"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Zzp’en na de handhaving: ‘In de ict durft geen opdrachtgever het nog aan’

Programmeur en zzp’er Ronald van Voorthuizen hoefde op LinkedIn maar zijn hand op te steken en de opdrachten zeilden hem tegemoet. Nu durft geen opdrachtgever het nog aan met hem als zzp’er. Hij overweegt daarom te gaan midlancen.

Jarenlang werkte Ronald van Voorthuizen naar volle tevredenheid als zzp’er voor veel opdrachtgevers. Zijn terrein: softwareontwikkeling in C#, een Microsoft-programmeertaal. Hij raakte verzeild in het specialisme van één specifiek ECMS: Sitecore. Daar werken de allergrootste bedrijven, zoals Nike en Coca-Cola, en verzekeraars mee. Een ECMS is een systeem voor zowel content management als marketing automation, legt hij uit. “Het is een klein wereldje van Sitecore-kenners.”

Net als zoveel programmeurs werkt Van Voorthuizen als zzp’er. “Dat is heel gebruikelijk in onze branche. Veel programmeurs beginnen in de detachering. Na een paar jaar gewerkt te hebben als senior, beheers je het vak. De werkgever zie je zo af en toe op de borrel. Het werk regel je zelf met de klant. Dan denk je: ik kan net zo goed mezelf direct aan de klant verhuren.”

In de twee jaar voor de opheffing van het handhavingsmoratorium had Van Voorthuizen een contract bij een verzekeraar voor een volle werkweek: “Het contract werd telkens met drie of zes maanden verlengd. In het begin werd ik ingehuurd via een broker. Die ging er na een jaar tussenuit.”

Grote populatie zzp’ers

Het bedrijf kent op dat moment een grote populatie van zzp’ers. “In mijn team werkten er twee als zzp’er, vier in vaste dienst en één gedetacheerd. Grosso modo was die samenstelling ook zo in de andere teams. De zzp’ers werken als specialist vaak in de rol van lead developer. Het opbouwen en migreren van systemen gebeurde bij deze opdrachtgever door zzp’ers.”

En dan breekt 2025 aan: het jaar dat het handhavingsmoratorium vervalt en de Belastingdienst weer naheffingen mag opleggen. Van Voorthuizen: “Eind 2024 krijgen alle zzp’ers die twee jaar of langer in het bedrijf werken te horen dat hun contract niet wordt verlengd. Aanvankelijk was het plan om contracten te maximeren op twee jaar, dan een half jaar te wachten en daarna een nieuw contract op te stellen. Maar later kwam het bedrijf daarvan terug.”

Andere rechtsvorm geen oplossing

De betrokken zzp’ers kwamen bij elkaar om mogelijke oplossingen te bespreken, zoals het oprichten van een VOF of BV. “Maar het bedrijf raadde ons dat af: als het enige doel van een andere rechtsvorm was om daar te kunnen blijven werken, dan zou de Belastingdienst daar doorheen prikken. Dat was dus geen oplossing. We kregen het aanbod om in dienst te komen. De teamleider wilde dat graag. Een paar zzp’ers zijn teruggegaan in dienstverband. Maar voor mij is een dienstverband, of het nou rechtstreeks is bij het bedrijf of via detachering, geen volwaardig alternatief.”

Ik had de opdrachten voor het uitkiezen. Nu melden tussenpersonen dat ze helemaal geen werk meer voor me hebben.

Sindsdien is het hem niet meer gelukt om een grote opdracht binnen te halen. “Ik heb nog wel kleine kortlopende opdrachten van bijvoorbeeld een week. Vóór de handhaving hoefde ik mijn LinkedIn op beschikbaar te zetten en werd ik binnen enkele dagen gebeld. Ik had de opdrachten voor het uitkiezen. Vaak ben je voor grote opdrachten afhankelijk van tussenpersonen. Zij melden me nu dat ze helemaal geen werk meer voor me hebben. Ja, via een dienstverband, dat wel.”

