Daan de Kort (VVD): ‘Onderzoek niet of een zzp’er werknemer is, maar of hij ondernemer is’

“Er wordt te negatief gesproken over flexibele arbeid in Den Haag”, zegt Daan de Kort, Tweede Kamerlid namens de VVD. “Daar volgt soms beleid uit waar wij niet achter staan. Neem het wetsvoorstel rondom zzp’ers. Zoals dat er nu ligt, gaan wij het echt niet steunen.”

De Kort is inmiddels twee jaar Kamerlid en houdt zich onder andere bezig met de arbeidsmarkt. De afgelopen jaren heeft het kabinet ‘goede stappen gezet’ om arbeidsmarktbeleid te verbeteren, vindt hij. “Maar er moet nog veel gebeuren. Het advies van de Commissie Regulering van Werk is om vaste contracten minder vast te maken en flexibele arbeid minder flexibel. De minister van Sociale Zaken heeft al veel gedaan aan flex minder flex, maar nog veel te weinig om vast minder vast te maken.”

Werkgeverschap aantrekkelijker maken

De VVD wil bijvoorbeeld de regels rondom loondoorbetaling bij ziekte versoepelen. “Een ondernemer heeft nu twee jaar onduidelijkheid, dat is absurd lang”, vindt De Kort. “Het maakt het onaantrekkelijk voor werkgevers om personeel in dienst te nemen. Ik woon dichtbij de Belgische grens en zie dat ondernemers daar maar 30 dagen hoeven door te betalen. We willen zorgen dat ondernemers na een jaar al weten of een zieke werknemer terugkeert. Daarbij willen we specifiek de lasten voor kleine ondernemers verlagen.”

We willen zorgen dat ondernemers na een jaar al weten of een zieke werknemer terugkeert

De Kort wil daarnaast minder bureaucratie voor ondernemers, de lasten op arbeid verlagen en de regels rondom de transitievergoeding versoepelen. “Een transitievergoeding lijkt mij bijvoorbeeld niet nodig als een werkgever erin slaagt een werknemer aan een nieuwe baan te helpen.”

Meer participatie en inclusiviteit

Zijn persoonlijke speerpunt is inclusiviteit en participatie van mensen met een beperking. “Ik heb zelf een visuele beperking en weet hoe ingewikkeld het nog kan zijn om aan het werk te komen. Ik vind het heel belangrijk dat de arbeidsmarkt toegankelijker wordt voor iedereen.”

Om te zorgen voor een inclusievere arbeidsmarkt, wil De Kort de no-riskpolis uitbreiden. Dit is een regeling voor ondernemers die werknemers met een ziekte of handicap in dienst nemen. “Afhankelijk van iemands beperking is de kans op uitval inderdaad groter. Dat maakt het spannend voor ondernemers om mensen in dienst te nemen. Om dit op te lossen, moeten wij het risico bij de overheid leggen in plaats van bij de werkgever.”

Dat is uiteindelijk beter voor iedereen, benadrukt De Kort. “Werkgevers lopen minder risico, werknemers met een beperking krijgen meer kansen en de werkloosheid daalt.”

Verder wil hij zorgen dat mensen met een beperking makkelijker hulpmiddelen of vergoedingen kunnen aanvragen en meeverhuizen. “Nu zijn voorzieningen lang niet altijd op voorraad”, zegt hij. “Bovendien is het een hoop gedoe om zaken opnieuw aan te vragen als je verhuist naar een andere gemeente of van baan verandert.”

• Lees meer : zie www.zzpkiest.nu voor veel meer informatie en achtergronden over de verkiezingen en/of doe mee (als zp’er/freelancers) aan het grote ZiPconomy kiezersonderzoek.

Eigen rechtspositie voor zzp’ers

Voordat De Kort aan de slag ging in de Tweede Kamer, was hij zelfstandig ondernemer. Als DJ Braille werkte hij 10 jaar lang voor allerlei opdrachtgevers. “Net zoals voor de meeste andere zzp’ers was ondernemerschap een bewuste keuze”, vertelt hij. “Namens de VVD zet ik mij in voor een eigen rechtspositie voor zzp’ers. Wij vinden dat zelfstandig ondernemers dat verdienen.”

Namens de VVD zet ik mij in voor een eigen rechtspositie voor zzp’ers. Wij vinden dat zelfstandig ondernemers dat verdienen

De VVD wil al langer zo’n eigen rechtspositie in het Burgerlijk Wetboek voor zzp’ers. Zo hoopt de partij beter onderscheid te maken tussen echte zelfstandigen en schijnzelfstandigen. Eind 2021 was er veel steun in de kamer voor het idee. Een motie van Ja21 voor een ‘wettelijke regeling voor zelfstandig ondernemerschap die de rechtspositie van zzp’ers in alle relevante aspecten vastlegt’ is met ruime meerderheid aangenomen. Maar CDA was ertegen. Het werd ook geen onderdeel van het plan van CDA-minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid, SZW) om de arbeidsmarkt te hervormen.

