Toekomst Wet Toezicht Gelijke Kansen bij Werving en Selectie onzeker

De Wet, ooit in gediend door (toenmalig) VVD-staatssecretaris Tamara van Ark, verplicht werkgevers en intermediairs om een werkwijze te hebben die gericht is op het voorkomen van discriminatie bij werving en selectie van werknemers. Werkgevers met 25 of meer werknemers moeten deze werkwijze schriftelijk vastleggen.  Werkgevers en arbeidsbemiddelaars moeten hun procedures regelmatig evalueren en bijwerken naar de laatste wetenschappelijke inzichten. De Arbeidsinspectie controleert of werkgevers en externe bureaus zich aan de wet houden en kan verbeteringen eisen en boetes opleggen.

De wet geldt overigens niet voor het inhuren of bemiddelen van zzp’ers. Maar dan weer wel voor assessmentbureaus en online toepassingen die een rol spelen bij het werven en/of selecteren van kandidaten.  

Daarbij worden werkgevers verplicht te controleren of de intermediairs waar ze mee werken zo’n werkwijze hebben (de ‘vergewisplicht’). De bureaus worden verplicht om de Arbeidsinspectie te informeren indien hun opdrachtgevers, na een gesprek, volharden in een discriminerend verzoek (de ‘meldplicht’).

Nog geen meerderheid 

In de Tweede Kamer kon het wetsvoorstel nog op brede steun rekenen, omdat daar de VVD en BBB voor het wetsvoorstel hebben gestemd. In de Eerste Kamer ligt dat anders. Het centrum-linkse blok in de Eerste Kamer (van CDA tot SP) blijft voorstander. Zij hebben samen 36 zetels, twee minder dan nodig voor een meerderheid. Aan de rechterkant zijn PVV, JA21, SGP en BBB tegen de wet.  Dat is nog verre van een meerderheid.  

VVD: eerst nog extra pilots

Bij de VVD zijn er stevige bezwaren tegen de wet. De partij heeft twijfels of de wet wel duidelijk effect oplevert en vreest dat de wet voor met name kleinere bedrijven veel administratieve lasten met zich meebrengt. De VVD had liever gezien dat de wet alleen voor bedrijven gaat gelden van boven de 250 medewerkers. 

Vlak voor het debat herhaalde werkgeversorganisaties VNO/NCW. MKB Nederland en AWVN nog maar eens hun bezwaren tegen de wet. 

De VVD wil het liefst dat voordat de wet wordt ingevoerd er nog extra pilots worden gedaan om te kijken of de wet het juiste resultaat bereikt. Een suggestie waar minister Van Gennip niets in ziet. “Volgens mij is die pilot niet nodig. Als ik de keuze heb tussen de wet überhaupt niet invoeren of er met een pilot nog een klein kansje op hebben, kies ik natuurlijk voor het tweede. Maar dat zou me echt, echt pijn doen en het zou de samenleving pijn doen. Dat zou u zich ook moeten aantrekken”, zo richtte de minister zich tot Koen Petersen van de VVD. “We doen dit namelijk om discriminatie bij het zoeken van een baan terug te dringen. We doen dit zodat mensen de kans krijgen om een bestaan op te bouwen, om een baan te vinden in Nederland, om hun talenten te kunnen aanwenden. Dat is al die jaren verwaarloosd. (…) Met het oog op al die mensen in Nederland die zo graag aan de slag willen, met het oog op al die talenten die zich in willen zetten, vraag ik aan u: ga nou gewoon voor die wet.” 

Gefaseerde handhaving 

Mogelijk dat een meer gefaseerde invoering van de wet, waarbij de handhaving gestart wordt bij grotere bedrijven zodat het MKB langer de tijd heeft om te wennen aan de wet, de VVD kan overtuigen. Het CDA heeft een motie ingediend voor zo’n fasering. Minister Van Gennip komt deze week nog  met een uitwerking van dat idee.  

50Plus 

Mocht de VVD toch tegen de wet blijven, dan ligt mogelijk de sleutel bij de fracties van 50Plus en de Onafhankelijk Senaatsfractie. Beiden hebben 1 zetel in de Eerste Kamer. Wanneer ze beiden voor de wet zijn, dan heeft de minister ook zonder de VVD toch een meerderheid. Martin van Rooijen van 50Plus is kritisch, maar toonde zich ook gevoelig voor het feit dat leeftijdsdiscriminatie volgens cijfers van de minister de meest voorkomende vorm van arbeidsmarktdiscriminatie is. 

De Eerste Kamer zal op 5 maart over het wetsvoorstel gaan stemmen.