Midlancen als alternatief

Hij overweegt nu te gaan midlancen. “Daarbij krijg je 70 procent van je tarief. En als je geen werk hebt lopen, krijg je een soort van basissalaris. Dat was eerst een vorm die vooral interessant was voor startende zelfstandigen, zolang zij nog niet helemaal in het diepe durfden te springen. Nu is het een mogelijkheid om te blijven zzp’en voor zelfstandigen die het anders niet meer aandurven.”

Gevraagd naar zijn mening over het zzp-vraagstuk is hij resoluut: “Er is ongelooflijk lomp met de hele sector omgesprongen. Stel dat dit was gebeurd met mensen in loondienst. Dat die van de ene op de andere dag geen werk meer hebben, dan zou de wereld moord en brand schreeuwen. Bij zzp’ers wordt er schouderophalend gereageerd en gezegd: dan moet je maar in dienst gaan. Het is een botte bijl-methode die totaal zijn doel is voorbijgeschoten: namelijk de bescherming van mensen die gedwongen ondernemer werden. Maar in mijn branche was er tot de handhaving geen enkel probleem.”

29 reacties op dit bericht

  1. Het cynische aan het verhaal is dat mensen die detachering zijn ontgroeid nu door de DBA gedwongen worden om via detachering te werken…

    Wat ik namelijk herken in het verhaal is detachering als opstap. Eerst werk je een paar jaar via een bureau en je netwerk groeit en je senioriteit.

    Op een gegeven moment word je zelf regelmatig benaderd voor opdrachten en is de toegevoegde waarde van het bureau nihil. Of soms staan ze zelfs in de weg dan willen ze zich tussen jou en opdrachtgever wurmen zonder dat de klant daar op dat moment toegevoegde waarde in ziet.

    Dat is het moment om voor jezelf te beginnen en met een goede relatie met het bureau waarvoor je werkte: misschien kan je elkaar later nog eens helpen.

    Heel vreemd dat er dan decennia later een wet komt die oneerlijke concurrentie veroorzaakt. Een detacherintsbureau mag wel iemand aanbieden maar een ZZP mag zichzelf niet aanbieden. Vervolgens steekt het bureau veel marge in zijn zak zonder dat de toegevoegde waarde van die tussenschakel duidelijk wordt.

  2. Midlancen; een ander woord voor in dienst bij een detacheringsbureau die nog minder hoeft te doen voor zijn diensten. De werknemer zal immers, zoals gebruikelijk voor een zelfstandige professional, intrinsiek gemotiveerd zijn de opdrachten zelf binnen te halen. M.a.w. een leuk verdienmodel voor een tussenpartij zonder enige vorm van meerwaarde voor de arbeidsmarkt/economie die bestaat bij de gratie van deze regelgeving . Met als slotuitkomst dat er meer mensen nodig zijn om zelfde te doen; de zzp’er had eerder immers minder overhead voor dezelfde werkzaamheden en dit model creëert dus een leuk betaalde onzinbaan. En dat in tijden van grote arbeidstekorten… We zijn weer lekker bezig met zijn allen.

  3. Het schiet idd zijn doel voorbij. Want nu krijg je allerlei dienst verband constructies die er voor zorgt dat de klant meer betaald en de ZZPer minder verdiend.
    Er is nu een tussenlaag ontstaat die ook geld verdiend zonder waarde toevoegen aan het product.

    • Het verhaal van Ronald is herkenbaar voor veel zzp’ers in de ICT-sector. Toch, als je naar de details kijkt, neigt zijn situatie van telkens verlengde contracten en een vaste plek in een team wel sterk naar een dienstverband. De Belastingdienst ziet dit soort structuren juist als schijnzelfstandigheid. Het is dan ook een direct gevolg van de onzekerheid rond de Wet DBA dat opdrachtgevers nu terugdeinzen. Dit bewijst dat de wet, hoe pijnlijk ook voor Ronald, de handhaving van de regels rondom loondienst juist verduidelijkt.

