sprake is van winst uit onderneming  zal de bron van inkomen gecorrigeerd worden in resultaat uit overige werkzaamheden” (ROW) zo staat te lezen. Bij de ‘bron van inkomen’ wordt voor alle duidelijkheid het inkomen van de zelfstandige bedoeld. De correctie kan ook over al afgeronde opdrachten gaan in eerdere jaren.

De omzet uit de betreffende opdracht moet dus in een ander ‘vakje’ op het belastingformulier.

En dat kan nogal wat betekenen: op inkomen uit  ‘resultaat uit overige werkzaamheden’ is de zelfstandigenaftrek en de MBK winstvrijstelling niet van toepassing.  Dat scheelt bij een grote opdracht al snel vele duizenden euro’s.

Geen boete, wel flikse correctie aangifte

Staatssecretaris Wiebes heeft altijd gezegd dat zowel opdrachtgevers als zelfstandigen zich geen zorgen hoeven te maken. ‘Geen boetes, geen naheffingen. Niet voor opdrachtgevers, niet voor zzp’ers’, is en was zijn mantra. Formeel klopt dat, maar deze mogelijke financiële gevolgen voor de zelfstandigen vertelde hij er niet bij.

Het is de vraag of de soep zo heet gegeten wordt. Je moet als belastinginspecteur wel aardig wat ‘moed’ hebben om rond een zo politiek omstreden Wet een opdrachtgever geen boete te geven maar wel zelfstandigen het vel over de neus te trekken.

TEKST UIT MEMO

Vraag

Voor de LH is beslist dat we niet naheffen over de implementatieperiode (tenzij evident kwaadwillend), maar wat doen we tot 1 januari 2018 in de IH (belastingjaren 2016 en 2017) bij de zzp’er als we concluderen dat geen sprake is van winst uit onderneming? Merken we de inkomsten dan altijd aan als resultaat uit overige werkzaamheden en onderzoeken we dus niet of sprake is van een dienstbetrekking?

Antwoord

Gezien het doel (gewenning) en de doelgroep van het begunstigende beleid (opdrachtgever én opdrachtnemer) ligt het voor de hand dat dit beleid ook betrekking heeft op de IH. We doen daarom geen onderzoek naar het bestaan van een dienstbetrekking.

Als geen sprake is van winst uit onderneming  zal de bron van inkomen gecorrigeerd worden in resultaat uit overige werkzaamheden (row). Voor het onderzoek naar het bestaan van een dienstbetrekking is meer nodig dan alleen een beoordeling van de aangifte IH (met name onderzoek bij  de opdrachtgever) en die stap zetten we dus tot 1 januari 2018 niet.   (…)

Effect van correctie naar row is doorgaans dat de ondernemersfaciliteiten worden gecorrigeerd, maar men wel kostenaftrek overhoudt.

Bron: Belastingdienst. Memo BA  en  toezicht  LH  tot 1-1-2018, Geactualiseerd memo voor controlemedewerkers en klantcoördinatoren

Webinar 

Op 29 september om 14:30 uur geeft Hugo-Jan Ruts tijdens de tweede WebinarWeek van ZiPconomy, Werf& en HRcommunity een gratis webinar. Daarin belicht hij de laatste stand van zaken over de politiek, arbeidsmarkt en de zzp’ers. Het webinar richt zich op zowel opdrachtgevers, bemiddelingsbureaus als zelfstandigen. Gratis aanmelden kan op deze website.  

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

12 reacties op dit bericht

  1. Dat lijkt me dan een hele terechte correctie, tenslotte was men ook geen ondernemer gedurende die periode.

    • Gerrit,
      Wanneer de spelregels nog niet duidelijk en hard zijn, hoe kan men dan een ‘terechte’ conclusie trekken?
      Er is nog steeds geen heldere lijn over wat het verschil is tussen een ondernemer of een ZZP dienstverlener oid.
      Vooralsnog valt iedereen onder het niet in de huidige tijd passende arbeidsrecht en het is bekend dat deze lang niet alles correct afdekt.
      Ook als je de modelovereenkomsten van de overheid volgt kán je dus iets verkeerd doen terwijl je dat zelf niet altijd kan weten. (ik heb het niet over evident misbruik of fraude)
      Momenteel werk je als ZP-er nog steeds op basis van je oude VAR verklaring die geldig blijft totdat de wet DBA echt gehanteerd gaat worden.
      Wanneer men die WUO omzet in een WOR, dan vervalt feitelijk je VAR verklaring en kan je als ZP-er eigenlijk helemaal niet meer werken bij de meeste bedrijven. Dus ga je ws failliet van een naheffing van de fiscus en geen inkomsten meer. (los van mogelijk verhaal van kosten van je klant die dat volgens de modelovereenkomsten gewoon op jou mogen verhalen)

      Dan heb ik het nog niet over de naheffing t/m 2016 die er helemaal niet zou komen zolang de wet niet helder was en model overeenkomsten vaak niet beschikbaar waren of juridisch incorrect…

      Dus als je verder kijkt is die correctie nog niet zo terecht ….

