Kabinet: wachttijd verplichte AOV zzp van één naar twee jaar

Het kabinet komt binnenkort met het wetsvoorstel voor de verplichte Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ). Het wetsvoorstel, dat nog besproken moet worden in de ministerraad, is op een aantal onderdelen flink aangepast, zo meldt het Financieele Dagblad op basis van eigen bronnen.

Zo wordt de wachttijd voordat gebruikgemaakt kan worden van de verzekering verlengd van één naar twee jaar. De koepel van belangenbehartigers voor zelfstandigen, VZN, pleitte al langer voor die verlenging. Voorzitter Cristel van de Ven laat dan ook weten ‘gematigd tevreden’ te zijn met de aanpassingen. 

Voor die periode van twee jaar zullen zelfstandigen dus zelf verantwoordelijk blijven een voorziening te regelen voor inkomensverlies.

Het feit dat zelfstandigen pas na twee jaar gebruik kunnen maken van de BAZ, betekent ook minder druk op het UWV. De al overbelaste uitvoeringsinstantie moet de BAZ gaan uitvoeren. Het UWV waarschuwde eerder al voor uitvoeringsproblemen en denkt niet eerder dan in 2030 te kunnen beginnen met uitvoering te geven aan de wet.

Een gevolg van de langere wachttijd is wel dat de premies omlaag kunnen. Die worden volgens het FD 5,4% van de winst uit onderneming. Oorspronkelijk zou dat 6,5% zijn. 

Zelfstandigen die arbeidsongeschikt raken en ook geen ander werk kunnen doen ontvangt straks na de wachttijd van twee jaar een uitkering op het niveau van het wettelijk minimumloon. Dat is niet anders dan in de eerder aangekondigde plannen. Wie een hogere uitkering wil zal zich moeten bijverzekeren bij private verzekeraars. 

Opt-out regeling

Het definitieve wetsvoorstel bevat ook een opt-outregeling. Wie al een verzekering heeft die minimaal hetzelfde uitkeert, hoeft niet mee te doen. De regels voor deze opt-out zijn volgens het FD wel aangescherpt.

Het idee dat deze groep wel een solidariteitsbijdrage moet gaan betalen, blijft onderdeel van het wetsvoorstel, zo laten bronnen weten aan ZiPconomy. De bijdrage wordt geïnd door verzekeraars. 

Zelfstandigen met BV en deeltijd zzp doen niet mee 

De BAZ geldt overigens alleen voor IB-ondernemers, zoals zelfstandigen (met of zonder personeel) met een eenmanszaak. De regeling geldt niet voor zelfstandigen met een BV.

Ook gaat de regeling niet gelden voor deeltijd-zzp’ers. Voor zo’n 600.000 zzp’ers is het zzp-schap een neveninkomen. Zij combineren dat met een baan en hebben op die manier al een vangnet bij arbeidsongeschiktheid en vallen straks dus niet onder de BAZ. Dit punt zat nog niet eerder in de plannen.

In hoeverre zelfstandigen in de agrarische sector ook uitgezonderd is van de BAZ, is nog niet bekend. Dat punt is wel een grote wens van de BBB. De vorige minister (Van Hijum, NSC) zag niets in die uitzondering.

“Langer wachttijd is winst” 

“Het verplichte karakter van de verzekering blijft een zure appel voor veel zelfstandigen.” zo laat Cristel van de Ven, voorzitter van VZN, de koepelorganisatie van belangenbehartigers van zzp’ers, aan ZiPconomy weten. “We kunnen stellen dat het een basisverzekering is die past bij de kenmerken van zelfstandige ondernemers. Het is gelukt om de opt-out in het voorstel te houden, de wachttijd naar twee jaar te brengen en de kosten flink naar beneden te krijgen. Daar zijn we gematigd tevreden mee.” 

“Het is nog even afwachten” zegt Cosmas Blaauw, van SharePeople. “’Als ik het zo lees, is het grote verschil die wachttijd van twee jaar. De praktische invulling betekent nog maar 1 keer per jaar kunnen switchen van verzekeraar. De grote vraag is die boven de markt hangt is de eerbiedigende werking (wie nu al iets van een AOV heeft, kan als bij de verplichte AOV vermoedelijk gebruikmaken van de eerbiedigende werking. Met andere woorden: vrijstelling van de BAZ, red.). Maar dat moet je dan wel op tijd weten. 2030 klinkt nog heel ver weg en dus een ver-van-mijn-bedshow voor zzp’ers, maar wat gebeurt er in de tussentijd? Zzp’ers worden wat mij betreft zand in de ogen gestrooid. Die moeten wel weten waar ze aan toe zijn.” 

Haast geboden

Het is het demissionaire kabinet er veel aan gelegen de BAZ snel door het parlement te loodsen. De BAZ maakt onderdeel uit van de plannen die Nederland bij Europa heeft ingediend om aanspraak te maken op het coronaherstelfonds. Bij het niet nakomen van die afspraken – waar ook de aanpak tegen schijnzelfstandigheid onder valt – kan Nederland 600 miljoen aan Europese steungeld mislopen.