Verschil tussen freelance en zzp: hoe noem jij jezelf?

Hoe je jezelf noemt, mag je helemaal zelf bepalen. Maar wij helpen je je opties te overwegen. Want misschien noem je jezelf toch liever een interimmer of resultaatsgenieter dan een freelancer of zzp’er.

Wat is een freelancer?

Een freelancer is iemand die zelfstandig werkt en tijdelijke opdrachten uitvoert voor opdrachtgevers. Geen dienstverband, geen vaste uren. Maar wel vrijheid om zelf je tarief, opdrachten en werktijden te bepalen.

In de praktijk wordt de term vooral gebruikt in de kennismarkt: denk aan ontwerpers, tekstschrijvers, developers, marketeers en fotografen. Daar klinkt ‘freelancer’ vaak losser en creatiever dan ‘zzp’er’, terwijl er juridisch geen verschil is. Het is geen beschermde titel of officiële status: iedereen die zelfstandig werkt, mag zichzelf zo noemen. Ook als je (nog) niet staat ingeschreven bij de KvK of geen ondernemer bent voor de Belastingdienst.

Toch betekent freelancen ook verantwoordelijkheid: je regelt je eigen administratie, bepaalt je eigen koers, en moet zelf zorgen voor een goede stroom aan opdrachten.

Wat zijn typische sectoren voor freelancers

Veel bedrijven huren freelancers in als ze tijdelijk kennis, advies of creatief talent van buiten nodig hebben, zonder meteen iemand in dienst te nemen. In de zakelijke dienstverlening vind je daarom vooral freelancers die specialistisch werk doen, zelfstandig kunnen opereren en snel van waarde zijn. De meestvoorkomende sectoren zijn:

• Consultancy
• IT
• Marketing
• Creative & design
• Interim management

Herkomst van de term ‘freelancer’

De term ‘freelancer’ dook voor het eerst op in het jaar 1819, in de roman Ivanhoe, waarin het stond voor een huurling: een “vrije lans” die niet trouw was aan één heer. In de moderne tijd kreeg het woord een nieuwe lading. Vanaf de jaren 90 groeide freelancen wereldwijd, mede dankzij digitalisering, internet en flexibeler werk. Vooral in creatieve en kennisgedreven sectoren werd het een gangbare werkvorm, en inmiddels kiezen honderdduizenden Nederlanders bewust voor het vrije freelance-leven.

Wat is een zzp’er?

Een zzp’er is iemand die zelfstandig werkt en tijdelijke opdrachten uitvoert voor opdrachtgevers. Geen dienstverband, geen vaste uren. Maar wel vrijheid om zelf je tarief, opdrachten en werktijden te bepalen. Klinkt bekend? Logisch. Er is namelijk geen verschil tussen een zzp’er en een freelancer. Althans, niet officieel.

Zowel ‘freelancer’ als ‘zzp’er’ zijn geen beschermde titels of rechtsvormen, en bij de KvK kun je jezelf als beide profileren. Het verschil zit ’m vooral in taalgebruik en sector. In de zakelijke dienstverlening hoor je vaker ‘freelancer’, terwijl mensen in meer technische of traditionele beroepen meestal over zichzelf spreken als zzp’er. Ook opdrachtgevers gebruiken de termen anders, afhankelijk van de branche.

Lees ook: einde van de daling? De vraag naar zzp’ers groeit in het laatste kwartaal

Wat zijn typische sectoren voor zzp’ers?

Zzp’ers kom je vaak tegen in sectoren waar extra handen nodig zijn, zonder dat een organisatie direct iemand in loondienst wil nemen. Het gaat dan vrijwel nooit om advies, maar om uitvoering. Zzp’ers worden ook regelmatig ingehuurd door particulieren. Denk bijvoorbeeld aan een schilder of een elektricien. De meestvoorkomende sectoren zijn:

• Bouw en installatie
• Zorg en welzijn
• Logistiek en transport
• Personenvervoer en pakketbezorging
• Techniek en onderhoud

Herkomst van de term ‘zzp’er’

De term ‘zzp’er’ (zelfstandige zonder personeel) was al in de jaren 60 bekend in Nederland. Zo duikt hij op in de krant ‘Nieuwsblad van het Noorden’ uit 27 april 1967. In de jaren 80 gebruikte de Belastingdienst de term actief, vaak voor bouwvakkers die tijdelijk werk deden als zelfstandige. In de jaren 90 en 2000 zwol het gebruik aan, mede dankzij fiscale regelingen zoals de VAR-verklaring. Tegenwoordig hoort iedereen de term dagelijks, ook buiten de bouw en zorg, ingeburgerd in onze economie en taal.

