Visie op biologisch voedsel

Vorige week kondigde ik al aan dat ik een viertal niet te ontkennen trends de revue zou laten passeren. Als land, maar ook als organisaties, is het belangrijk klaar te zijn voor de toekomst. De eerste van de trends die ik de revue wil laten passeren is biologisch voedsel. Misschien dat u nu denkt: wat heeft dat met ‘het nieuwe of normale werken’ te maken? Op zich niets, en alles. We zitten namelijk in een shift, een periode die vergelijkbaar is met die van de industriële revolutie. De impact van menig ontwikkeling op verschillende markten zal groot zijn. Ook uw organisatie moet zich klaarmaken voor een andere toekomst, of afsterven.

Biologisch voedsel begint langzaam net zo’n containerbegrip te worden als HNW. Toch laat ik het in deze zo, omdat ik geen discussie wil over het begrip. Laten we stellen dat biologisch voedsel gezonden is voor zowel mens, dier als leefomgeving (milieu).

Vlees en vis

Veel experts zijn het er over eens dat het huidige consumptie patroon wat vlees en vis betreft onhoudbaar is. Dat wil niet zeggen dat we allemaal vegetariër moeten worden, wel moeten we kijken naar andere vormen van voedsel.

Zoals Marcel Dicke (Wageningen) zich afvroeg: waarom eten we zo weinig insecten? Insecten geven namelijk een 90% return op wat er in gaat, zoogdieren als koeien en varkens maar enkele procenten, de rest is… mest. Deze omslag zal echter nog minimaal een generatie duren en dat is te lang.

De overheid zou bijvoorbeeld kunnen verplichten dat al het vlees en alle groenten die in Nederland verbouwd worden biologisch zou moeten zijn. Daaraan gekoppeld al het vlees en alle groenten die in Nederland verkocht worden ook. Dit zou bijvoorbeeld vanaf 2015 of 2016, misschien 2020 kunnen worden ingevoerd.

Op deze manier creëer je een eigen markt en zorg je dat de Nederlands boer en voedselindustrie voorloopt in de richting waar de wereld naar toe gaat.

Tevens creëer je een nieuwe industrie, namelijk één voor vleesvervangers. Biologisch vlees is duurder vanwege het dierenleed dat niet biologisch vlees creëert. Veel mensen zullen niet meer elke dag vlees kunnen eten, wat op zich helemaal geen verkeerd principe is. Het zal niet onbetaalbaar worden, de vraag is alleen of men het nog wil betalen. Uiteindelijk is het geld dat mensen aanzet tot ander gedrag.

Groente

Het prijsverschil tussen ‘normale’ en ‘biologisch’ groente is al minimaal. Daar is dus nog veel minder reden om het niet te doen vanuit de consument gezien. Toch is ook dit een unieke kans. Immers zal bij elke gezondheidscrisis weer gekeken worden naar het veilige Nederlandse voedsel waar tenminste geen ‘rotzooi’ in zit.

Ontwikkelingen

Een interessante ontwikkeling hierin is het onderzoek van TNO.

TNO onderzoekt op welke manier de hele voedselketen, wat de veehouderij betreft, van stal tot bord vrijgemaakt kan worden van antibiotica. TNO-onderzoekers brachten daarbij in kaart hoe de duizenden bacteriën die in onze darmen leven zich voortplanten, waar ze op reageren en waardoor ze gedood worden.

”Het volstoppen van dieren met antibiotica is een tikkende tijdbom. Dat keert zich uiteindelijk tegen ons. Wij zoeken daarom naar ingrediënten die al in de natuur voorkomen en de slechte bacteriën doden”, aldus Van der Lugt.

Er zijn dus mogelijkheden om op een biologische manier ziektes te bestrijden zonder dat we ze vol antibiotica proppen waar vervolgens weer een resistentie tegen ontwikkeld wordt door de bacterie.

Beleid

Uiteindelijk weten we dat de richting die we op moeten die van biologisch is, de snelheid is twijfelachtig. Door een duidelijk statement te maken kan de Nederlandse overheid het bedrijfsleven dwingen te innoveren. Hierdoor creëren we meteen nieuwe industrieën die, tegen de tijd dat andere landen ook zover zijn, zo volwassen zijn dat we een sterke concurrentiepositie hebben.

Door te stellen dat al het voedsel dat zowel verbouwd als verkocht wordt in Nederland biologisch moet zijn binnen afzienbare tijd creëer je een totaal nieuwe marktdynamiek die de Nederlandse markt geheel klaar maakt voor de toekomst. Er zal wat pijn geleden moeten worden, maar dat zal nu ook gebeuren (alleen neem je de pijn nu ineens in plaats van dat je het jaren laat doorsluimeren). Door radicaal te zijn geef je nieuwe initiatieven en technologieën een kans om te ontwikkelen. Nederland kan daarbij koploper worden op het gebied van vleesvervangers, van biologische teelt en van gezonde dierenvoeding die medicijnen overbodig maakt.