Stef Witteveen (VvDN): ‘Eigen cao is erkenning van bijzondere positie detachering op de arbeidsmarkt’

Jan-Willem Weijers (hoofdredacteur ZiPconomy) spreekt in een nieuwe podcast van ZiPtalk met Stef Witteveen (bestuurslid VvDN en partner W&RK Advies) over de betekenis van dit ‘historische’ cao-akkoord voor detacheerders.

Van gelijke naar gelijkwaardige beloning

Witteveen over in de cao-onderhandelingen: “De discussie ging in de kern om de ‘gelijke behandeling’ die in de Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs (Waadi) staat en waar detachering door de driehoeksarbeidsrelatie ook onder valt. Die gelijke behandeling – in de volksmond de inlenersbeloning – houdt in dat uitzendkrachten en gedetacheerden dezelfde arbeidsvoorwaarden krijgen als medewerkers in vergelijkbare functies bij de inlener. “Maar arbeidsvoorwaarden toepassen die precies gelijk zijn is voor detacheerders heel moeilijk. Want dan moet je uit al die cao’s alle details van die arbeidsvoorwaarden precies één op één overnemen. En als die gedetacheerde weer voor een andere opdrachtgever aan de slag gaat, dan moet je weer een hele nieuwe cao gaan toepassen. Bij elke opdracht varieert dat weer, dat is bijna onwerkbaar. En het is ook maar de vraag of dit in het belang van de werknemer is (dat zij bij iedere opdracht weer onder een andere cao vallen, red.).

“Door in plaats van ‘gelijke’ beloning te kiezen voor ‘gelijkwaardige’ beloning krijg je als detacheerder de ruimte om een eigen arbeidsvoorwaardenpakket te bieden dat qua waarde overeenkomt met het arbeidsvoorwaardenpakket van de opdrachtgever.”
Witteveen licht het verschil tussen gelijke en gelijkwaardige beloning toe. Stel: de opdrachtgever hanteert een 13^e maand. Bij ‘gelijke beloning’ krijgt de gedetacheerde dan ook een 13^e maand. Vervolgens gaat die gedetacheerde aan de slag bij een andere opdrachtgever die geen 13^e maand kent. Dan krijgt hij of zij dus opeens geen 13^e maand meer. “Dus die gedetacheerde wordt geconfronteerd met enorme schommelingen in de beloning. Bij gelijkwaardige beloning zijn er veel minder schommelingen.”

Eigen arbeidsvoorwaarden en projecttoeslag

Door de komst van deze cao krijgt de detacheerder dus veel meer ruimte om zelf een eigen arbeidsvoorwaardenpakket samen te stellen. Wat blijft is dat de detacheerder nog steeds al die cao’s van de opdrachtgever moet bijhouden om te zorgen dat zijn arbeidsvoorwaarden daarmee in lijn zijn (gelijkwaardig). Maakt dat het niet nog steeds complex? Niet, volgens Witteveen. “Ja, je moet de waarde bepalen van het arbeidsvoorwaardenpakket bij de opdrachtgever. Maar ik denk niet dat dit veel problemen zal opleveren. Negen van de tien keer zitten detacheerders qua beloning hoger dan de inlenende partijen. En mocht het zo een gedetacheerde werknemer meer zou hebben verdiend als hij in dienst van de inlener zou zijn geweest, dan krijgt hij een projecttoeslag. De gedetacheerde werknemer wordt er dus nooit minder van. Je maakt vooraf of achteraf een calculatie waarbij je kijkt naar de totale waarde van jouw arbeidsvoorwaardenpakket en vergelijkt dat met het arbeidsvoorwaardenpakket van de inlener. Is de waarde van die eerste lager dan de tweede, dan krijgt de gedetacheerde een projecttoeslag.”

Met dit cao-akkoord kunnen wij meer maatwerk in de arbeidsvoorwaarden bieden. Dat sluit beter aan bij de behoefte en fase in de loopbaan van de gedetacheerde.

Volgens Witteveen is het dus zeker niet zo dat hiermee alles eenvoudig wordt voor detacheerders. “Ze hebben echt wel wat te implementeren*. En ze zullen zich ook, net als uitzendbureaus, regelmatig moeten oriënteren op die cao’s van die inlenende partij. Maar het grote voordeel is wel dat detacheerders hun eigen arbeidsvoorwaardenpakket kunnen blijven hanteren.”
Edwin van den Elst, voorzitter van de VvDN, gaf het belang daarvan eerder al aan. “Detacheerders bieden voornamelijk vaste contracten en willen hun mensen zo lang mogelijk aan zich binden. Daar hoort een goed, solide arbeidsvoorwaardenpakket bij met een competitief salaris dat niet telkens fluctueert. Die hoogopgeleide professional wil net als zijn collega-gedetacheerde een goed, eerlijk loon, investering in zijn opleiding en ontwikkeling en misschien een lease-auto. En als hij goed heeft gepresteerd, volgend jaar een verhoging van het salaris.”

