NU’91: ‘Zomermaanden kritiek voor zorgsector door strengere zzp-regels’

De strengere handhaving op zzp’ers door de Belastingdienst leidt in de praktijk tot grote problemen in de zorgsector. Dat blijkt uit een inventarisatie van beroepsorganisatie NU’91 onder haar leden en kaderleden. “Wij zien dat de maatregelen die sommige zorgorganisaties nemen om aan de regelgeving te voldoen, directe en ingrijpende gevolgen hebben voor personeel, cliënten én de continuïteit van zorg,” aldus NU’91-voorzitter Femke Merel van Kooten. “Dat baart ons zorgen, met name voor de zomermaanden.”

Domino-effect aan problemen

Zo zijn veel zorginstellingen gestopt met het inzetten van zzp’ers of bouwen deze inzet versneld af. Dit leidt op veel plekken tot een hogere werkdruk voor het vaste personeel. “Verpleegkundigen en verzorgenden geven aan op hun tenen te lopen. In de thuiszorg en verpleeghuizen wordt cliënten soms zorg onthouden of moeten familieleden bijspringen”, aldus Van Kooten.

Volgens NU’91 zorgt het terugdringen van zzp-constructies zonder duidelijke alternatieven dan ook niet voor oplossingen, maar slechts voor verschuivingen van het probleem. Organisaties huren namelijk soms alsnog dezelfde mensen in via extra schakels, met hoge kosten als gevolg. Andere instellingen zoeken naar regionale samenwerking, flexibele contractvormen of bonussen om personeel in loondienst te krijgen. Tegelijkertijd geven veel zzp’ers aan dat zij eerder stoppen met werken in de zorg dan terugkeren in dienstverband.

Van Kooten: “We begrijpen de wens om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, maar dan moet er ook serieus geïnvesteerd worden in goed werkgeverschap. Anders jaag je alle zorgprofessionals de sector uit.” Door de regels strikt te handhaven zonder oog voor de praktijk, ontstaat er volgens NU’91 dan ook een domino-effect aan problemen. “De werkdruk stijgt verder, de kwaliteit van zorg komt in het gedrang en de kosten nemen alleen maar toe.”

Snelkookpan

De aankomende zomermaanden worden door veel zorginstellingen een kritiek moment genoemd. De druk op roosters is in deze periode normaal gesproken al extra hoog en zonder zzp’ers dreigen er nóg grotere gaten in de planning te vallen. “De zorg is een snelkookpan geworden en het is onduidelijk hoelang dit nog houdbaar blijft”, aldus Van Kooten. “Wij waarschuwden al eerder dat de huidige koers de zorg niet goedkoper of beter maakt, maar juist duurder en kwetsbaarder. Zzp’ers zijn op veel plekken onmisbaar. Het is onverantwoord hen zonder vangnet de sector uit te duwen.”

Ook voor de toekomstbestendigheid van de zorg voorspelt een rigide handhaving van de zzp-regels weinig goeds, waarschuwt NU’91. “Door de toenemende druk op het vaste personeel ondermijn je juist de inspanningen om mensen voor de zorg te behouden. We kampen al met een nijpend tekort aan zorgprofessionals, en dat tekort zal de komende jaren alleen maar groter worden. Elke professional die de zorg verlaat, is er één te veel”, aldus de voorzitter. Volgens de beroepsorganisatie is investeren in vast personeel – door goede arbeidsvoorwaarden, meer zeggenschap en ruimte voor ontwikkeling – dan ook cruciaal. Van Kooten benadrukt: “Als overheid en zorginstellingen nu niet ingrijpen, dreigt deze zomer een breekpunt te worden voor veel zorgprofessionals. Laten we dat voorkomen.”