"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

SP: “Het aantal zzp’ers is enorm gegroeid. Sommigen willen dat, maar heel veel ook niet”. Klopt dat? ZiP Factcheck.

Een factcheck van uitspraken van Lilian Marijnissen, fractievoorzitter van de SP, gedaan tijdens de algemeen politieke beschouwingen.

Van tien uur in de ochtend tot net na middernacht reageerde de Tweede Kamer gisteren op de Miljoenennota en de plannen van het kabinet voor 2021. Vandaag reageert het kabinet.

Een groot aantal onderwerpen passeerden de revue. De zelfstandig ondernemer en zzp’ers kwam een paar keer langs in het debat.

DENK voorman Farid Azarkan was de enige die een punt maakte van de voorgenomen versobering van de zelfstandigenaftrek.

De term zzp werd in totaal precies 30 keer gebruikt, op in totaal 127.800 woorden in het debat. En vrijwel steeds in de context van ‘kwetsbaar’. Dat punt werd vooral naar voren gebracht door de PvdA, ChristenUnie en CDA. Zo had Heerma (CDA) het over “zzp’ers zonder enige vorm van buffer of bescherming. Dit onderstreept des te meer dat onze arbeidsmarkt echt eerlijker moet worden gemaakt en dat het advies van de commissie-Borstlap moet worden uitgevoerd.” En volgens Segers (CU) laat de corona-crisis zien dat deze groep eigenlijk niet zo heel zelfstandigheid zijn. (“De coronacrisis heeft nog scherper laten zien wat niet deugt. We zien dat zzp’ers als eerste geholpen moesten worden”).

Dijkhoff (VVD) ziet het aantal zzp’ers die eigenlijk geen ondernemer zijn groeien. Hij vindt ook dat “te vaak dat beeld van die groep gebruikt wordt om heel de categorie zzp’ers ergens in te duwen, terwijl daar van oudsher echt wel heel veel ondernemers in zitten die zeggen ‘Val mij nou niet lastig met die dwang en die betutteling; ik kies hier bewust voor. Laat mij gewoon even ergens melden dat ik hier bewust voor kies en laat me dan gewoon m’n dingen doen zoals ik wil. Mijn uurtarief is hoog genoeg, ik ben verstandig genoeg en ik ben me bewust van de consequenties. Dit is hoe ik het wil doen.” Ik wil dat die groepen uit elkaar gehaald worden en dat we daar eerlijk beleid op kunnen maken.”  

Factcheck

Marijnissen (SP) had het in haar bijdrage over “het aantal zzp’ers is enorm gegroeid. Sommigen willen dat, maar heel veel ook niet.”

We leggen deze uitspraak even langs de feiten.

Het aantal zelfstandigen, waaronder zzp’ers, is in Nederland sinds de eeuwwisseling gestegen. Een stuk harder dan in veel andere EU landen. Dat is deels een inhaalslag. We zitten nu iets boven het EU gemiddelde, we zaten er flink onder.

Bron: EUROstat ‘self employed’

Als je kijkt naar het percentage van de beroepsbevolking dat als zzp’er werkt, dan groeit dat sinds 2016 niet meer. Dus, ja het aantal is gegroeid, maar dat is vooral in de periode voor 2016.

 

Dus, ja het aantal is gegroeid, maar dat is vooral in de periode voor 2016. Tijdens dit kabinet is het aantal zzp’ers als percentage van de beroepsbevolking dus niet gestegen. De claim ‘enorm gegroeid’ is dus wat overdreven.

En dan de uitspraak ‘sommigen willen dat, maar heel veel ook niet’. CBS en TNO doen elke twee jaar een zeer uitgebreid onderzoek onder zelfstandigen. Daarin staan twee vragen die in dit kader relevant zijn.

Het eerste ‘waarom ben je zelfstandige geworden’. Dwang door een (voormalig) werkgever was voor 2% van de zzp’ers de aanleiding. Geen baan kunnen vinden of ‘ontslag’ is samen een kleine 16%.

Bovenstaande cijfers gelden voor alle groepen zelfstandigen. Onder de zzp’ers ‘eigen arbeid’ liggen de cijfers voor de ‘negatieve’ startmotieven iets hoger. Waarbij opgemerkt dat het percentage door de jaren heen wel iets gedaald is.

Bijna 12% van zzp’ers ‘eigen arbeid’ stelt dat ze liever in loondienst zouden werken. 88,2% vindt het zzp-schap prima.

