Zzp’er na de handhaving – ook een DGA ondervindt gevolgen van de handhaving

In zijn jarenlange staat van dienst heeft Dirk de Wit, partner van adviesbureau Bvolve, nooit enige problemen gehad met het vinden van opdrachten. Toen de strengere handhaving op schijnzelfstandigheid zich aandiende, zag hij aanvankelijk zelfs kansen voor zijn bureau, dat opereert op het snijvlak van digitalisering en organisatieontwikkeling. “Bij ons werken naast twee partners 28 mensen in loondienst. Wij bieden als het gaat om schijnzelfstandigheid juist een veilige haven, veronderstelde ik.”

Tot De Wit na afloop van een project voor zichzelf op zoek ging naar een interessante vervolgopdracht. “De markt is de laatste jaren aan het veranderen. In plaats van rechtstreekse mantelopdrachten verlopen opdrachten in het publieke domein tegenwoordig meestal via brokers. Sinds de handhaving in 2025 is de markt echt op de schop gegaan. Steeds vaker worden zzp’ers in opdrachtomschrijvingen op voorhand uitgesloten en wordt expliciet gevraagd om een dienstverband. Brokers bieden soms een tijdelijk dienstverband om deelname te faciliteren.”

Uitsluiting ook voor DGA

Tot zijn verbazing bleek die eis ook voor partners van ondernemingen te gelden. De constructie van directeur-grootaandeelhouder (DGA) waarin De Wit werkt, wordt eveneens op voorhand uitgesloten, vooral in de DAS-portalen van de overheid. Voor de duidelijkheid: het gaat hier om een BV, met de DGA als enig personeelslid. Maar ook opdrachtgevers in het private domein deinzen terug voor opdrachten buiten dienstverband. Hij ontving een afwijzing voor een mooie opdracht in het publieke domein. “De organisatie wilde mij, ik wilde graag aan de slag, en toch ging het niet door.”

De markt is moeilijker geworden, constateert hij. Dat geldt voor hem als adviseur, maar voor zijn opdrachtgevers net zo goed. “De risicobereidheid verschilt per opdrachtgever. Sommige juridische afdelingen van opdrachtgevers zijn extreem beducht voor handhaving en financiële risico’s. Opdrachtgevers hebben daarmee te dealen. Zij gaan daar zelf ook onder gebukt, vertellen ze mij. Op deze manier kunnen ze niet die senior-adviseur inhuren die ze nodig hebben. Er is een loose-loose situatie ontstaan.”

Dit gevolg van de handhaving kan volgens hem nooit de bedoeling zijn geweest, zegt hij. “Het heeft niets te maken met het bestrijden van schijnzelfstandigheid. De rigide toepassing en de angst voor handhaving zorgen ervoor dat vakbekwame professionals, die transparant, fiscaal correct en met toewijding opereren, niet aan tafel mogen komen.”

Wat nog wel kan

Wat nog wel kan: onderhands aanbesteden onder een bepaalde drempel. Voor de opdrachten die voor hem interessant zijn, is er geen oplossing. Of hij zou in loondienst moeten treden van zijn eigen organisatie, maar dat verandert je rol als ondernemer.

Voor de lange termijn hoopt hij dat het gezonde verstand zal overheersen in de markt. Dat de risicobereidheid terugveert uit de paniekstand en de nuance terugkeert in het gesprek over schijnzelfstandigheid.

Op de korte termijn zou het helpen als organisaties hun opdrachten meer als resultaatverplichting in de markt zetten, oppert hij. “Dat vereist wel enig omdenken in de markt.  Overigens zie je dat verschillende overheidsorganisatie dat zo doen, vaak wel met brokerpartijen als tussenliggende schakel.”

Meer lezen:

• CBS ziet verdere daling aantal zzp’ers. En dat komt niet alleen door handhaving

• Twee trends in de handhaving op schijnzelfstandigheid

• Gemeenten zetten rem op vacatures in de schaduw van ‘ravijnjaar’ en wet DBA