Zakelijke dienstverlening houdt koers in turbulente tijden

De Nederlandse economie toont veerkracht te midden van internationale onzekerheid. De sector zakelijke dienstverlening groeit volgens ABN AMRO met 1,5 procent in 2025, gevolgd door 1 procent in 2026 en 1,5 procent in 2027. Hoewel 76 procent van de ondernemers in de sector binnen tien jaar wil stoppen, is opvolging vaak nog niet geregeld. Dit leidt tot risico’s voor de continuïteit, met verlies van kennis, werkgelegenheid en kapitaal.

Internationale spanningen

De sector zakelijke dienstverlening levert diensten aan alle andere sectoren en is sterk verweven met de rol van Nederland als internationaal handelsland en financieel centrum. De internationale spanningen gaan voorlopig deels aan de sector voorbij. De Amerikaanse invoerheffingen betreffen alleen goederen, waardoor het directe effect hiervan op de sector beperkt is. Door blootstelling aan de internationale goederenhandel heeft de dienstenexport wel indirect te lijden.

De zakelijke dienstverlening omvat drie hoofdgroepen: professionele dienstverlening (accountancy, advocatuur, consultancy), facilitaire dienstverlening (schoonmaak, beveiliging, catering) en HR-dienstverlening (uitzendbureaus, detacheerders, payroll-bedrijven). Samen vertegenwoordigen deze branches 17 procent van het bbp en de sector groeit doorgaans in lijn met de bredere economie. 

Personeelstekorten grootste belemmering

Ondernemers in de zakelijke dienstverlening kampen met grote personeelstekorten, zo blijkt uit de Conjunctuurenquête Nederland (COEN) van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Maar liefst 45,5 procent van de ondernemers zegt een ‘tekort aan personeel’ als grootste belemmering in de bedrijfsvoering te ervaren, vergeleken met 33,3 procent gemiddeld in alle sectoren. 

Ondernemers in de branches arbeidsbemiddeling, beveiliging en schoonmaak komen nog moeilijker aan personeel, met percentages in de COEN van respectievelijk 52 procent, 66 procent en 71 procent. Overigens ligt het aantal werklozen in het derde kwartaal van 2025 voor het eerst in lange tijd nipt hoger dan het aantal vacatures, wat op een ommekeer kan wijzen.

• Lees ook: Omzet zakelijke dienstverlening stijgt in Q2, behalve in de uitzendbranche

Krimp arbeidsbemiddeling 

De belangrijke branche arbeidsbemiddeling draagt 20 procent bij aan de toegevoegde waarde van de totale zakelijke dienstverlening en vervult een cruciale rol in de Nederlandse economie door talent te bemiddelen waar het nodig is. 

Historisch is de branche sterk cyclisch en profiteert het als de economische tij meezit, zoals nu. Maar door de langdurige krapte op de arbeidsmarkt hapert de bemiddeling en krimpt de branche, die uitzendbureaus, detacheerders, payroll bedrijven, zzp-bemiddelaars en werving- en selectiebureaus omvat. Voor uitzenders vormt de nieuwe uitzend-cao een extra uitdaging, vanwege de kostenstijgingen voor werkgevers en dalende vraag als gevolg.

Geen bedrijfsopvolger

Uit een enquête onder 519 ondernemers, uitgevoerd door Ipsos I&O in opdracht van ABN AMRO, blijkt dat ondernemers die terug willen treden vaak nog geen bedrijfsopvolging hebben. Ondernemers in de zakelijke dienstverlening vormen hierop geen uitzondering: 76 procent wil nog maximaal tien jaar het eigen bedrijf aansturen, maar circa de helft van hen heeft nog geen beoogd opvolger. 

Ondervraagd zijn 163 ondernemers uit de zakelijke dienstverlening, vooral kleine mkb-bedrijven. Driekwart telt maximaal tien werkzame personen en een kwart heeft meer dan tien werkzame personen. Zzp’ers zijn uitgesloten van de steekproef.

• Lees ook: ABN AMRO: ondanks krappe arbeidsmarkt stuwt de overheid de economie

Van de ondervraagde ondernemers in de bredere zakelijke dienstverlening is 75 procent oprichter van het bedrijf. Slechts 6 procent van de ondervraagde ondernemers heeft het bedrijf van familie overgenomen. De resterende 19 procent heeft het bedrijf overgenomen van iemand buiten de familie. In de plannen voor bedrijfsopvolging is een soortgelijk patroon zichtbaar.

Maatschappen

Gevraagd naar hun beoogde opvolger wijst 19 procent van de ondernemers die binnen tien jaar wil stoppen naar een opvolger binnen het bedrijf en 9 procent naar iemand van buiten. Slechts 13 procent wijst naar iemand in de familie, wat relatief laag is in vergelijking met andere sectoren. 

De zakelijke dienstverlening kent een groot aantal maatschappen, vaak opererend binnen de rechtsvorm van een besloten vennootschap (B.V.). Deze samenwerkingsvorm, geliefd bij advocaten, accountants en consultants, heeft als kenmerk dat de opvolging plaatsvindt onder ‘maten’ of ‘partners’ die zowel werknemer als mede-eigenaar zijn.

Van de ondernemers die binnen tien zeggen te willen stoppen, is 24 procent nog niet bezig met opvolging. Nog eens 24 procent is wel op zoek maar heeft nog niemand gevonden en 7 procent zegt het bedrijf te willen beëindigen.

• Lees ook: Sector Zakelijke Dienstverlening groeit ondanks grote uitdagingen