Knip zzp-wet in tweeën

Minister Van Gennip had er de vaart in. De uitkomsten van de Commissie Borstlap (regulering arbeidsmarkt), een stevig advies van de SER en de aanbevelingen van de Commissie Roemer (bescherming arbeidsmigranten) zorgde voor een ambitieuze paragraaf in het regeerakkoord van het kabinet Rutte IV. Ambities die omgezet zijn in onder meer een wetsvoorstel voor het beter beschermen van flexkrachten en een wetsvoorstel met meer toezicht op uitzendbureaus.

Van de Tweede Kamer mag de minister voorlopig door met de behandeling van deze wetsvoorstellen. De Kamer, althans de Kamer in de oude samenstelling, vindt ze niet controversieel. 

Hervorming zzp-wetgeving

Een laatste onderdeel van die bredere hervormingsagenda is de zzp-wetgeving. Ook daarvoor ligt een wet klaar, de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelatie en Rechtsvermoeden. Alleen die wet heeft de minister nog niet naar de Kamer gestuurd.  

Die wet bestaat uit twee onderdelen. Ze gaan alle twee over zzp’ers, maar inhoudelijk en wetstechnisch hebben ze niet veel met elkaar te maken. 

De Wet VBAR regelt onder andere dat zzp’ers die onder een uurtarief van 32,24 euro werken, veel makkelijk voor elkaar krijgen dat ze als werknemer gezien moeten worden. Het moet, en zal, werkgevers fors huiverig maken om zzp’ers in te huren voor onder dat tarief. In feite wordt het dus een minimumtarief.  Zo moeten economische kwetsbare werkenden beschermd worden, met weinig onderhandelingsmacht en een te laag verdienvermogen om zelf sociale zekerheid te organiseren. 

Dit idee komt uit de SER. Heeft dus breed draagvlak in de polder en ook politiek gezien lijkt het weinig controversieel. 

Weerstand tegen Wet VBAR

Heel anders is dat met het tweede deel van de Wet VBAR. Kort door de bocht: in dat deel wordt door gebruik te maken van het criterium ‘inbedding’ het inhuren van zzp’ers flink ingeperkt. Ook van de groep zzp’ers met een uitstekende onderhandelingspositie en dito tarief. 

Dit deel van de wet kan je gerust controversieel noemen. Uit de gehouden internetconsultatie bleek dat er massaal weerstand is onder zzp’ers, hun opdrachtgevers en bemiddelaars, juist tegen die term ‘inbedding’. Dat geldt ook voor de SER-leden aan werkgeverskant, waaronder de machtige VNO-NCW. Ze hebben hun steun ingetrokken, boos als ze zijn over hoe Van Gennip invulling gaf aan een eerder bereikt akkoord. 

Ook politiek ontbreekt het draagvlak. De PvdA/GL vinden dit deel van de wet niet streng genoeg. Relevanter: ook de VVD en NSC zien dit onderdeel van de wet totaal niet zitten. Ze denken overigens anders over hoe het dan wel moet. Bij BBB en PVV is ook geen enthousiasme over de wet VBAR te ontdekken. 

Vertraging zzp-wetgeving

Minister Van Gennip en haar ambtenaren zijn momenteel aan het broeden hoe om te gaan met de weerstand tegen een deel van de wet. En met het feit dat juist partijen die nu onderhandelen over een nieuw kabinet een andere richting op willen met het tweede deel van de Wet VBAR. Als het huidige voorstel geen politieke steun krijgt (en daar lijkt het op) dan betekent dat een verdere vertraging van zzp-wetgeving van minimaal drie jaar. Ook waar het gaat om bescherming van economisch kwetsbare zzp’ers. 

De oplossing ligt voor de hand. Splits de wet. Laat de Kamer haar oordeel vellen over twee, op zich losstaande, maatregelen. De kans dat er dan snel meer bescherming komt voor kwetsbare zzp’ers wordt dan een stuk groter.