Minister komt met ander criterium arbeidsongeschiktheid zelfstandige

Het demissionaire kabinet wil dat er voor zelfstandigen, net als voor werknemers, een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering komt. Minister Van Gennip (SZW) is dit wetsvoorstel aan het uitwerken. Vooruitlopend daarop schreef ze op 24 april in een brief aan de Kamer dat er voor een nieuw arbeidsongeschiktheidscriterium is gekozen, een zogeheten drempelfunctievariant.

In het advies van de Stichting van de Arbeid, dat ten grondslag ligt aan het wetsvoorstel, werd nog uitgegaan van een WIA-variant. Een WIA-uitkering wordt toegekend op basis van wat iemand nog kan verdienen; het verschil tussen wat iemand verdiende voordat hij ziek werd en de resterende verdiencapaciteit.

Arbeidsongeschiktheidscriterium

Maar deze WIA-variant vindt de minister bij nader inzien te omslachtig en niet passend bij zelfstandigen. Ze vindt het belangrijk dat het voorstel “uitlegbaar, betaalbaar en uitvoerbaar”  is. In een gezamenlijk traject met UWV heeft ze een alternatief uitgewerkt, de ‘drempelfunctievariant’. Dit arbeidsongeschiktheidscriterium houdt in dat zelfstandigen een uitkering krijgen als zij door ziekte niet meer het minimumloon kunnen verdienen.

“Uit het doorlopen traject is gebleken dat de drempelfunctievariant de verzekerde de meeste duidelijkheid geeft over zijn recht op een uitkering”, schrijft de minister. “Daarnaast is het belangrijk dat deze variant passend is bij de specifieke vormgeving van de uitkering, omdat de uitkering bij arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen straks maximaal ter hoogte van het WML (wettelijk minimumloon) zal zijn. Dat wijkt af van de uitkering voor werknemers, die in sommige gevallen hogere uitkeringen kunnen krijgen. Zelfstandigen dragen daarmee zelf een deel van het (ondernemers-)risico van inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid. Daarnaast zorgt deze variant voor iets lagere premies en is deze minder intensief om te beoordelen door het UWV. Dit laatste blijkt uit een pre-uitvoeringstoets door UWV.”

Vereniging van Zelfstandigen Nederland (VZN) 

Cristel van de Ven van de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) is positief over de keus voor de drempelfunctievariant. VZN heeft hier ook bij de minister voor gepleit. “De nieuwe variant is beter uitlegbaar, uitvoerbaar en duidelijker. En doet recht aan het feit dat zelfstandigen wisselende uurlonen en inkomsten hebben. Bij dit AO-criterium wordt gekeken of je in staat bent om zelf nog het WML te kunnen verdienen. Dan is nog wel de vraag voor welke referentiefuncties de minister kiest. Daar zijn wij benieuwd naar.”

Bovendien benadrukt Van de Ven dat het arbeidsongeschiktheidscriterium slechts een van de punten is uit het volledige wetsvoorstel, dat naar verwachting in mei naar buiten komt. VZN wacht de conceptwet af om te komen met een totale beoordeling van de plannen van de minister.

Vertraging

Het wetsvoorstel loopt door opname van het nieuwe criterium enkele weken vertraging op. In de volgende fase toetsen UWV en de Belastingdienst het hele wetsvoorstel op uitvoerbaarheid en wordt het voorstel voor internetconsultatie uitgezet.