Interim-managementmarkt: wil je schaarste overwinnen, knuffel dan de interim-manager

Interim-managementbureaus werken in een uiterst competitieve markt waar schaarste op dit moment overheerst. In de druk om de juiste kandidaat te leveren zien zij een kans om hun toegevoegde waarde te laten zien, blijkt uit onderzoek van de Raad voor Interim Management en ZiPconomy. Dat kunnen zij doen door hun warme netwerk te koesteren.

De werkende bepaalt

“Voor iedereen die werken wil en werk zoekt, is het een interessante tijd en dat gaat ook zo blijven. Eindelijk leven we in een wereld waarin de werkende bepaalt waar hij of zij werkt, hoe lang en in welke vorm. Dat betekent voor werkgevers, maar ook voor bemiddelaars zoals interim-managementbureaus dat zij veel meer vanuit die kandidaat moeten redeneren en werken.”

Dit zei Wim Davidse, director trends & insights bij ZiPmedia, bij de aftrap van het webinar dat ZiPmedia en de Raad voor Interim Management (RIM) organiseerden naar aanleiding van het rapport ‘Interim-managementbureaus ook in tijden van schaarste van toegevoegde waarde’. Naast Davidse schoven ook Narada Bouwland, podcast- en webinarmaker bij ZiPconomy en Inge Haan, bestuurslid van de RIM aan. Onderzoeker en redacteur Joke Twigt lichtte de onderzoeksresultaten toe.

Het rapport bevat de onderzoeksresultaten van de interim-managementmarkt anno 2023 vanuit het perspectief van interim-managementbureaus. Hoe zij de kandidaat centraal kunnen stellen en waar de kansen liggen is de rode draad van dit webinar.

Uit het onderzoek van de RIM en ZiPconomy blijkt dat de schaarste op de arbeidsmarkt nauwelijks negatieve impact op omzet, bureaumarge en tarieven heeft. Het gemiddelde uurtarief (inclusief bureaumarge) van een bemiddelde interim-manager is in twee jaar met 6 euro gestegen naar 134 euro per uur, een stijging van 4,5 procent. De gemiddelde bureaumarge steeg van 20,4 procent in 2021 naar 21,3 procent in 2023. 

“De vraag neemt toe, zeker die naar vakspecialisten,” zegt Inge Haan. “Het tarief beweegt automatisch mee met de vraag, maar we zien wel een verschil tussen sectoren en specialismen. Ook zien we dat interim-managementbureaus niet meer uitsluitend op executive niveau bemiddelen, maar ook de laag er net onder die implementeert en realiseert. Die tactisch-operationele laag kent een ander tarief, waardoor de bandbreedte voor berekening van het gemiddelde tarief groter is.”

Bureaus zijn voorzichtiger in hun voorspelling van omzetverwachting. Hoewel nog steeds 60 procent van de bureaus verwacht dat hun omzet zal stijgen, zegt 7 procent een daling te verwachten. Dit is voor het eerst sinds dit onderzoek gestart is (2019). Volgens Davidse is dit verklaarbaar omdat de productiviteit (prestatie per uur) daalt. Het aantal uur dat men werkt is minder geworden, maar wordt nu nog volledig gecompenseerd door omzetstijging als gevolg van tariefstijging. “De vraag is nauwelijks weggevallen, maar het aantal uur dus wel,” schetst Davidse. “Dat geldt voor alle externe spelers, of dat nu uitzend, detachering of interim-management is. Voor hetzelfde werk hebben we kennelijk steeds meer mensen nodig. Want er komt ontzettend veel af op bedrijven; digitalisering, vergroening, vergrijzing. Dat kunnen ze niet allemaal zelf oplossen. Het antwoord op de turbulentie vindt de arbeidsmarkt in flexibilisering.”

Schaarste, kans of bedreiging?

Vragend naar de toekomst geven de respondenten in het onderzoek aan dat schaarste zowel een bedreiging als een kans is. Het tekort aan specialisten wordt in alle sectoren gevoeld. Wat betekent dit voor de werving van kandidaten, moet je een kandidaat kennen of zoeken? Want uit het onderzoek blijkt dat een warm netwerk hebben lonend is, hoewel er een tegenstrijdigheid is in de uitkomsten: het percentage bureaus dat aangeeft te werken met een inner circle is afgenomen ten opzichte van voorgaande jaren, tegelijkertijd is de omvang van zo’n inner circle substantieel toegenomen.

“Bureaus die alleen gebruik maken van hun inner circle ervaren dat dit niet meer voldoende is,” verklaart De Haan. “Mensen zijn niet beschikbaar. Daarom is het noodzakelijk om de inner circle te vergroten. Dat verklaart de schijnbare tegenstijdigheid. Het constant werken aan uitbreiding van het netwerk is een must geworden. De schaarste geeft meer druk om een kandidaat te leveren en is in die vorm een bedreiging. Omdat RIM-bureaus voor kwaliteit staan en geen cv’s schuiven, is dat wat ons betreft een kans om die kwaliteit ook zichtbaar toe te passen. Maar het vraagt wel tijd voor een grondige inventarisatie van de interim vraag en dus het vertrouwen van de klant dat we op die manier de beste match maken.”

