"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Fiscale oudedagsreserve: als je een deur sluit, doe dan een raam open

Het kabinet schaft de fiscale oudedagsreserve (FOR) af, maar komt niet met een alternatieve stimulans voor zelfstandigen om pensioen op te bouwen. Een gemiste kans, schrijft Cristel van de Ven, voorzitter van VZN.

Er is een Chinees gezegde dat luidt: als er een deur dicht gaat, opent zich ergens anders een venster. Dat betekent dat voor elke mogelijkheid die wordt gesloten, altijd een kans of alternatief verschijnt. Dat klinkt goed en is vaak ook waar. Maar voor de fiscale regelingen waar zelfstandig ondernemers gebruik van kunnen maken om voor zichzelf te kunnen zorgen, lijkt dit spreekwoord niet van toepassing.

Weer schaft het kabinet een regeling voor zelfstandigen af zonder passend alternatief. Na de zelfstandigenaftrek is dit keer de fiscale oudedagsreserve (FOR) aan de beurt. Dit staat in de voorjaarsnota die vorige week vrijdag werd gepresenteerd.

FOR was aan vernieuwing toe

De FOR moet zelfstandig ondernemers faciliteren in hun pensioenopbouw. Dat is belangrijk, want als ondernemer moet je dat zelf organiseren. Je hebt tenslotte geen werkgever (meer) die dit voor je regelt. Of de vrijblijvende FOR hiervoor het geëigende instrument is, was al langer onderwerp van discussie. Uit een onderzoek in opdracht van Bright Pensioen bleek onlangs dat een derde van de zelfstandigen – of correcter: ondernemers voor de inkomstenbelasting – gebruik maakt van de fiscale oudedagsreserve. En van deze groep zet circa de helft het geld niet of slechts
gedeeltelijk opzij.

Er was dus vernieuwde fiscale stimulans nodig voor zelfstandigen om onder andere een oudedagsvoorziening op te bouwen. Maar visie ontbreekt. Het kabinet kan wel wederom iets afschaffen, maar zonder visie op een moderne arbeidsmarkt met ruimte en zekerheid voor zelfstandig ondernemers blijft de broodnodige aanpassing van ons sociale zekerheidsstelsel uit. Op dat vlak klinkt een oorverdovende stilte.

Dat is zonde en onnodig. Er zijn tenslotte genoeg ideeën en suggesties. Commissie Borstlap schreef bijvoorbeeld een rapport tjokvol adviezen en er liggen maar liefst twee sociale akkoorden met aanbevelingen van werkgevers-, werknemers- en zelfstandigenorganisaties. Met al die input is vrijwel niks gedaan. Ondertussen worden er wel hapsnap besluiten genomen die averechts werken voor wat men beoogt.

Aparte bankrekening

In plaats van het afschaffen van de FOR had het kabinet er beter voor kunnen kiezen zelfstandigen te stimuleren de reserve daadwerkelijk te storten op een aparte bankrekening. Het saldo op die rekening kunnen zelfstandig ondernemers vervolgens aanwenden voor specifieke doelen. Bijvoorbeeld om weer aan het werk te komen bij arbeidsongeschiktheid, vraaguitval of werkeloosheid. Of voor re-integratie, om- en bijscholing. De buffer is ook beschikbaar voor een pensioenvoorziening.

Als je de huidige FOR-regeling ombouwt in plaats van afbouwt, zorg je dat zelfstandigen geld op de bank hebben (en niet alleen op papier) om hun oudedagsvoorziening te regelen. Het is een gemiste kans dat het kabinet alleen een deur sluit zonder een raam te openen.

Cristel van de Ven is voorzitter van Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN). Zij is namens Netwerk Zelfstandige Ondernemers lid van de SER. Bekijk alle berichten van Cristel Van de Ven

2 reacties op dit bericht

  1. Overheid zou het mogelijk moeten maken dat iedereen zijn pensioengat fiscaal gunstig kan aanvullen. Stel je bent 55, altijd gespaard, maar nu ongeschikt, dan moet je een paar ton ‘veilig’ kunnen zetten, zonder een groot deel al direct kwijt te raken aan fiscale heffingen en/of dat geld mee te tellen als ‘beschikbaar vermogen, dus belastbaar’. En anders moet de overheid ook niet zeuren dat zelfstandigen geen pensioenopbouw hebben. Maak het mogelijk!

  2. Eens met Johannes.
    Want als je het geld wat je met de FOR opzij gezet hebt voor je pensioen moet je dat niet moeten aanspreken voor arbeidsongeschiktheid of werkeloosheid. Dan schiet het zijn doen nog voorbij!
    Dus kabinet wil dat we pensioen opbouwen,, maar niet dat we sparen!