Eerste vermelding van de term ‘zelfstandige zonder personeel’ uit 1967.

Wat is het verschil tussen freelance en zzp?

Het verschil tussen freelance en zzp zit niet in de regels, maar in het taalgebruik en de sector waarin je werkt. Freelancers en zzp’ers zijn allebei zelfstandig, voeren tijdelijke opdrachten uit en werken meestal voor meerdere opdrachtgevers. Juridisch is er geen verschil: beide vallen onder zelfstandig ondernemerschap zonder personeel.

In de kennismarkt hoor je vaker ‘freelancer’, terwijl ‘zzp’er’ gangbaarder is in de zorg, bouw of logistiek. Ook de perceptie verschilt: ‘freelance’ klinkt creatief en flexibel, ‘zzp’ klinkt zakelijk en zelfstandig. Welke term je gebruikt, hangt dus af van je vakgebied én hoe je jezelf positioneert. Maar je mag jezelf noemen wat je wilt.

Freelancer of zzp’er voor de belastingdienst?

Voor de Belastingdienst maakt het geen verschil of je jezelf freelancer of zzp’er noemt. Waar het wél om draait, is of je volgens hun criteria een zelfstandig ondernemer bent. Dat bepaalt of je recht hebt op aftrekposten zoals de zelfstandigenaftrek. Je moet daarbij onder andere meerdere opdrachtgevers hebben, zelf je tarief bepalen en ondernemersrisico lopen. Voldoe je daar niet aan? Dan mag je jezelf nog steeds freelancer of zzp’er noemen, maar ben je officieel geen ondernemer.

De Kamer van Koophandel heeft ook eigen criteria voor wanneer je je moet inschrijven als ondernemer. Voor de officiële telling van het aantal zzp’ers in Nederland, worden alleen zzp’ers die zijn ingeschreven bij de KvK meegerekend.

Wanneer gebruik je welke term?

In principe mag je jezelf noemen wat je wilt. Freelancer, zzp’er, zelfstandige, levensgenieter, ondernemer, digital nomad… Alles mag! Maar welke term je gebruikt, maakt wel uit voor hoe je overkomt. In de creatieve of digitale sector klinkt ‘freelancer’ vaak flexibeler en losser. Werk je in de zorg, bouw of techniek? Dan voelt ‘zzp’er’ vaak passender.

Ook richting opdrachtgevers helpt het om de taal van je branche te spreken. Opdrachtgevers in zakelijke dienstverlening gaan over het algemeen op zoek naar een freelancer. Dus als je freelancet in de zakelijke dienstverlening en jezelf zzp’er noemt, loop je misschien wel opdrachten mis. Kies dus wat logisch is binnen jouw vakgebied én bij je manier van werken past. Dat maakt communiceren en profileren een stuk makkelijker.

Wat is een interimmer?

Een interimmer is iemand die tijdelijk wordt ingehuurd om een specifieke rol of functie binnen een organisatie op te pakken. Meestal gaat het om opdrachten op hoger niveau. Denk aan een interim-manager, HR-adviseur of financieel directeur. Interimmers worden vaak ingezet als er iemand uitvalt, er een reorganisatie plaatsvindt of als tijdelijke versterking nodig is bij grote projecten.

Het woord komt van ‘interim’, Latijn voor ‘tussentijds’ of ‘voorlopig’. Een interimmer werkt dus ergens tijdelijk, maar met een duidelijke verantwoordelijkheid en doelstelling. Het is geen beschermde term, maar in de praktijk wordt ‘interim’ vooral gebruikt voor ervaren professionals die zelfstandig complexe opdrachten uitvoeren binnen het bedrijfsleven of de overheid.

Verschil tussen interim en zzp

Een interimmer is iemand die tijdelijk een functie vervult op management- of projectniveau. Een zzp’er is iemand die zelfstandig werkt zonder personeel. In de praktijk kan een interimmer dus gewoon een zzp’er zijn, maar de termen betekenen niet hetzelfde. Het verschil zit vooral in het soort werk, de context en de uitstraling van de termen. Hieronder de belangrijkste verschillen:

Rol en niveau: Interim verwijst naar tijdelijke functies, vaak op management- of strategisch niveau. Zzp is breder en wordt ook gebruikt voor uitvoerend werk.

• Opdrachtduur: Interim-opdrachten duren vaak maanden, zzp-klussen zijn vaak korter
  
• Werklocatie: Interimmers werken vaker fulltime op locatie; zzp’ers zijn vaker flexibel of hybride
  
• Perceptie: ‘Interim’ klinkt formeler en zakelijker. ‘Zzp’er’ roept sneller een praktisch of uitvoerend beeld op.

