Wat de praktisch opgeleide Gen Z’er écht wil

Veel onderzoeken over de werkwensen van Gen Z’ers gaan vooral over de wensen van theoretisch opgeleide Gen Z’ers. Maar uit onderzoek van ABN Amro blijkt dat er grote verschillen zijn tussen theoretisch- en praktisch opgeleide Gen Z’ers. Dit is wat de praktisch opgeleide Gen Z’er wil.

De technische sectoren schreeuwen om mensen. Juist in deze sectoren ontstaat de komende jaren een flink gat: ongeveer een kwart van de vakspecialisten uit Generatie X en de Babyboomers gaat met pensioen, terwijl de instroom van jonge vakmensen achterblijft. Er zal dus veel behoefte zijn aan jonge mensen die hun handen willen werken. Bouwen, sleutelen, maken, als het even kan met een vast contract.

Eenzijdig beeld Gen Z

In de media wordt volgens het onderzoek van ABN Amro het beeld neergezet dat Gen Z in een chique stad woont, alleen voor duurzame bedrijven wil werken, eindeloze flexibiliteit en ontwikkelingsmogelijkheden eist, mondig is over alle maatschappelijke problemen, zonder moeite van baan switcht en voor ‘betekenisvol werk met impact’ wil doen.

Lees ook: Blijvende vraag naar mbo’ers zorgt voor flink hogere lonen

Vast en zeker belangrijker

In de prioriteiten van praktisch opgeleiden is een duidelijk verschil met menig theoretisch opgeleide Gen Z’er: zij willen veel liever voor hun dertigste een koophuis hebben (dan bijvoorbeeld als digital nomad te werken). Ook is het loon een belangrijke factor: zij verdienen liever wat meer dan dat zij een dag minder zouden werken.

Hierin zijn verschillen op te merken tussen sectoren en regio’s. In de bouw wil men graag overuren maken en extra geld verdienen. In de transport en logistiek is deze drijfveer er veel minder: een derde heeft liever een dag extra vrij. Ook tussen de Randstad en de regio is daarin een verschil te merken: een Gen Z’er uit de Randstad wil graag een extra vrije dag, terwijl ze in het oosten of noorden liever doorwerken.

Snel aan het werk willen

De praktisch opgeleide Gen Z’er wil dan ook het liefst zo snel mogelijk aan het werk. Daar is het vooral bij van belang dat zij bij het lezen van een vacature weten:

Of er een vast contract in zit
Concrete salarissen zien, geen vage praatjes
Snappen wat ze over twee jaar kunnen verdienen

Lees ook: Recruitment van mbo-opgeleiden, hoe kan het beter?

Marlies Nijman, docent bij beroepsonderwijsinstelling Deltion College in Zwolle, legt uit dat de prikkel om te werken tweeledig is: “Enerzijds hechten jongeren aan luxe: een goede telefoon, merkkleding, uitgaan. Anderzijds vraagt de economische situatie – met bijvoorbeeld hoge huren – erom.”

Maatschappelijke impact

In tegenstelling tot theoretisch opgeleide Gen Z’ers, zijn praktisch opgeleide Zoomers minder betrokken bij maatschappelijke ambities binnen hun werk. Van de praktisch opgeleide Gen Z’ers maakt 34 procent zich zorgen over klimaatverandering. Maar een grotere groep, 37 procent, ligt er niet wakker van.

Duidelijkheid en structuur van groot belang

Ondernemers en opleiders merken dat de jongere praktisch opgeleiden veel behoefte hebben aan werknemersvaardigheden, zoals goede communicatie, zelfstandigheid en flexibiliteit. Docenten van Deltion College bevestigen dit beeld. “De basics ontbreken bij veel jongeren”, vertelt Nijman. “Het gaat om elementaire zaken: op tijd komen, afspraken nakomen. Zonder die basis kunnen technische vaardigheden niet tot hun recht komen.”

Lees ook: Herwaardering van het (v)mbo? Goed verhaal, maar er wordt geblaft naar de verkeerde boom

“Duidelijkheid en structuur zijn voor deze generatie essentieel”, herkent Manon Olde Monnikhof, Directeur MBO College Logistiek & Vervoer bij het Scheepvaart en Transport College (STC). “Als de normen en verwachtingen binnen een organisatie helder zijn, presteren jongeren beter.”

Daarin zijn grote bedrijven succesvoller dan kleinere bedrijven, merken opleiders op. “Bij grote bedrijven zie je meer aandacht voor persoonlijke ontwikkeling”, zegt Nijman van Deltion. “Een BBL’er die op kosten van de baas een cursus assertiviteit volgt? Bij grote bedrijven kan dat.” Bij een klein bedrijf gooien ze jongeren sneller in het diepe: veel werk, overuren, schouders eronder. Dat heeft z’n charme, maar het een is niet per se beter dan het ander. Het hangt er vanaf wat je als jongere zoekt.”