PvdA zet in haar verkiezingsprogramma stevig in op bescherming zzp’er

De PvdA besteedt in haar vanavond verschenen verkiezingsprogramma veel aandacht aan de zzp’ers. “Wat goed is, willen we behouden. Dat de arbeidsmarkt dynamischer is dan vroeger is positief, maar de schaduwzijden willen we bestrijden.”

De PvdA wil zzp’ers met wie het goed gaat de vrijheid geven om te ondernemen en tegelijkertijd andere groepen zzp’ers flinke bescherming bieden. Door maatregelen als een minimumtarief en een verbod op aanbesteden voor tarieven onder het minimum loonniveau. De startersaftrek moet bijvoorbeeld plaats maken voor een aanneem-aftrek. De PvdA wil verder een collectieve (verplichte) basisverzekering tegen arbeidsongeschiktheid en een basis pensioenvoorziening voor alle zzp’ers.

Vrijheid en bescherming voor zzp’ers

In het hoofdstuk ‘Goed werk en rechtvaardig inkomen’ ruimt de PvdA behoorlijk wat ruimte in voor haar analyse van de situatie van de zzp’ers. “Veel zzp’ers werken met ondernemingslust aan het eigen bedrijf, en dat is mooi. Maar anderen zijn noodgedwongen zzp’er en moeten concurreren tegen te lage prijzen zonder garanties voor de toekomst. Deze onzekerheid vreet aan mensen. Het vreet ook aan de samenleving als geheel” zo stellen sociaal-democraten. De PvdA maakt zich zorgen dat veel zzp’ers niet in staat zijn om geld opzij te zetten voor hun pensioen of een arbeidsongeschiktheidsverzekering. “De gevolgen hiervan blijven nu nog onzichtbaar maar zijn op termijn gigantisch en ontwrichtend omdat de kosten voor de verzorgingsstaat dan door een steeds kleinere groep moet worden opgebracht.”

De PvdA zet flink in op bescherming van gedwongen zelfstandigen. “Wij komen op voor mensen die niet uit eigen keuze flexwerker of zzp’er zijn geworden, maar noodgedwongen, doordat werkgevers veel vast werk in flexwerk hebben omgezet. (…) Voor hen pakt het verlies van de zekerheid van een vaste baan vaak zeer nadelig uit. Hun positie willen wij verbeteren. “

Naast dat het aantrekkelijker moet worden om mensen in vaste dienst te nemen wil de PvdA “gelijk loon voor gelijk werk en strijden tegen verdringing, uitbuiting en concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Ook zzp’ers uit overtuiging hebben te maken met een zwakke onderhandelingspositie tegenover opdrachtgevers over tarieven en met kostbare arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Wij willen hen meer zekerheden bieden.” Mei Li Vos van de PvdA hield hier al eerder een pleidooi voor, met name gericht op sectoren waar zzp’ers weinig onderhandelingsmacht hebben. Concreet wil de PvdA in de kunst- en cultuursector de ruimte geven voor collectief onderhandelde minimumtarieven.

Concrete punten

De PvdA komt in haar programma met de volgende concrete punten:

• Wij willen het toezicht op uitzendbureaus aanscherpen om malafide praktijken aan te pakken.
• Wij tornen niet aan het Algemeen Verbindend verklaren van cao’s, want concurrentie op arbeidsvoorwaarden staan we niet toe. (dat is een regelrecht antwoord op het VVD programma die de algemeen verbindend verklaring juist wil loslaten).
• Wij willen bereiken dat iedere werkende een inkomen krijgt om van te leven. Daarom krijgen ook zzp’ers die een opdracht voor anderen uitvoeren de bescherming van het minimumloon, inclusief compensatie voor sociale verzekeringen.
• Daarnaast passen we de (Europese) mededingingsregels aan zodat zij collectieve tariefafspraken mogen maken. Wij verbieden aanbestedingen onder het niveau van het minimumloon. (twee punten rond het ingrijpen in de marktwerking die bijv. in de zorg, bouw en vervoer soms leiden tot zeer lage tarieven) 
• De startersaftrek willen wij stapsgewijs omzetten in een aannamebonus. Huidige starters gaan er niet op achteruit en het wordt aantrekkelijker voor bedrijven om mensen in dienst te nemen in plaats van in te huren.
• We willen zzp’ers de bescherming bieden tegen het risico van arbeidsongeschiktheid. Er komt daarom een basisverzekering voor alle zzp’ers op basis van onderlinge solidariteit. (dat is dus een verplichte verzekering) 
• Ook zzp’ers verdienen een goed pensioen; zij gaan pensioen opbouwen tot de sociale premiegrens. Individuele pensioenpotjes tasten de waarde van de totale belegging aan en zijn dus onverstandig. (ook dat is dus een verplichting, op een basisniveau) 

Opvallend is verder dat de PvdA de zelfstandigenaftrek intact wil houden. In hun plannen komt er een werknemerskorting, waarmee het fiscale verschil tussen werknemers en zzp’ers wordt opgeheven.

Het woord ‘schijnzelfstandigheid’ – de reden van de Wet DBA en wat iets anders is dan gedwongen zelfstandigheid – komt in het programma niet voor.

De PvdA grijpt met deze actiepunten dieper in de zzp-markt dan veel andere partijen, zeker dan de huidige coalitiegenoot de VVD, waarbij de sociaal-democraten wel trachten de nuance te zoeken tussen de verschillende groepen zzp’ers. Al geldt de (verplichte) deelname aan het basisstelsel voor arbeidsongeschiktheid en pensioen – onder het mom dat alleen een collectief stelsel betaalbaar is –  voor alle zzp’ers.

ZiPconomy brengt alle standpunten van de verschillende politieke partijen tijdens dit verkiezingsseizoen bijeen, onder andere via dit speciale ZiPdossier: Verkiezingen 2017