Peter Van den Bunder 13 april 2022 3 reacties Print Kabinet wentelt eigen falen af op kwetsbare zzp’ers“De aanpak van schijnzelfstandigheid staat hoog op de agenda. Maar in plaats van te kiezen voor handhaving, drijft de overheid de meest kwetsbare zzp’ers verder de armoede in.” Dat stelt Peter van den Bunder, belangenbehartiger zzp van de Kunstenbond in deze column.De Kunstenbond is geschokt over de manier waarop de overheid bij herhaling geen rekening houdt met de positie van kwetsbare zzp’ers.In het streven naar meer kansengelijkheid en bestaanszekerheid, wil het kabinet de arbeidsmarkt hervormen. De aanpak van schijnzelfstandigheid staat hierbij hoog op de agenda. Dat klinkt goed. Voornemens en adviezen liggen er genoeg, maar de manier waarop dit kabinet zijn ambitie wil verwezenlijken geeft reden tot grote zorg. In plaats van te kiezen voor handhaving, worden de meest kwetsbare zzp’ers verder de armoede in gedreven.Betere publiekrechtelijke handhavingOp woensdag 13 april debatteert de Tweede Kamer met de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over arbeidsmarktbeleid. In het coalitieakkoord schrijven de kabinetspartijen: “Schijnzelfstandigheid wordt tegengegaan door betere publiekrechtelijke handhaving in het geval van het vermoeden van werknemerschap.”Die ambitie wordt niet waargemaakt. Integendeel. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt niets van de publiekrechtelijke handhaving. De Rekenkamer concludeert dat de aanpak door de Belastingdienst niet van de grond komt, de Belastingdienst steeds minder corrigeert bij de inhuur van zelfstandigen en de pakkans op schijnzelfstandigheid laag is.Marike Stellinga noemde het resultaat in de NRC verbijsterend en een rechtsstatelijke nederlaag om zes jaar na invoering van, deze niet te handhaven zonder met een alternatief te komen. De wet DBA (wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties) regelde de bevoegdheid om opdrachtgevers via de loonheffing aan te spreken over een misstand. Het kabinet komt echter wel met een alternatief: de aanpak schijnzelfstandigheid verleggen naar individuele zzp’ers door hun inkomensondersteuning drastisch te verminderen.Ongerichte aanpak schijnzelfstandigheidHet kabinet heeft op 28 maart 2022 een eerste concept van het Nederlandse herstel- en veerkrachtplan naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarin zijn plannen voor hervormingen en investeringen opgenomen die een bijdrage uit het Europese Veerkracht- en Herstelfonds moeten opleveren. De onevenredig hard geraakte culturele en creatieve sector wordt evenwel niet meegenomen in deze plannen, terwijl dat in het de context van het Europese RRF-fonds voor coronaherstel wel voor de hand ligt.Als maatregel om schijnzelfstandigheid aan te pakken, wordt verlaging van de zelfstandigenaftrek gepresenteerd. De aftrek gaat van €7.280 in 2019 naar €1.200 in 2030.Arbeidsmarkt is in de plannen een thema van groot belang volgens Europa en het kabinet, met als een van de speerpunten meer kansengelijkheid en bestaanszekerheid. Als maatregel om schijnzelfstandigheid aan te pakken, wordt verlaging van de zelfstandigenaftrek gepresenteerd. Het kabinet wil de verschillen in fiscale behandeling tussen werknemers en zelfstandigen verkleinen, waardoor volgens hen een belangrijke prikkel voor schijnzelfstandigheid wordt aangepakt.Geen blijk van plannen met betrekking tot handhaving of het aanspreken op fout gedrag van opdrachtgevers, die vanuit hun marktmachtpositie de voorwaarden van zelfstandigen dicteren. De alternatieve aanpak is het ongericht over de boeg van alle zzp’ers te gooien. De overheid wentelt een zelf gecreëerd handhavingsprobleem bij bedrijven af op individuele zelfstandigen met een structurele bezuiniging op de zelfstandigenaftrek van 1,6 miljard euro. De aftrek gaat van €7.280 in 2019 naar €1.200 in 2030.Hoe en op welke termijn deze maatregel effectief gaat bijdragen aan de aanpak van schijnzelfstandigheid, is niet duidelijk. De redenering van het kabinet: door deze maatregel wordt de financiële prikkel om zelfstandigen in te huren en om te werken als zelfstandige kleiner. Meer mensen in loondienst leidt tot betere sociale bescherming van werkenden. Maar gaat dit werken als er niet gehandhaafd wordt? En hoe leidt dit tot een betere bescherming van werkenden die geen beroep op een arbeidsovereenkomst kunnen doen?Groep werkende armen wordt