"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Wil, moet en kan iedereen ZZP-er worden?

ZZP-er worden? Ja…..als het je past! , waarschuwt gastblogger Sonja Scholts. En ze ziet een belangrijke rol voor HR afdelingen.

VraagtekenOp het verjaardagsfeestje waar ik deze week naast mijn ex-collega zat, vertelt hij dat er nog maar zo’n 20 trainers werkzaam bij de organisatie waar ik zo’n 8 jaar geleden ontslag nam om als ZZP-er aan de slag te gaan. Toen werkte er nog zo’n 100 trainers. Ontslagronde na ontslagronde moeten er steeds meer trainers weg en de meesten gaan als ZZP-er aan de slag. Op ditzelfde feestje vertelt een goede vriend dat de muziekschool dicht gaat in zijn gemeente en de meeste muziekdocenten ook als ZZP-er aan de slag proberen te gaan. De klussen in huis worden gedaan door de klus ZZP-er en de leidingen voor de nieuwe keuken worden aangelegd door de, door het keukenbedrijf aanbevolen, ZZP-er.

 

Groeiend aantal ZZP-ers

Kortom: de prognoses over het groeiende aantal ZZP-ers (1 miljoen ZZP-ers rond 2020) blijken te kloppen en worden steeds meer zichtbaar in mijn omgeving. Bekenden, ex-collega’s en vrienden die eerder in een (grote) organisatie in loondienst waren, ‘moeten’ en/of willen nu als ZZP-er aan de slag.

Maar wat betekent dit? Zijn er voldoende opdrachten voor al deze ZZP-ers? En een lastiger punt: om succes te hebben als ZZP-er moet je meer in huis hebben dan alleen de inhoudelijke kennis en vaardigheden met betrekking tot je vak. En dit realiseert men zich vaak niet of maar gedeeltelijk. De ZZP-er met onvoldoende ondernemingszin gaat het echt niet redden. Die zal omvallen door tegenvallende financiële resultaten en het niet hebben en kunnen opbouwen van reserves.

De ondernemende ZZP-er

Nu kun je natuurlijk zeggen dat dit niet erg is en misschien juist wel goed is, omdat op deze manier de ondernemende ZZP-ers wel komen bovendrijven. Maar ten koste van wat? Wat zijn de psychologische en persoonlijke gevolgen voor een ZZP-er die langzaam, maar onherroepelijk ten onder gaat? Die schulden heeft gemaakt, zijn levensstandaard steeds verder naar beneden heeft bijgesteld en onder stress en spanning werkt? En ook deze gevallen zullen we meer en meer gaan tegenkomen in onze directe omgeving.

Investeren

Zou het niet beter zijn dat een medewerker die ontslagen wordt investeert in zijn ontwikkeling, zijn sollicitatievaardigheden en kritisch reflecteert op zijn sterke kanten, waaronder mogelijke ondernemersvaardigheden? En dit in plaats van met oogkleppen op af te steven op een ZZP-schap. Na een inzicht gevend proces van nadenken en afwegen zit iemand veel beter in zijn vel dan na een mislukt ZZP-schap en is daardoor veel beter in staat zijn professionele toekomst effectief vorm te geven.

Rol HRM

Afdeling HRM kan hierin een duidelijke rol en verantwoordelijk vervullen. HRM kan ervoor zorgen dat medewerkers bij zichzelf te rade gaan wat hen het beste past als ze ontslagen worden. En zich ook te realiseren wat de beste uitgangspositie is om het professionele leven verder vorm te geven.

Wat zijn in dit kader de mogelijkheden voor een organisatie bij (dreigend) ontslag van één of meerdere medewerkers?

    • Bied de betreffende medewerker(s) een training aan met daarin aandacht voor de verschillende opties en de haalbaarheid van deze opties. Als het om meerdere medewerkers gaat is het goed mogelijk om daar een specifieke maatwerktraining voor te ontwikkelen die inspeelt op de betreffende sector of branch.
    • Bied je als organisatie niet te snel aan als ‘de grootste opdrachtgever’ van ex-medewerkers die verder gaan als ZZP-er. Uiteindelijk is het voor een ZZP-er slimmer om ‘los’ te komen van zijn oude organisatie en daarvan in ieder geval niet afhankelijk te worden als het gaat om het verkrijgen van opdrachten;
    • Voer gesprekken met de medewerkers die weggaan. Bevraag ze en geef ze feedback op hun ondernemersvaardigheden, zoals: jezelf presenteren en verkopen, financiële vaardigheden, plannen en organiseren, sociale vaardigheden.
    • En als medewerkers zeker weten dat ze door willen gaan als ZZP-er, bied ze dan een training of een coachingstraject aan voor startende ondernemers. Dit kan een enorme positieve impact hebben op de kans van slagen, op de kans om een benodigde lening te verkrijgen en om het geheel vanaf de start slim aan te pakken.

ZZP-er worden? Ja…als het je past!

Dus ZZP-er worden? Ja…als het je past! Denk er niet te lichtvaardig over, praat met andere ZZP-ers, laat je begeleiden en benut internet (bijv. www.ikwordzzper.nl) Maak een bewuste keuze, want er zijn vaak meer opties dan je op het eerste gezicht zou zeggen. En afdeling HRM? Stimuleer de betreffende medewerkers de focus te verbreden en een zoveel mogelijk onafhankelijke en eigen keuze te maken.