12% van de zzp’ers eigen arbeid die liever een baan wil, is best een flinke groep. Maar de claim van Marijnissen dat “sommigen willen dat, maar heel veel ook niet” sluit niet aan op deze cijfers.

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

13 reacties op dit bericht

  1. Maar als je onder ‘gedwongen’ ook leest ‘Ik had eigenlijk geen andere keus dan zzp, omdat in mijn branche (bijna) iedereen als zelfstandige werkt’, dan zou er zomaar 20,3% bijkomen. En dan is het echt een grote groep.

      • Je zult maar journalist of cameravrouw willen zijn, dan heb je niet veel keus toch? Dat is toch ook ‘gedwongen’?

    • @Hans, fijn dat je erkent dat er een flink verschil is tussen zzp’ers (waarvan dus 88% geen baan wil) en flexwerkers (waarvan het gros wel een vaste baan wil). Nu maar hopen van Marijnissen ook gaat zien, Immers dat je dat verschil niet ziet, ga je ook aan de verkeerde knoppen draaien.

      • Geen moeite hoor, heb ik altijd al gevonden. Echter de definiëring blijft een probleem. Zelfstandig werkenden die zich tevreden moet stellen met minder als “pakweg” 32 euro per uur gedurende 36 uur per week, hebben geen buffer, geen pensioen en waarschijnlijk geen arbeidsongeschiktheid verzekering. Misschien wel een partner met een vaste baan. Probeer dat maar eens in een definiëring te vatten…?

  2. Aannames ….en vooral aannames die niet kloppen….

    Papegaaien dat is wat men doet……en dossierkennis nul…..

    De Nederlandse staat draait voor een groot deel op de power van zzp’ers en men heeft geen benul van……helaas……

  3. @Mark en Hugo-Jan,
    Misschien moeten we eerder zeggen/stellen;
    of aan het werk als ZZP-er en geld verdienen of de WW in met een toekomst richting bijstand?
    Geld hebben we allemaal nodig om onze kosten te betalen om vervolgens te leven, het komt allemaal weer uit op het toverwoord GELD!”
    Tuurlijk weten wij allemaal dat er mensen zijn die “gedwongen” werden om dan maar terug te komen als ZZP-er, echter zijn dat fiscale voordelen geweest voor hen om voor dat ZZP-schap te gaan, hadden zij een pistool tegen het hoofd om voor het ZZP-schap te kiezen? Nee, het is niets van dat alles. Mensen hebben gekozen voor het “overleven” in de “crisistijd” op welke manier dat ook mogelijk was. Er moest geld verdient worden om brood op tafel te krijgen en voor de overige zaken. Bij het UWV in 2009 stond men ook mensen te verwijzen naar het eigen ondernemerschap zolang men maar aan het werk was en niet in het UWV-bakje belandde. Werkgevers hebben hier gemakkelijk gebruik van gemaakt, flexibele werkkrachten zo goedkoop mogelijk.
    Misschien moeten wij maar eens gaan kijken richting goed werkgeverschap. Als ondernemer met werknemers dien je je ook te houden aan bepaalde normen en waarden waaronder je zorgplicht voor werknemers. Maar die normen en waarden zijn in de afgelopen 10 jaar totaal verdwenen. Je bent tegenwoordig geen medewerker meer, nee je bent een dagloner met 2 handjes die men onder druk kan zetten en weer weggegooid wordt als ze niet meer nodig zijn. De SP zal zich richten op die groep.
    Het feit dat alle ZZP-ers over één kam geschoren worden is dus niet juist en dat moet men ook niet doen, maarja alles is tegenwoordig toch eenheidsworst?

  4. Ik voel er wel voor om zo’n knop van Dijkhof f te hebben; ik heb hiervoor gekozen, wil niet anders, draag de gevolgen en val me niet lastig. Maar dat werkt dan ook alleen als de overheid je inderdaad niet lastig valt; door een hele beroepstak om te leggen (catering en festivals), beperken van zelfstandigheidsaftrek en weet ik wat voor verzinsles al niet meer….

  5. Ook Marijnissen heeft totaal geen voeling met werkvormen en het nut van Zelfstandigen.
    Zij schaart zich onder de schreeuwers en papegaaien. Totaal niet slim.
    Bestaat dit woord voor dit soort individuen: demogoochems.