Dit is het kabinetsplan voor de nieuwe Crisisregeling Personeelsbehoud

Ondernemers krijgen in crisistijd meer hulp van het kabinet om te voorkomen dat zij personeel moeten ontslaan. Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) kondigde in november vorig jaar al aan dat ze werkt aan een deeltijd-WW, maar niet ‘in de klassieke vorm’. Vorige week stuurde ze het plan voor de Crisisregeling Personeelsbehoud (CP) naar de Tweede Kamer.

Geleerd van corona

De CP is bedoeld voor uitzonderlijke situaties: crises waarop ondernemers geen invloed hebben en waarop ze zich niet hebben kunnen voorbereiden. Denk aan de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne.

Van Gennip: “De coronacrisis heeft ons duidelijk gemaakt dat we goed voorbereid moeten zijn. Met deze Crisisregeling Personeelsbehoud laten we zien dat we hiervan geleerd hebben. Het is een van de stappen die we zetten richting de arbeidsmarkt van de toekomst. Met als doel: meer zekerheid voor werkenden en wendbaarheid voor bedrijven.”

Wtv voldeed niet, NOW was tijdelijk

Op dit moment kunnen ondernemers in uitzonderlijke omstandigheden aanspraak maken op de regeling Werktijdverkorting (Wtv), maar die voldeed niet tijdens de pandemie. Toen kwam het kabinet met de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), maar dat was een tijdelijke oplossing. Het kabinet beloofde daarom in het coalitieakkoord ingezet een completere regeling, een ‘budgetneutrale deeltijd-WW’.

Dat wordt dus de Crisisregeling Personeelsbehoud. Het is één van de 37 maatregelen om de arbeidsmarkt toekomstbestendig te maken. Begin april maakte de minister deze plannen bekend, in juni werden meer details duidelijk tijdens een plenair debat. Toen was er nog veel onduidelijk over de aangekondigde ‘crisis-ww’, in de nieuwe brief staan meer details.

Wat is normaal ondernemersrisico?

De regeling is specifiek bedoeld voor situaties die buiten ‘normaal ondernemersrisico’ vallen. Heb je ineens veel meer concurrentie? Is jouw grondstofprijs ineens flink gestegen? Heb je te laat ingespeeld op technologische ontwikkelingen? Dan moet je het zelf oplossen.

Dat geldt ook voor bepaalde verzekerbare risico’s, bijvoorbeeld ziekteverzuim van werknemers, cybercriminaliteit en schade aan voorraden.

Wat is een crisis?

Je kunt een beroep doen op de regeling bij een aantal crises die op dit moment onder de Wtv vallen. Dat geldt bijvoorbeeld als je werknemers hun werk niet kunnen doen door brand in je bedrijfspand, extreem weer of maatregelen die de overheid neemt om de gevolgen van extreme weersomstandigheden of een dierziekte.

Naast deze rampen kan de minister incidenteel andere noodsituaties onder de regeling laten vallen. Denk aan een oorlog, een terroristische aanslag, een pandemie of langdurige en onverwachte uitval van vitale openbare infrastructuur.

Bedrijven mogen maximaal zes maanden aanspraak maken op de regeling, als zij over twee maanden gemiddeld minstens 20% minder werk hebben.

Herplaatsing of tegemoetkoming?

In zo’n crisissituatie krijgen ondernemers twee opties: personeel herplaatsen of een tegemoetkoming ontvangen. Bij herplaatsing kan een werkgever tijdelijk eenzijdig de functie, werklocatie of het takenpakket van werknemers veranderen, zodat zij zo veel mogelijk kunnen doorwerken. De ondernemer moet de werknemers dan wel 100% doorbetalen.

De tweede optie is een financiële tegemoetkoming waarmee werkgevers salaris kunnen doorbetalen over de uren die hun personeel niet kan werken. Een ondernemer krijgt maximaal 60% voor loon over niet-gewerkte uren, met een opslag van 23,5% voor werkgeverslasten zoals premies.

Op deze manier dragen overheid, werkgever en werknemer samen bij, schrijft de minister. “Ik vind het belangrijk dat je in tijden van crisis van iedereen een offer kunt verwachten”, zei Van Gennip eerder.

Welke ondernemers mogen gebruikmaken van de CP?

De CP is alleen voor levensvatbare ondernemers die de CP echt nodig hebben om hun personeel in dienst te houden. Daarom moet de werkgever aan zes eisen voldoen:

1. Er moet sprake zijn van een crisis bij het bedrijf dat onder de regeling valt. De werkgever toont dit aan bij de aanvraag.
2. Er is door de crisis gemiddeld minimaal 20% werktijdvermindering over het gehele bedrijf, voor minimaal 2 aaneensluitende maanden. Dit betekent dat als een werkgever één maand 50% werktijdvermindering heeft en de andere maand weer volledig kan doorwerken, hij óók toegang heeft tot de CP. Dit moet de werkgever aannemelijk maken bij de aanvraag.
3. Het bedrijf is levensvatbaar en kan na maximaal 6 maanden steun naar verwachting weer op eigen kracht functioneren.
4. De werkgever verklaart dat er tijdens het gebruik van de CP en tot en met een nader te bepalen periode na afloop van gebruik van de CP geen ontslag op bedrijfseconomische gronden wordt aangevraagd. Ontslaat een werkgever toch iemand? Als het bedrijf een financiële tegemoetkoming heeft gehad, moet de werkgever een deel daarvan terugbetalen.
5. De werkgever vraagt voorafgaand aan de CP-aanvraag advies aan de OR, personeelsvertegenwoordiging of een personeelsvergadering over het gebruik van de CP.
6. De werkgever is verplicht om de vakbond te informeren over de voorgenomen aanvraag.

Vervolg: internetconsultatie einde zomer

De regeling wordt nog verder uitgewerkt. De minister wil het ontwerpwetsvoorstel aan het einde van deze zomer in internetconsultatie laten gaan. Het voorstel gaat naar verwachting voor medio 2024 naar de Tweede Kamer.

De minister maakt nieuw beleid op basis van twee adviezen: het eindrapport van de commissie Regulering van Werk (commissie Borstlap) en het hoofdstuk Arbeidsmarkt, inkomensverdeling en gelijke kansen uit het MLT-advies van de SER. Wat betreft de CP pakt de minister het wel anders aan dan in deze adviezen staat. Lees daarover meer in dit artikel.