Grote gemeenten huren minder extern personeel in. Kleine juist meer.

Krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat gemeenten nog steeds veel extern personeel inhuren. In 2022 ging 17% van het personeelsbudget naar de inhuur uitzendkrachten, gedetacheerden en zzp’ers.

Gemeenten gaven in 2022 een groter deel van hun personeelsbudget uit aan extern personeel. In 2020 werd nog 15,5% uitgegeven aan uitzendkrachten, gedetacheerden en zzp’ers. In 2022 is dat opgelopen naar 17%. Dat blijkt uit de Personeelsmonitor Gemeenten 2022 van A&O fonds Gemeenten.

Inhuur bij grote gemeenten daalt

Wat opvalt is dat de inhuur bij de vier grote gemeenten juist flink is gedaald naar 14,6%. Amsterdam zette in 2021 een lijn in met strengere criteria wanneer wel of niet zzp’ers ingezet konden worden. Bij de vier grootste gemeenten valt op dat het percentage leidinggevenden dat ingehuurd wordt, flink is gedaald. In 2021 was nog 7% van het management een externe, in 2022 is dat 4%. Hoe kleiner de gemeente, hoe groter de kans dat een leidinggevende een interimmer is. Bij de kleinste gemeenten is 1 op de 10 managers een externe.

Nood breekt wet

Gemeenten voelen zich meer genoodzaakt om extern in te huren om in deze krappe arbeidsmarkt toch werk gedaan te krijgen, zo schrijven de onderzoekers. Externe inhuur wordt gezien als de meest effectieve manier om toch moeilijk vervulbare vacatures te vervullen.

Het aandeel gemeenten dat ernaar streeft om externe inhuur terug te dringen, wordt steeds kleiner. In 2020 gaf 70 procent van de gemeenten nog aan beleid te hebben gevoerd om externe inhuur te willen terugdringen. In 2021 was dit gedaald naar 56 procent en in 2022 was het 50 procent.

Voorbeelden van maatregelen om de uitgaven aan externe inhuur te reduceren, zijn het flexibel inzetten van (eigen) medewerkers, het aanbieden van tijdelijke arbeidsovereenkomsten en het omzetten van flexibele banen in vaste banen.

Vormen externe inhuur

Net als in 2021 bestond gemiddeld 23 procent van de gemeentelijke bezetting uit flexibele bezetting. Hierin zijn nauwelijks verschillen te zien tussen gemeentegrootteklassen. Het merendeel waren arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd.

Detacheringsovereenkomsten, uitzendovereenkomsten en zzp’ers waren volgens gemeenten de meest gebruikte vormen van externe inhuur. In vergelijking met eerdere jaren, laten gemeenten tegenwoordig vaker de keuze op een zzp’er vallen en juist minder op payroll.