Witteveen over de noodzaak van het kunnen bieden van een eigen arbeidsvoorwaardenpakket als detacheerder. “Je kunt je bijvoorbeeld voorstellen dat het voor detacheerders heel belangrijk is dat ze investeren in opleiding en ontwikkeling van hun mensen. Zij moeten hun mensen continu (bij)scholen. Die opleidingen vertegenwoordigen ook een waarde die je als detacheerder in je eigen arbeidsvoorwaardenpakket kunt meenemen. En dat is in de detachering belangrijk. Want een gedetacheerde die bij Shell een opdracht heeft gedaan en een volgende opdracht bij de overheid wil doen, moet misschien wel bepaalde cursussen doen om daar geplaatst te kunnen worden. Zo ontwikkelen onze mensen zich en dat is vaak ook de reden dat ze voor detachering kiezen. Met dit cao-akkoord kunnen wij meer maatwerk in de arbeidsvoorwaarden bieden die aansluit bij de behoefte en fase in de loopbaan van de gedetacheerde.”

Eigen positie detachering

De komst van een eigen cao voor detachering past ook bij een van de doelen van de VvDN, namelijk om detacheren in de politiek-maatschappelijke discussie te onderscheiden van uitzenden. Witteveen: “Deze eigen cao is een erkenning dat je als detacheerder een heel andere positie inneemt op de arbeidsmarkt. Bij uitzenden ligt de flexibiliteit voor een deel bij de uitzendkracht, bij detacheren is dat niet zo. Dat is werkgeverschap zonder dat je de flexibiliteit van de inlener afwentelt op je werknemer. Dat vraagt om een andere behandeling. Detacheerders willen hun vaste mensen een goed coherent arbeidsvoorwaardenpakket bieden.”

Uitnodiging aan andere vakbonden blijft staan

Wel benadrukt Witteveen dat de cao niet voor alle detacheerders geldt, maar vooralsnog alleen voor de VvDN-leden. Er is nog geen algemeen verbindend verklaring (AVV) van de uitzend-cao en dus ook niet van deze detacherings-cao die daarop gebaseerd is. “We verwachten dat dat wel gaat gebeuren, maar dat weten we nog niet zeker. Dus voorlopig is het een leden-cao.”
“Voor nu zijn we natuurlijk heel blij dat we een cao hebben afgesloten met vakbond LBV. Het is een erkenning dat detacheerders als werkgevers behoefte hebben om afspraken te maken over hun arbeidsvoorwaardenpakket in het sociaal overleg.
“Wij staan al vanaf het begin open voor gesprekken met alle vakbonden. Die uitnodiging ligt al zes jaar bij hen op tafel.”

Er worden dingen beweerd, halve en hele onwaarheden. Wij doen daar niet aan mee. Onze uitnodiging blijft staan: kom aan tafel en praat mee.

Witteveen over boze reactie FNV op cao-akkoord

Maar zover is het nog niet. Net als het akkoord voor de uitzend-cao, is deze daaruit voortvloeiende detacherings-cao tot stand gekomen tussen werkgeversorganisaties en de (kleinere) vakbond LBV. Vakbond FNV en CNV zijn zeer verbolgen hierover. De FNV is ook boos over de nieuwe cao voor detachering en noemt dit zelfs een ‘sjoemel-cao’. Witteveen weet dat de relatie tussen vakbonden en de intermediaire wereld soms nog op een koude oorlog lijkt, maar ziet graag dat de strijdbijl wordt begraven. “Er worden dingen beweerd, halve en hele onwaarheden. Wij doen daar niet aan mee. Onze uitnodiging blijft staan: kom aan tafel en praat mee. We hebben een alleszins evenwichtige en logische cao afgesloten met LBV. Het is helemaal niet ingewikkeld voor CNV en FNV om zich daarbij aan te sluiten. Ook in de geest van de huidige politiek. We willen werken aan bestaanszekerheid, meer vaste contracten. Dat is precies wat detacheerders bieden. Dus laten we elkaar niet bestoken met tendentieuze opmerkingen, maar gewoon met elkaar om tafel gaan. Ik denk ook wel dat dat gaat gebeuren. De geschiedenis leert dat dit soort zaken toch op die manier samen worden geregeld. ”

De VvDN organiseert dit najaar workshops om hun leden te informeren over de gevolgen en toepassing van de detacherings-cao zodat zij goed voorbereid zijn. Houdt hiervoor de site van VvDN in de gaten.

Luister of kijk het gehele gesprek via Spotify of Youtube.

Op woensdag 8 oktober a.s. geeft W&RK Advies in een webinar uitleg over de inhoud van de detacherings-CAO én vertellen zij hoe bureaus hier praktisch gebruik van kunnen maken.