groterSchattingen over schijnzelfstandigheid zijn arbitrair. Gaan we uit van de uitkomsten van de pilot van de webmodule, een beoordelingsinstrument voor schijnzelfstandigheid, dan is er in 44% van de gevallen sprake van een (fictieve) dienstbetrekking. De meerderheid van de zelfstandigen krijgt dus geen betere bescherming maar minder inkomensondersteuning.De groep werkende armen wordt groter in plaats van kleiner: 220.000 werknemers en 65.000 zelfstandigenOm de inkomensdaling van zelfstandigen als gevolg van verlaging van de zelfstandigenaftrek te compenseren, wil het kabinet de arbeidskorting voor alle werkenden verhogen. Maar ook dit gaat de meest kwetsbare zelfstandigen niet helpen, want zij hebben een te laag inkomen en betalen daarom te weinig belasting om deze korting te verzilveren. Dat concludeert ook de SER in het rapport werken zonder armoede (ook op Kameragenda arbeidsmarktbeleid) op basis van cijfers uit het rapport Kansrijk armoedebeleid van het SCP en het CPB. De groep werkende armen (220.000 werknemers en 65.000 zelfstandigen) wordt groter in plaats van kleiner.Dat geldt in het bijzonder voor zzp’ers in de culturele en creatieve sector. Zij zijn zeer hard geraakt door de coronacrisis, onvoldoende gesteund en relatief oververtegenwoordigd in de categorie werkende armen. Zzp’ers in de culturele en creatieve sector hebben een zorgwekkend slechte positie op de arbeidsmarkt, zoals de SER en de Raad voor Cultuur eerder concludeerden en Mariëtte Hamer onlangs bij haar afscheid als voorzitter van de SER memoreerde.De meest kwetsbare zelfstandigen, hard getroffen door de coronacrisis, vangen opnieuw de klappen op van een falend arbeidsmarktbeleid. Maak daarom werk van publiekrechtelijke handhaving van schijnzelfstandigheid, en begin daarbij gerust met de culturele en creatieve sector als pilot, ook opdrachtgevers en werkgevers in de sector staan hier voor open. En voorkom een verdere armoedeval van kwetsbare zzp’ers met ongerichte bezuinigingen op de zelfstandigenaftrek. handhaving, kunstenbond, schijnzelfstandigheid, wet dba, zelfstandigenaftrek Print Over de auteur Over Peter Van den BunderPeter is belangenbehartiger bij de Kunstenbond en namens FNV Zelfstandigen plaatsvervangend lid van de SER. Bekijk alle berichten van Peter Van den Bunder
Ik mag van deze belachelijke overheid al zes jaar geen opdrachten aannemen, want grote, langlopende, lucratieve, opdrachten, dat is niet gewenst. Niet alleen derf ik daarmee inkomen, ik word ook nog eens gedwongen om mijn bedrijf op te zeggen, want zonder opdrachten “ben je geen ondernemer”. Dat ik in verleden 75K netto belasting betaalde doet er niet toe. Dat ik nu 2K verlies aan administratie en instandhouding (voor de Belastingdienst nota bene), dat kan echt niet. Intussen pakken ze ook mijn pensioenvoorziening af, want die mag je niet meer hebben als je geen ondernemer meer bent. Mogelijk moet ik doorstarten op een ander terrein, maar dan zonder volledige zelfstandigheidsaftrek.Hoe kafkaiaans kan je het maken? Hoe onmogelijk kan je werken maken?
…. en kleine zelfstandigen gaan straks ook verplicht AOV en wellicht pensioenafdracht doen uit een inkomen dat daar geen ruimte meer voor heeft. Heel erg stom geregeld. Controle via werkgevers is de juiste route.
Vreemde redenering van Peter van de Bunder mi. Hij loopt lang genoeg mee om te weten dat het grootste deel (zeker in absolute aantallen) van de kwetsbare zzpers pre-2005 die hij noemt geen zzper was. Ze konden alleen zzper worden omdat met de VAR de handhaving bij de zzper ipv werk/opdrachtgever werd gelegd. Wat al snel niet handhaven bleek. Wat dat betreft zitten we al bijna twee decennia met een handhavingsmoratorium.Als je dan nu met het bestaande kader serieus gaat handhaven bij werkgevers is deze groep ook geen zzper meer & hebben ze óók geen recht op zelfstandigenaftrek meer.De werkelijke redenen voor de armoedeval van deze werkenden zijn, afhankelijk van het specifieke beroep, oa: wegvallen van sector specifieke sociale zekerheid (oa wekennorm), economische crises begin deze eeuw (2001, 2008) en het kabinetsbeleid dat daar op volgde, bezuinigingen cultuur vanaf 2012, met opkomst van internet in de knel komen te zitten van passief inkomen uit auteursrecht (icm voor muziek ook überhaupt inkomsten uit fysieke verkoop).
nieuws - Advies AG aan Hoge Raad: betekenis ondernemerscriteria bij beoordeling arbeidsrelatie ‘beperkt’