Wat is een eenmanszaak?

Een eenmanszaak is de meest gekozen rechtsvorm onder zzp’ers en freelancers. Het klinkt misschien alsof je in je eentje alles moet doen, maar dat hoeft niet: zelfs met personeel kun je nog steeds een eenmanszaak hebben.

Bij deze rechtsvorm ben jij persoonlijk verantwoordelijk voor je bedrijf. Je schrijft je in bij de Kamer van Koophandel, kiest een bedrijfsnaam en kunt direct aan de slag. Je inkomsten vallen onder jouw privévermogen en je doet belastingaangifte als ondernemer. Simpel, overzichtelijk, en in veel gevallen een logische eerste stap richting zelfstandig ondernemerschap.

Verschil tussen eenmanszaak en zzp

Een zzp’er heeft vaak een eenmanszaak, maar het is niet hetzelfde. ‘Zzp’er’ zegt iets over hoe je werkt: zelfstandig, zonder personeel. ‘Eenmanszaak’ zegt iets over je rechtsvorm: hoe je bedrijf juridisch is ingericht. De belangrijkste verschillen:

• Zzp’er is een werkvorm, geen rechtsvorm: Het geeft aan dat je zelfstandig werkt zonder personeel, maar zegt niks over je inschrijving
  
• Eenmanszaak is een officiële rechtsvorm: Daarmee sta je ingeschreven bij de KvK en ben je persoonlijk aansprakelijk voor je bedrijf
  
• Elke zzp’er heeft een rechtsvorm: Meestal een eenmanszaak, maar soms ook een bv. Andersom geldt: niet elke eenmanszaak is automatisch een zzp’er.

Wat is een resultaatgenieter?

Een resultaatgenieter is iemand die zelfstandig werkt, maar geen ondernemer is volgens de Belastingdienst. Je voert dan tijdelijke opdrachten uit, zonder een eigen onderneming te starten of je in te schrijven bij de KvK. De inkomsten die je daarmee verdient, vallen onder resultaat uit overige werkzaamheden, en dus niet onder winst uit een onderneming.

De term wordt zelden gebruikt in het dagelijks taalgebruik, maar is fiscaal wél belangrijk. Vooral als je ergens tijdelijk werkt, weinig opdrachtgevers hebt of net begint met freelancen, kan de Belastingdienst je als resultaatgenieter zien in plaats van als zzp’er of freelancer.

Verschil tussen resultaatgenieter en zzp

Een resultaatgenieter is iemand die incidenteel opdrachten uitvoert, hooguit een paar keer per jaar en met korte duur. Een zzp’er of freelancer voert structureel opdrachten uit. De belangrijkste verschillen met een zzp’er

• Geen zelfstandig ondernemer: Je voldoet niet aan de eisen voor zelfstandig ondernemerschap
  
• Geen eenmanszaak of inschrijving: Je hebt geen KvK-nummer of eigen onderneming
  
• Geen fiscale regelingen: Je mist aftrekposten zoals de zelfstandigenaftrek of mkb-winstvrijstelling
  
• Beperkte opdrachten: Je werkt meestal voor één opdrachtgever en loopt weinig risico
  
• Andere belastingaangifte: Je inkomsten vallen onder overige werkzaamheden, niet onder freelance werk.

Dus, wat is nu écht het verschil tussen freelance en zzp?

Zzp’er, freelancer, interimmer, resultaatgenieter… de Nederlandse arbeidsmarkt kent allerlei verschillende termen voor zelfstandig werk. De ene klinkt creatief, de ander zakelijk of tijdelijk. En hoewel veel van die woorden door elkaar gebruikt worden, zit er wel degelijk verschil tussen.

De term ‘freelancer’ zie je vooral in de zakelijke dienstverlening, bij mensen met specifieke vaardigheden die aan tijdelijke opdrachten werken voor verschillende opdrachtgevers. Een zzp’er zit vaker in uitvoerend of praktisch werk. En waar zzp’ers meestal ondernemer zijn met een eigen eenmanszaak, zijn resultaatgenieters dat juist níét.

Kortom: het verschil tussen freelance en zzp zit vooral in de praktijk, en in hoe je jezelf positioneert. Welke term jij gebruikt, hangt af van je vakgebied, je fiscale situatie en de manier waarop je werkt. De tabel hieronder helpt je om de belangrijkste verschillen in één oogopslag te zien: