DENK wil verlenging van ‘zachte landing’ bij handhaving op schijnzelfstandigheid

DENK-Kamerlid Doğukan Ergin pleit voor meer rust op de zzp-markt. Hij vroeg gisteren in een commissievergadering over arbeidsmarktbeleid en arbeidsmarktdiscriminatie om de zogenoemde ‘zachte landing’ bij de handhaving op schijnzelfstandigheid met een jaar te verlengen.

Zachte landing na handhavingsmoratorium

Sinds 1 januari 2025 is het handhavingsmoratorium op schijnzelfstandigheid opgeheven. Dat betekent dat de Belastingdienst weer volledig kan optreden in situaties waarbij zzp’ers feitelijk in loondienst werken. Dit jaar geldt nog een overgangsregeling: de zogenoemde zachte landing. Dat wil zeggen dat de fiscus meer nadruk legt op begeleiding en voorlichting, dan op boetes.

De bedoeling is dat opdrachtgevers en zzp’ers de kans krijgen om hun manier van samenwerken bij te stellen, zonder dat elke onduidelijkheid direct leidt tot zware sancties. Verder moet de fiscus zich tot eind dit jaar vooral richten op sectoren waar het risico op schijnzelfstandigheid groot is, zoals de bouw en de zorg.

“Keiharde crisis in de zzp-markt”

Volgens Ergin ervaren veel zelfstandigen sinds de strengere controles grote onzekerheid. Uit gezamenlijk onderzoek van onder andere HeadFirst Group, Bovib en NBBU blijkt dat zes op de tien zzp’ers opdrachten kwijtraken en dat één op de vijf zelfs overweegt te stoppen.

“Dat is niet alleen een probleem voor zelfstandigen, maar voor ons allemaal,” aldus Ergin. “Het betekent minder bouwvakkers, minder zorgmedewerkers. Dat is slecht voor de hele economie.”

Daarom wil hij dat de zachte landing niet eind dit jaar afloopt, maar wordt verlengd tot eind 2026. Dat zou zelfstandigen en opdrachtgevers “lucht en duidelijkheid” geven.

Gebrek aan zekerheid door ‘zwabberbeleid’

Ergin uitte stevige kritiek op de huidige wetgeving en voorgenomen wetgeving rond zzp’ers. Volgens hem leiden zowel de Wet DBA als het wetsvoorstel VBAR vooral tot rechtsonzekerheid, omdat zelfstandigen en opdrachtgevers pas achteraf duidelijkheid krijgen over de vraag of iemand eigenlijk in loondienst zou moeten werken.

Volgens Ergin willen zelfstandigen vooral gewoon kunnen werken, maar door twintig jaar “zwabberbeleid” ontbreken nog steeds duidelijke wettelijke kaders. “Veel zelfstandigen weten niet waar ze aan toe zijn. Hoe wil de minister duidelijkheid bieden? Zzp’ers vragen ons om zekerheid om hun werk te kunnen doen.”

Hij pleit daarom voor heldere wettelijke criteria die vooraf zekerheid geven, bijvoorbeeld door minimumtarieven vast te leggen en duidelijke grenzen te stellen aan schijnzelfstandigheid. Volgens hem biedt de initatiefwet Zelfstandigenwet aanknopingspunten, bijvoorbeeld door een minimumtarief vast te leggen en schijnzelfstandigheid strakker aan te pakken.

Steun van BBB en SGP

DENK kreeg in dit debat steun van BBB en SGP. Ook BBB-Kamerlid Henk Vermeer pleitte voor meer zekerheid vooraf voor ondernemers. Hij ging zelfs een stap verder dan Ergin en wil “elke vorm van handhaving in deze onzekere periode” schrappen.

SGP’er André Flach vroeg de minister bovendien om in gesprek te gaan met de Belastingdienst. Hij zegt dat hij brieven krijgt van zelfstandigen die niet werken in sectoren met verhoogd risico en toch “onder een vergrootglas” liggen. Hij riep de minister op risicogericht te handhaven, zoals afgesproken.

Minister: ‘Zachte landing verlengen is een stap terug’

Demissionair minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Mariëlle Paul (VVD) ziet niets in verlenging van de zachte landing. “We zijn juist begonnen om schijnzelfstandigheid te bestrijden. Verlengen is een stap terug,” zei ze. Volgens Paul had de markt ruim de tijd om zich voor te bereiden en neemt uitstel de onzekerheid niet weg. “Ik zeg niet dat het prima gaat nu, maar verandering heeft tijd nodig.”

Verder deed Paul een opmerkelijke uitspraak over nieuwe wetgeving. Ze gaf aan dat ze ‘onderdelen uit de Zelfstandigenwet’ wil verwerken in het huidige wetsvoorstel VBAR. Dat is opvallend, want de Zelfstandigenwet is een initiatief van onder andere haar eigen partij de VVD.

Vervolg: motie verwacht

Ergin vroeg een tweeminutendebat aan om moties in te dienen. Hoogstwaarschijnlijk zal hij in een van zijn moties opnieuw zal pleiten voor een verlenging van de zachte landing en maatregelen om zelfstandigen meer zekerheid te bieden.