Het goede nieuws is dat interim-managementbureaus op een goudmijn zitten als zij de relatie met de kandidaat boven alles zetten. Die schaarse medewerker krijgt misschien wel dollartekens in de ogen, zegt Davidse, maar wordt tegelijkertijd knettergek over welke volgende stap hij of zij moet zetten.  Doe ik het goed? Was dit een goede beslissing? Mensen hebben het overzicht niet meer want er zijn teveel mogelijkheden. Keuzestress is het gevolg.

Knuffelen

De Haan onderschrijft dat volmondig. “Als RIM-bureau zijn we heel nabij de kandidaat, zowel in opdrachtbegeleiding als in ondersteuning van diens loopbaan. ‘Knuffel’ je kandidaat is bij ons een gebezigde term geworden. Meer bieden dan alleen bemiddeling zorgt voor duurzame verbinding. Bureaus waren altijd primair gericht op de opdrachtgever om deze te voorzien in hun behoefte. Met deze verschuiving naar wat de kandidaat wil en kan, zien interim-managementbureaus hun aanpak veranderen. Het belang van een goede intake is groot omdat daarmee de vraag achter de vraag achterhaald wordt. De combinatie van het kennen van zowel de behoefte van de klant als die van de kandidaat, betekent dat we een match kunnen maken die aantrekkelijk voor beiden is.”

De meerwaarde voor het bureau zit er dus in om niet alleen een tijdelijke plaatsing te doen, maar bij te dragen aan zowel de ontwikkeling van de organisatie van de klant als die van de kandidaat. Er zit toekomst in de bureaus die een soort impresario voor de interim-manager worden, onderschrijft Davidse.

Dienstverleningsmodellen

In het rapport wordt dieper ingegaan op de verschillende manieren waarop bureaus zich onderscheiden op de markt. Vakspecialisme en branchespecialisme hebben daarbij een duidelijke voorkeur, het netwerkbureau neemt een stevige derde plaats in.

Via de chat vraagt een kijker wat men vindt van de toename van brokers, ook voor het hogere segment. “Binnen de RIM is dit zeker onderwerp van gesprek,” licht De Haan toe. “Verschillende bureaus hebben hiermee te maken en dan vooral in negatieve zin. De inhuurvoorwaarden lijken door hen bepaald te worden en als bureau kunnen we er nauwelijks invloed op uitoefenen.”

Volgens Davidse bewijst de opkomst van brokers werkgevers geen goede dienst. “Het huidige brokermodel is vooral gericht op efficiency, beheersing en control. Maar in de huidige turbulente markt is de kandidaat en degene die voor de belangen van de kandidaat opkomt aan de macht en blijft aan de macht. Dit is één van mijn stokpaardjes; people engagement. Daarmee bedoel ik aanstekelijkheid van een werkgever, opdrachtgever of bemiddelaar. In de keten van inhuur en opdrachtuitvoering zal iemand zich moeten bekommeren om de interim-manager. Dat zal de broker niet zo snel zijn, tenzij deze zijn organisatie inricht op engagement in plaats van efficiency.”

Politieke helderheid

Respondenten uit het onderzoek noemen de wetgeving als bedreiging, omdat perspectieven voor de zzp’er vaag zijn. In het bijzonder voor zelfstandige interim-managers aan de bovenkant van de markt. Helderheid van de politiek wordt vaak genoemd als oplossing voor de bedreigingen, hoewel de respondenten (nog) niet veel vertrouwen in de politieke koers hebben. Dat blijkt uit een aantal stellingen waarmee gepeild is hoe de bureaus kijken naar de relatie tussen de politiek en de (positie van de) zelfstandige interim-professional.

Davidse denkt anders over politieke helderheid als oplossing. “Met nieuwe wetgeving probeert de politiek de flexibilisering in te dammen, maar het helpt niets. Dat wordt decennialang al bewezen. Elke keer een ander pakket aan wet- en regelgeving maakt geen indruk in Nederland. We zijn een van de meest ‘flexibele’ landen in Europa. De opdrachtgever heeft iemand nodig, de contractvorm is dan ondergeschikt. Ik noem dat ‘place by choice’. Op een krappe arbeidsmarkt bepalen mensen (organisaties) hoe, wat, waar nodig is.”

“Alles wijst erop dat mensen niet allemaal een vast dienstverband willen,” zegt De Haan. “Dat merken we ook bij aanmeldingen van nieuwe kandidaten. Soms wil men een aantal jaren interim-managen, soms een combinatie omdat ze andere plannen hebben, bijvoorbeeld een rondreis in de toekomst. Vast is geen norm.” De werkende van nu gaat slingerend door het leven, voegt Davidse toe.

Het advies van Davidse aan de interim-manager is dan ook om dit vooral te blijven doen, want het gaat om aanstekelijk werk verrichten. Het bureau heeft dan de ziel en zaligheid van de kandidaat te pakken en samen creëren ze de meeste productiviteit. De Haan benadrukt tot slot dat RIM begrip heeft voor bescherming van de onderkant van de zzp-markt. De interim-manager is echter een bewust zelfstandig ondernemer met passie voor het vak. Laat die bovenkant van de markt met rust, zodat die passie behouden blijft.

Dit artikel is de uitwerking van het webinar over de resultaten van onderzoek naar de interim-managementmarkt anno 2023. Kijk hieronder het webinar terug (60 minuten).