Wet DBA heeft flink invloed op potentiële starters. Algemeen optimisme bij zzp stijgt.

Meer dan een kwart van de mensen die overwegen om te starten als zzp’er zegt dat de Wet DBA impact heeft op hun keuze om daadwerkelijk te starten. Voor bijna 10% van de zzp’ers speelt de Wet DBA een rol in het mogelijk stoppen als zzp’er. Dat blijkt uit onderzoek dat de ABNAMRO liet doen door de GfK. Dat bureau ondervroeg iets meer dan 500 zelfstandigen of personen die sterk overwegen om als zelfstandige te gaan starten.

De meeste zzp’ers zijn overigens een stuk optimistischer dan in een vergelijkbaar onderzoek uit vorig jaar. Zij verwachten dit jaar een groei in omzet en uurtarief. Zowel startende als gevestigde zzp’ers geven hun leven als zzp’er een rapportcijfer van een 7,5. Bestaande zzp’ers maken zich minder zorgen over het voortbestaan van hun onderneming.

Invloed Wet DBA

Voor 28% van de ondervraagde ‘potentiële zzp starters’ heeft de Wet DBA enigszins tot zeer veel invloed op het besluit om zzp’er te worden. Dat percentage is gegroeid ten opzichte van  eerder onderzoek uit het derde en vierde kwartaal van 2016.

Voor diegenen die al zzp’er zijn heeft de Wet DBA voor een kleine 10 procent invloed op een mogelijk besluit om te stoppen als zzp’er. Dat percentage is stabiel ten opzichte van eerder onderzoek. Het uitstel van de handhaving van de Wet DBA heeft dus blijkbaar geen effect.

Goed om hierbij op te merken dat in dit onderzoek alle groepen zzp’ers zijn meegenomen. Dus ook zzp’ers die niet onder de Wet DBA vallen. Het ‘stoppers’ effect zal onder groepen die wel met de Wet DBA te maken hebben (de groep die vaak wat langere opdrachten voor een zakelijke opdrachtgever doet), naar alle waarschijnlijkheid flink wat  groter zijn.

Optimisme

Zelfstandigen geven hun leven een mooi rapportcijfer van een 7,5 en zijn optimistisch ten opzicht van het komend jaar. De zzp’ers verwachten het een groei in omzet en het uurtarief en verwachten minder vaak zonder opdrachten te zitten. De grootste zorg voor potentiële starters, ‘op korte termijn aan genoeg werk komen’ is ten opzichte van een onderzoek uit Q4 2016 het meest gedaald (36% – 27%). Van een kwart van alle zzp’ers steeg de omzet in 2016, van 19% daalde deze. 8% denkt dat de omzet in de komende twaalf maanden gaat dalen, 27% verwacht juist een stijging. 23% denkt het uurtarief te kunnen laten stijgen.

Het lijstje met motieven om als zzp’er te werken komt bekend voor. Het zijn in hoofdlijnen dezelfde punten als uit ander (ook internationaal) onderzoek. Bij de vergelijking tussen gevestigde zzp’ers en potentiële starters valt op dat motieven als ‘uitdaging’ (72%) en ‘andere ervaring opdoen” (50%) voor die starters flink hoger scoort. Zzp’ers zien het hebben van unieke vakkennis als veruit het belangrijkste kenmerk om een succesvolle zzp’er te zijn. Het grootste nadeel van ondernemen is de onzekerheid over het inkomen.

Overigens denkt de helft van alle zzp’ers een lager inkomen te verwerven dat het eerdere inkomen uit loondienst. Dat lijkt me niet direct een negatief signaal, maar eerder een realistische benadering. Wie start als zzp’er puur omdat hij/zij denk meer te gaan verdienen, komt niet zelden van een koude kermis thuis. Omgekeerd, zoals we hierboven al zagen is ‘meer verdienen’ ook maar voor een kleine minderheid een belangrijk motief.

OAV, pensioen en de rol van de overheid

Een op de vijf zelfstandigen heeft zich verzekerd voor arbeidsongeschiktheid. De helft zegt dat bewust niet gedaan te hebben. Een kwart zegt geen AOV te hebben maar dat ‘eigenlijk wel te moeten doen.’ 42% zegt niets voor het pensioen geregeld te hebben; 23% heeft wel iets rond pensioen als zelfstandige geregeld, een gelijk deel is afhankelijk van het pensioen dat is opgebouwd bij de voormalig werkgever.

Ook deze cijfers liggen wel in de lijn met ander onderzoek.

De onderzoekers vroegen ook in hoeverre de respondenten vinden dat de overheid via gericht beleid invloed moet uitoefenen op het wel of niet verplicht verzekeren voor arbeidsongeschiktheid of pensioen. Nu, nee. Nog geen kwart vindt dat een AOV of pensioenopbouw verplicht moet worden. Waarbij gezegd moet worden dat er ook vooral veel ‘neutraal’ is. ‘Oneens’ tegen verplichting of overheidsbemoeienis haalt hier bij geen van de stellingen de absolute meerderheid.

Overigens staan potentiële starters wat positiever tegenover overheidsbemoeienis op deze terreinen dat gevestigde zzp’ers. Dat ligt mogelijk wat in de lijn met onze eerdere resultaten uit het ZZPkieskompas. Daar waren jongeren (vaker starter) iets meer voorstander van bijvoorbeeld een verplicht AOV dan oudere zzp’ers.