    • Zijn ze nou helemaal van de pot gepleurd?!. Er zelf eerst een puinhoop van maken en dan weer de zzp’er de dupe laten worden. Het nieuwe nationale spelletje: “zzp’ertje pesten”

  2. Zie en vul voor een aantal gevallen de ondernemerscheck van de BD in. De uitkomsten zullen je verrassen (of juist niet!)

  3. De redenen waarom je als zp beoordeeld kan worden als ‘niet ondernemer’ gaat dan op basis van oa ‘gezag’, dus de meetlat van loondienst.

    Het kan m.i. dus niet zo zijn dat je zowel geen ondernemer bent en geen werknemer.

    Mocht je aangeslagen worden (ondernemersaftrek verdwijnt) dan zou je ook met terugwerkende kracht WW mogen ontvangen voor je periodes van leegloop en een refund van je arbeidsongeschiktheidsverzekering, aangezien je aanspraak kon maken op WIA, zonder dat te weten.

    • @Maarten, ik ben bang dat de werkelijkheid rond arbeidsrecht en fiscale beoordeling iets ingewikkelder in elkaar steekt. Zie bijv deze recentelijke uitspraak waarbij zorg-zzp’er geen ondernemers is volgens rechter, maar daarmee nog niet de werknemerstatus krijgt. zie https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBNNE:2017:3331

      En daarbij staat hier in deze instructie expliciet dat de opdrachtgever geen werkgever wordt (conform het niet-handhaaf beleid) en dus de zelfstandige ook geen werknemer.

  4. Bij beoordeling van het ondernemerschap (en dus het recht op faciliteiten) gaat het om meerdere thema’s (zie ook de ondernemerscheck) :
    ondernemersrisico, continuïteit, omvang
    en zelfstandigheid

    Het lijkt me volslagen belachelijk als de BD in deze fase van de wet DBA een ZP-er het recht op de faciliteiten ontneemt als de mate van zelfstandigheid wordt betwist. Ook al omdat de zelfstandigheid met betrekking tot het ondernemerschap weer anders wordt bezien dan mbt de arbeidsrelatie. Het punt van vrije vervanging is daarbij onder andere een groot verschil. Vrije vervanging is voor de beoordeling van het ondernemerschap in veel gevallen geen issue, voor de beoordeling van de arbeidsrelatie wel.

    Uiteraard kan de belastingdienst op basis van de thema’s ondernemersrisico, continuïteit of omvang wel tot de conclusie komen dan iemand geen recht heeft op de faciliteiten. Maar dat is niet nieuws, dat konden ze altijd al. Alleen deden ze het helaas niet, want dan had de hele ZZP-discussie waarschijnlijk niet zo groot geweest.

  5. Eddy, goed dat je naar de ondernemerscheck verwijst. Als je die check invult voor een aantal scenario’s zie je pas goed waar de BD in het kader van ondernemerschap het zwaartepunt ligt. Maar let wel: de ondernemerscheck heeft een forse disclaimer.

  6. De inhoud van het memo maakt inzichtelijk dat de Wet DBA uiteindelijk bedoeld was om het aantal zelfstandigen te verkleinen en te bezuinigen op de zelfstandigenaftrek. Net als bij de VAR worden de consequenties van opdrachten die eigenlijk arbeidsrelaties zijn uitsluitend gelegd bij de zelfstandige. En dat terwijl het de bedoeling van de wet was ook de opdrachtgever zijn deel van de verantwoordelijkheid te laten dragen.

    • Die verantwoordelijkheid zou idd gedeeld moeten worden lijkt me.
      Maar je weet van tevoren de risico’s die je neemt, als je zo op het randje gaat zitten. En die risico’s vallen op deze manier nog mee ook.

  7. Wat een ongelofelijke puinzooi hebben ze er van gemaakt… Ik heb als zelfstandig professional een aantal opdrachtgevers kopschuw zien worden, wat mij in ieder geval in 2016 een behoorlijke omzetdaling heeft opgeleverd. Nu dit verhaal weer, waarbij de feitelijke situatie niet anders wordt als met de VAR die zonodig afgeschaft diende te worden om nog geen 2% “zielepieten” te beschermen tegen hun werkgevers/opdrachtgevers. Die zielepieten konden in ieder geval met een onderonsje van de TNT post en de belastingdienst toch weer met hun oranje jasje de straat op. En nu zijn we dus na een HELE dure exercitie terug bij af. Wiebes blijft zitten waar ie zit… en we zitten fijn met de brokken die ons opgedrongen werden door de FNV en PvdA. waarvan die laatste er zo een stuk of twintig in een vrij riante wachtgeld regeling op zoek gaan naar andere slachtoffers om te maken.

    Wat een puinzooi!

    • De wet DBA heeft mijn grootste opdrachtgevers afgeschrikt. Daarom werk ik nu in het buitenland!

      Al jaren wordt telkens beloofd dat de wet verbeterd gaat worden maar telkens komt het weer neer op de markt kapot maken met wilde uitspraken. En de wet geldt blijkbaar alleen voor de zelfstandigen en niet voor de overheid zelf. Die hoeft zich er niet aan te houden.

      De oplossing is in Nederland gewoon eens te stoppen met werken te verbieden. Sta alle werken toe, laat werken lonend zijn.