Sonja Scholts
Sonja Scholts van Scholts Changing begeleidt teams en medewerkers naar effectiever, prettiger en professioneler werken, met als doel: duurzame prestatieverbetering. Zij heeft een brede en gevarieerde ervaring te bieden op het gebied van training, teamcoaching en mediation bij samenwerkings- en arbeidsconflicten.

ZiPconomy geeft ruimte aan auteurs die eenmalig een artikel willen plaatsen op ZiPconomy. Naam en functie van deze gastbloggers worden onder het artikel vermeld. Bekijk alle berichten van Gastblogger

12 reacties op dit bericht

  1. Uit mijn hart gegrepen.
    Voor de helft van de werknemers is Zzp een ramp. Een schande als HR het zonder waarschuwing laat gebeuren.
    Algemeen is Zzp een sub-optimale werkvorm, niet erg efficiënt. Maar toch aantrekkelijk vergeleken met slecht geleide teams/ organisaties.

    • Dank je Johs voor de reactie en de inhoudelijke ondersteuning! Het is een belangrijke aanvulling van jouw kant dat een aantal mensen ook ZZP-er worden omdat zij daarmee weg kunnen uit een slecht geleide organisatie of team. Daarom is het ook zo belangrijk dat HRM mensen ‘kritisch bevraagt’ op hun keuze voor ZZP-schap, zodat mensen zich minimaal bewust zijn van de (achterliggende) motieven om deze keuze te maken.

    • * Sommige organisaties duwen medewerkers de zzp-markt om van ze af te komen.
      * Sommige organisaties jagen (talentvolle) medewerkers de zzp-markt op omdat ze zo slecht geleid worden.

  2. Goed stuk . Er zal zal altijd een markt voor zzp’ers blijven maar zoals altijd is het verstandig om tegen de stroom in te roeien. Als het een weloverwogen beslissing is en je kan zowel financieel als mentaal een stootje hebben zou je het kunnen doen, of dit moment een verstandig moment is betwijfel ik er is teveel aanbod en de tarieven staan nogal onderdruk. Helaas is het zo dat het je op dit moment gewoon wordt opgedrongen en dus zal het aandeel zzp’ers te groot worden met het gevolg dat er slachtoffers gaan vallen. Uiteindelijk zal ook deze markt een volwassen markt worden maar voor zowel bedrijven als zzp’ers zitten er ook nadelen aan als je die niet ziet doe het dan maar niet.. .

  3. zzp-er worden is momenteel veelal geen weloverwogen keuze van een werknemer maar wordt vaak voor de werknemer besloten. Voortkomend uit de wens meer wendbaar te zijn, werken organisaties aan een (al dan niet) strategische flexschil. Ik zie bij veel organisateis dat de werknemers die gevraagd worden ZZP er te worden, veelal ze niet degenen zijn met de beste positie op de arbeidsmarkt.
    Jezelf blijven ontwikkelen, werken aan je eigen duurzame inzetbaarheid en persoonlijke wendbaarheid is in onze huidige participatiesamenleving een must en een persoonlijke verantwoordelijkheid Hiermee voorkom je dat je werkgever op een dag besluit dat jij ZZP-er moet worden ipv dat jij besluit dat (vanuit je kracht) te willen worden.
    Het BNR debat dat morgenochtend in Haarlem wordt gehouden, gaat ook in op dit thema http://www.yacht.nl/content/corporate/agenda/2013/20130925-BNR-ontbijtdebat-haarlem.xml

    • Dank je voor je reactie Valeri. Ik ben het helemaal met je eens dat het van het grootste belang is te werken aan je eigen duurzame inzetbaarheid en persoonlijke wendbaarheid (mooi begrip!) om eventueel van daaruit zelf te kiezen voor het ZZP-schap.

  4. @Valeri: Uit onderzoeken blijkt dat slechts 10% van de ZZP’ers niet geheel uit eigen overtuiging of keuze voor zichzelf is begonnen. Er dreigen of zijn wel grote problemen voor deze groep, maar gelukkig kiezen de meesten dus uit overtuiging voor het ondernemerschap/ZZP-schap en -mag ik aannemen- hebben dus goed nagedacht over de nadelen en de risico’s.

    En als ik kijk naar hoe werkgevers i.h.a. met hun personeel in loondienst omgaan, dan snap ik heel goed waar die groei van het aantal ZZP’ers vandaan komt…..

  5. Inderdaad Sonja, niet iedereen wil, moet of kan ZZP’er worden. Het is echter wel voor iedereen te adviseren om ‘ondernemer van je eigen arbeid’ te worden en continu te blijven werken aan je employability. Teveel mensen in loondienst stellen zich passief op bij het vormgeven van hun loopbaan en wachten af wat de organisatie heeft te bieden. Maar veel organisaties hebben momenteel niet zoveel te bieden of moeten in het ergste geval zelfs overgaan tot het afstoten van personeel. De ervaring leert dat mensen die gewend zijn om pro-actief aan hun loopbaan te werken, eerder en beter in staat zijn om nieuwe werkzaamheden te vinden. Dat geldt zowel voor ZZP’ers, als voor professionals in loondienst.

  6. […] kent inmiddels wel iemand die vanuit bovenstaande situatie als zzp’er aan de slag is gegaan. ZIPconomy publiceerde hierover afgelopen week een, helaas heel, herkenbaar […]