Eerst toetsen op ondernemerschap

Eind september kwam de demissionaire minister van SZW met het conceptwetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelatie en rechtsvermoeden (VBAR). Volgens De Kort gaat dit voorstel te veel uit van een werknemersrelatie. Daarom zal de VVD deze wet ‘zoals hij er nu ligt, echt niet steunen’, zegt hij.

“Onderzoek niet als eerste of een zzp’er werknemer is, maar of hij ondernemer is,” zegt het VVD-Kamerlid. “Als jij er bewust voor kiest om zzp’er te zijn, wil ik je die ruimte geven. Het huidige voorstel doet dat niet. Sterker nog, ik vrees dat het tot grote problemen leidt in sectoren waar een groot tekort is aan mensen. Denk aan de zorg of bij de Belastingdienst. Veel mensen werken daar bewust als zzp’er en als dat niet meer mag, gaan ze echt niet in loondienst. Dan stoppen ze.”

Sectorale aanpak van schijnzelfstandigheid

Hij vindt dat er positiever gesproken mag worden over flexibele arbeid in Den Haag. “Misstanden zoals misbruik van arbeidsmigranten en schijnzelfstandigheid moeten we natuurlijk aanpakken, maar dat mag niet ten koste gaan van de hele zzp-branche”, vertelt hij. “Slechts een beperkt percentage van alle zzp’ers is schijnzelfstandig. Als dat duidelijk is, moeten we daar iets tegen doen. Jarenlang als vast onderdeel van het team voor één opdrachtgever werken, dat is geen ondernemerschap.”

Jarenlang als vast onderdeel van het team voor één opdrachtgever werken, dat is geen ondernemerschap

Zijn voorstel is een eigen rechtspositie voor zzp’ers en handhaving op schijnzelfstandigheid beginnen in sectoren waar gedwongen zzp-schap veel voorkomt.

Stevige plek in de polder

Ook pleit de VVD voor een betere vertegenwoordiging van zzp’ers in de polder. “Nu maken werkgevers en vakbonden de afspraken, de zzp’er wordt nog te vaak vergeten”, zegt hij. “Wij maken ons hard voor een stevige positie van de zzp’er in de polder. Zij krijgen nu al een plek in de Sociaal-Economische Raad. Daarnaast willen we meer zzp’ers aan tafel in arbeidsmarktregio’s.”

• Lees ook: Kabinet geeft zelfstandigen drie extra zetels in SER

Er zijn zo’n 35 arbeidsmarktregio’s in Nederland. Dit zijn samenwerkingsverbanden tussen gemeenten, werkgevers, werknemers, onderwijs en het UWV. De Kort: “Ook hier worden veel beslissingen gemaakt waarbij zzp’ers niet betrokken zijn. Dat moet anders.”

Meer recht op bijstand na faillissement

Verder wil De Kort zzp’ers en ondernemers onder bepaalde voorwaarden recht geven op bijstand in het eerste jaar na een faillissement. “Als ondernemers failliet gaan, geeft dat veel stress. Bovendien hebben ze nauwelijks recht op steun. Nu moeten zij eerst hun huis verkopen en hun pensioenpot leegmaken voordat zij recht hebben op bijstand”, vertelt De Kort. “Dat vinden wij oneerlijk, ook ondernemers hebben tenslotte belasting betaald.”

Hij denkt dat het uitzonderen van de vermogenstoets voor maximaal een jaar voldoende is. “Dit soort ondernemende types wil echt niet afhankelijk zijn van de overheid.”

Arbeidsongeschiktheid en pensioen

Tot slot staat de VVD achter een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Daar werkt het kabinet nu al aan. Voorwaarde voor de VVD is dat zelfstandigen de keuze hebben om zelf een private verzekering af te sluiten (een ‘opt-out’). Ook wil de partij dat zelfstandigen meer mogelijkheden krijgen om te sparen voor pensioen.

Ik denk dat de nieuwe Pensioenwet kansen biedt om zzp’ers gelijke mogelijkheden te geven voor pensioenopbouw

Op dit moment experimenteert het kabinet met manieren om zzp’ers evenveel ruimte te geven om fiscaal voordelig pensioen te sparen als werknemers, bijvoorbeeld door direct bij een fonds pensioen op te bouwen. Als die tests succesvol zijn, wil VVD een permanente regeling opzetten. De Kort: “Ik denk dat de nieuwe Pensioenwet kansen biedt om zzp’ers gelijke mogelijkheden te geven voor pensioenopbouw. Daar gaan wij ons best voor doen.”