Mauk Bresser, JOVD: ‘Nu is het zo aantrekkelijk om flex aan te bieden, dat er eigenlijk bijna geen keuze meer is’

De JOVD is van mening dat de overheid niet per se meer moet investeren in het stimuleren van opleidingen voor tekortbanen. “Als overheid moet je er niet teveel tegenaan zetten. Het kan ook zo zijn dat de behoefte om er iets mee te doen beperkt is,” vertelt Mauk Bresser, voorzitter van de JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD. Volgens Bresser ligt de oplossing voor personeelstekorten in het vaste contract. 

ZiPconomy sprak met hem in een serie gesprekken met de jongerenafdeling van een aantal partijen en hun visie op de arbeidsmarkt en de positie van jongeren.

• Lees ook de andere interviews in deze serie.

Voorkeur voor vaste contracten

Bresser ziet flexibele contracten op zichzelf niet als een groot probleem, omdat ze een grote flexibiliteit bieden op de arbeidsmarkt. “Maar het verschil tussen vaste en flexibele contracten zou wel kleiner moeten zijn. Nu is het zó aantrekkelijk om flex aan te bieden, dat er eigenlijk bijna geen keuze meer is. Dit is een probleem dat leidt tot onduidelijke situaties voor zowel werknemers als werkgevers”, zo vindt hij.

De JOVD staat achter een verlaging van de kosten voor vaste arbeidscontracten, waardoor het aantrekkelijker wordt voor bedrijven om ze aan te bieden. 

Een concreet voorbeeld daarvan, is de verplichte periode waarin werkgevers de kosten moeten dekken wanneer werknemers in de Ziektewet zitten. “Als je dat soort maatregelen versoepelt, bijvoorbeeld door die periode terug te brengen tot een jaar, wordt het mogelijk vaste contracten goedkoper aan te bieden.”

Het uiteindelijke doel van die vaste contracten lijkt gericht op het vergroten van de zekerheid. “Dit sluit aan bij andere maatregelen, zoals een verhoging van de belasting op vermogen om de belasting op inkomen te verlagen. Dit om ervoor te zorgen dat mensen een vaste baan kunnen krijgen met meer zekerheid, terwijl flexibiliteit nog steeds een optie blijft.”

Nieuw arbeidscontract

De JOVD pleit voor een nieuw arbeidscontract, op basis van onbepaalde tijd, dat het verschil tussen flex en vast overbrugt. Dit contract kan worden ontbonden zonder rechterlijke tussenkomst tegen een vergoeding. Ligt er hierdoor niet te veel macht bij de werkgevers?

“Ik ben het daar niet helemaal mee eens, omdat je daarvoor compenseert. Het biedt een bepaalde flexibiliteit voor de werkgever, aangezien ze hun aanbod en personeelsbestand beter kunnen aanpassen.”

Als de werkgever wel van de mogelijkheid gebruik maakt om het contract te ontbinden, ontvangt de werknemer een riante vergoeding. Die vergoeding dient als waarborg voor de werknemer en verzekert dat de flexibiliteit en keuzevrijheid niet zonder gevolgen zijn. “Zeker in de huidige tijd van grote tekorten, is de kans vrij klein dat deze optie überhaupt wordt gebruikt.”

Is het nog mogelijk voor jongeren om met het nieuwe arbeidscontract een huis te kopen, als ze mogelijk hun baan kunnen verliezen?

“Ik denk dat je niet moet onderschatten hoe snel je weer een nieuwe baan kunt vinden. Als het contract wordt ontbonden wegens disfunctioneren of reorganisatie, geloven we dat er nog steeds mogelijkheden zijn om snel elders werk te vinden.”

Mauk erkent echter dat dit afhankelijk is van de huidige arbeidsmarkt, en in situaties met te weinig banen, kunnen de omstandigheden anders zijn.

Recente voorstellen kabinet

De JOVD blijft voorstander van het 0-urencontract. Het is ideaal voor jongeren met een bijbaan, vooral tijdens tentamenperiodes of andere verplichtingen. “Dan kan je tegen je werkgever zeggen: ik heb een 0 uren contract, toedeledokie.”

Toch is enige bescherming tegen misbruik door werkgevers noodzakelijk, met name bij bedrijven zoals The Sales Unit en Pepperminds, die sociale constructen gebruiken om werknemers aan te sturen. “Het is niet langer je baas; het is je vriend Bas. Formeel gezien is hij je baas, maar hij vraagt niet of je extra uren kunt werken. Nee, Bas vraagt of je hem even kunt helpen om een dagje extra te werken.”

De JOVD staat achter duidelijke verwachtingen en regels om deze vormen van werkorganisatie te reguleren, zonder te vervallen in betutteling. 

“Schijnzelfstandigheid is een ander verhaal. Er is gewoon een duidelijke lijn. Je bent zelfstandige en echt zzp’er. Dan is dat heel duidelijk. Of je hebt een 0-urencontract, een flexibel contract.” 

Iemand die bij Temper werkt: zzp’er of werknemer?

“Werknemer, omdat de werkende multi-inzetbaar is. Dezelfde diensten zou hij of zij kunnen uitvoeren als werknemer van het bedrijf waarvoor hij of zij op dat moment werkt.”

Voorstander behoud van jeugdminimumloon

Mauk is het niet eens met het standpunt van linkse partijen over het jeugdminimumloon. Die partijen vinden het onlogisch dat iemand die twee jaar ouder is, meer zou moeten verdienen voor hetzelfde werk. “Een persoon van 16 kan niet hetzelfde werk bieden als iemand van 18, en iemand van 18 kan niet dezelfde bijdrage leveren als iemand van 21.”

“Als het gaat om puur fysiek werk, zou je vergelijkbare dingen kunnen doen”, legt hij uit. “Maar als het gaat om coördinatie, leidinggeven, begeleiden en zelfstandig werken, heb je die ontwikkelingsstappen nog niet genomen. Dat betekent dat de waarde van de arbeid die je levert ook niet gelijk is.”

Mauk vergelijkt dit met het belonen van mensen met verschillende opleidingsniveaus op basis van kennis, ervaring en kunde. Hij benadrukt dat werkgevers de vrijheid hebben om uitzonderlijke kwaliteiten te belonen.

Mauk suggereert dat als iemand gelooft dat zijn of haar kwaliteiten ondergewaardeerd worden, het verstandig is om het gesprek met de werkgever aan te gaan of elders werk te zoeken. “Maar als je zo goed bent, kom je overal aan de bak.”

Personeelstekorten oplossen

Volgens Mauk ligt de oplossing voor personeelstekorten niet primair in het onderwijs, maar eerder in het herzien van contractvormen en het aanpassen van wetgeving om flexibel werken te stimuleren. “Maar als overheid moet je er niet teveel tegenaan zetten. Het kan ook zo zijn dat de behoefte om er iets mee te doen beperkt is.”

Een specifieke oplossing die de JOVD naar voren brengt, is het verminderen van parttime werken. “Door fulltime werken aantrekkelijker te maken, voorkom je de huidige situatie waarin mensen extra uren vermijden vanwege kortingen op toeslagen. Hierdoor is het niet rendabel om extra te werken. Dat slaat natuurlijk nergens op. Als je meer werkt, moet je ook meer verdienen.”