Nieuwe flexwet naar Tweede Kamer. Nulurencontracten verdwijnen.

In de wet Meer zekerheid flexwerkers, dat maandag door minister Van Hijum (SZW) naar de Tweede Kamer is gestuurd, krijgen flexwerkers meer zekerheid over hun inkomen en werktijden. Nulurencontracten verdwijnen en in plaats daarvan komt er een basiscontract waarin je binnen een beperkte bandbreedte mag afwijken van het aantal werkuren. Werkt iemand structureel meer, dan volgt voor die extra uren een contract. Alleen bijbaners en seizoensarbeiders zijn uitgezonderd.

De wachttijd om na drie tijdelijke contracten opnieuw een tijdelijk contract aan te bieden, gaat van een half jaar naar vijf jaar. Het kabinet hoopt dat mensen op die manier sneller een vaste baan aangeboden krijgen.

De uitzendbranche krijgt te maken met strengere regels. Uitzendkrachten hebben recht op minstens gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden als werknemers met een regulier contract. Ook krijgen uitzendkrachten sneller een vast contract.

Pakket maatregelen

Met de indiening van de wet gaat minister Van Hijum (SZW) verder waar voorganger Van Gennip mee begonnen is. Met een pakket aan maatregelen wilde zij de arbeidsmarkt hervormen. De aanleiding was een rapport van de commissie Borstlap  die een hervorming van de arbeidsmarkt nodig vond om flexibel en vast werk dichter naar elkaar toe te laten groeien.

Delen van de adviezen uit dat rapport zijn door de SER uitgewerkt in een eigen advies en vervolgens door Van Gennip omgezet in een serie wetsvoorstellen. Die wetsvoorstellen hebben elk op zich een forse impact op delen van de arbeidsmarkt. Van het afschaffen van oproepcontracten, beperking van uitzendarbeid, verduidelijking van regels rond zzp’ers, tot een verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid voor zelfstandigen. 

De Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (VBAR) die het onderscheid moet verduidelijken tussen werknemers en zelfstandigen, zou volgens het plan nog voor de zomer aan de Tweede Kamer worden aangeboden. Naar verwachting volgt dit jaar ook nog het voorstel dat een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers moet regelen. 

Daarnaast is er de Wtta die een toelatingsstelsel voor de uitzendbranche regelt. Die wet is eerder dit jaar aangenomen door de Tweede Kamer.

Flexwet omstreden

De nieuw flexwet is net als de wet VBAR omstreden.  De Raad van State miste in beide plannen nu juist die fundamentele hervorming van de arbeidsmarkt, die volgens de commissie Borstlap zo nodig was. Zo wordt het vaste contract niet aangepast en ontbreken samenhangende hervormingen op aanverwante terreinen als de sociale zekerheid en de fiscaliteit. Met name aanbevelingen om het werkgeverschap eenvoudiger en aantrekkelijker te maken (naast flex minder flex ook vast minder vast) zijn in de nieuwe flexwet grotendeels genegeerd. Vereenvoudiging van het ontslagrecht ontbreken in de plannen van het kabinet, net als verkorting van de doorbetaling bij ziekte.

Verschillende partijen in de Kamer, waaronder regeringspartij  VVD, hebben regelmatig bij minister Van Hijum aangedrongen om meer te doen dan sec de agenda van de SER en Van Gennip uit te voeren. VVD-Kamerlid Aartsen noemde die plannen in een debat in oktober 2024 ‘oude wijn in oude zakken’. Van Hijum liet destijds weten daar weinig voor te voelen: “Ik houd me in algemene zin aan het pakket. Alleen als een maatregel niet uitvoerbaar blijkt, kan dat een aanleiding zijn om iets aan te passen.”  

De Tweede en Eerste Kamer gaan het voorstel beoordelen. Als beide kamers instemmen, gaat de wet op z’n vroegst in 2027 in.