Belastingdienst werkt samen met Bovib bij handhaving schijnzelfstandigheid: “Alleen samen kunnen we gelijk speelveld creëren”

“De Belastingdienst kan er niet alleen voor zorgen dat iedereen zich aan de regels houdt. Met onze controles op schijnzelfstandigheid delen we slechts speldenprikken uit. Het is aan de branche om gemeenschappelijke standaarden te bepalen en verantwoordelijkheid te nemen.”

Die oproep deed John Piepers van de Belastingdienst tijdens een goedbezochte ledenbijeenkomst van Bovib. De programmamanager Handhaving Arbeidsrelaties en gaf de Bovib-leden een update over de aanpak van schijnzelfstandigheid.

Verkenning: Bovib-keurmerk als onderdeel van handhaving

Hij benadrukt dat hij graag samen met de branche praat over manieren om te zorgen dat bureaus tot een juiste kwalificatie van arbeid komen. “Als we goede processen kunnen bepalen om het juiste onderscheid te maken tussen werknemers en zzp’ers, dan hoeven wij als Belastingdienst minder naar individuele gevallen te kijken.”

De Bovib gaat binnenkort met de Belastingdienst aan de slag. Samen verkennen ze hoe het Bovib-keurmerk kan helpen om schijnzelfstandigheid te voorkomen. “We zijn het niet per se met alle wet- en regelgeving eens, maar we staan ervoor dat leden zich eraan houden”, zegt Alexander Kist. “Het is dus logisch dat we met ons keurmerk willen bijdragen aan de handhaving.”

Schijnzelfstandigheid aanpakken: ‘Het is eigenlijk heel simpel’

Op 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer volop handhaven op schijnzelfstandigheid. Dat is hard nodig, vindt Piepers. “We moeten de balans herstellen tussen werken met zzp’ers en werken met werknemers. We weten allemaal dat er schijnzelfstandigen zijn. Het is eigenlijk heel simpel: als iemand volgens het arbeidsrecht niet buiten dienstbetrekking kan werken en dat gebeurt toch, dan is dat verkapt werknemerschap. Dat zegt dan overigens niets over of iemand ondernemer is of niet.”

Schijnzelfstandigheid voorkomen is een collectieve verantwoordelijkheid, benadrukt Piepers. “Ook van ons als Belastingdienst”, zegt hij. “We moeten veel zichtbaarder zijn om de markt in beweging te krijgen. Dat realiseren we ons nu en het is mijn rol om verandering te brengen.”

Krappe arbeidsmarkt is geen excuus

De praktijkverhalen uit de zaal over schaarste, dwingende opdrachtgevers, eisende zzp’ers en concurrenten die het niet zo nauw nemen met de regels schetsen een minder eenvoudige werkelijkheid. Maar dat ziet Piepers niet als zijn probleem. Volgens hem is er geen enkel excuus om je niet aan de wet te houden.

Hij erkent dat professionals momenteel kunnen zeggen: ‘ik kom als zzp’er of ik kom niet’. Maar schaarste op de arbeidsmarkt mag wat hem betreft geen reden zijn om een zzp’er in te zetten terwijl een arbeidscontract bij het werk hoort.

Tot slot is Piepers duidelijk bij wie de Belastingdienst gaat controleren, namelijk bij opdrachtgevers en bureaus. Want, zo legt hij uit: “De politiek vindt het ongewenst dat de Belastingdienst zich bij de handhaving focust op de werkenden zelf.”

Feiten over handhaving:

• Er zijn 15.000 organisaties in Nederland die in-, uit- en doorlenen. De Belastinginspecteurs kunnen niet al deze bedrijven controleren, ze moeten dus keuzes maken
• De Belastingdienst overlegt met organisaties zoals de Bovib om gezamenlijk meer impact te maken
• Er komt een website waarop de Belastingdienst aanwijzingen openbaar maakt, zodat iedereen daarvan kan leren
• Handhaving begint pas echt op 1 januari 2025. Wie dan een aanwijzing krijgt van de Belastingdienst en die niet opvolgt, riskeert boetes en naheffingen (maar niet met terugwerkende kracht).
• De Belastingdienst vraagt ondernemers eerlijk en realistisch te zijn en elkaar aan te spreken op schijnzelfstandigheid.