      • Helemaal mee eens; Dit verhaal geeft een duidelijke schijnzelfstandigheid weer.
        De tendens die is ontstaan door dit soort schijnzelfstandigen, zie je vooral in de tarieven die ‘klanten’ als ik tegenwoordig moeten betalen aan bedrijven die met ‘zelfstandigen’ werken rezen de pan uit. Soms meer dan een gemiddelde advocaat, werkelijk belachelijk. Vervolgens stegen de lonen maar door en door en konden mensen duurdere huizen blijven kopen. Het was een soort domino-effect.
        Goed dat dit alles gestopt wordt. Nu nog een keiharde wet die huisjesmelken verbied (verplicht ingeschreven en dus wonen in je particuliere koopwoning), dan kan de hele boel weer normaliseren. Zal jaren duren en een hoop klagers (zzp-ers en multi-huizenbezitters), maar het komt goed.

    • Het verhaal van Ronald is herkenbaar voor veel zzp’ers in de ICT-sector. Toch, als je naar de details kijkt, neigt zijn situatie van telkens verlengde contracten en een vaste plek in een team wel sterk naar een dienstverband. De Belastingdienst ziet dit soort structuren juist als schijnzelfstandigheid. Het is dan ook een direct gevolg van de onzekerheid rond de Wet DBA dat opdrachtgevers nu terugdeinzen. Dit bewijst dat de wet, hoe pijnlijk ook voor Ronald, de handhaving van de regels rondom loondienst juist verduidelijkt.

  4. Ik heb er momenteel ook mee te maken. Rijkswaterstaat wil mijn al gesloten contract niet starten, omdat ik – als DGA met meerdere medewerkers in de Bv – niet voldoe, terwijl de beoordeling al voor de zomer had plaatsgevonden. Midlance wordt als enige optie gezien, terwijl dat pas echt een schijnvertoning is, kom op zeg. Daar verandert mijn opdracht niet mee, alleen de strijkstok…

    • De enige reden waarom de overheid de DBA heeft gelanceerd en nu handhaaft is, omdat het meer belasting oplevert. Mensen in loondienst dragen nu eenmaal meer loonheffing af dan mensen die zzp’er zijn. Dezelfde overheid die 10 jaar geleden iedereen stimuleerde om eigen bedrijf op te richten. Elke verandering die overheid doorvoert heeft vaak als motivering meer belastingopbrengsten. De overheid is er niet voor de burgers maar andersom.

      • Ja en het is ook nog eens lekker kortzichtig van de overheid. Als de ZZP’ers nu via een detacheringsconstructie hetzelfde werk gaan uitvoeren, is het netto resultaat alleen dat er een onnodige tussenlaag is gecreëerd. Deze tussenlaag voegt niets toe aan de economie omdat het zelf niets produceert. Tuurlijk, er zijn weer wat baantjes bijgekomen voor de overhead bij het detacheringsbureau, en die worden betaald door de opdrachtgevers (want goedkoper wordt het er niet van), en die mensen betalen ook weer belasting. Maar ze zouden ook werk kunnen doen dat daadwerkelijk iets toevoegt aan de economie.

  5. De overheid slaat eigenlijk in àlles compleet de plank mis, ze bedenken voor alles en iedereen regels zonder nog een 2e keer na te denken.

    Midlancen is prima, 70% van je tarief, maar wel je tarief 30% verhogen voor je gaat midlancen, dan speel je gewoon kiet. Als alle ZZPers dat gaan doen, is die hele regelgeving zo weer omgedraaid, want dan wordt alles nog zoveel duurder.

    Iemand die ooit het leven als Freelancer heeft genoten gaat niet meer terug in loondienst.

  6. Geen idee wat het ‘doel achter het doel’ is van de wetgeving. Het slaat in ieder geval wild om zich heen en richt aardig wat schade aan.
    Nog even en er zijn genoeg mensen in midlance constructies gevlucht om die partijen werkelijk macht te geven om de voormalige ZZP-er verder uit te knijpen. En wie heeft er gewonnen? De centrale pensioenpot en wat hoogleraren die nog nooit een ZZP-er hebben gesproken. Abstract bedacht en met verwoestend effect ingevoerd. Ze zullen zichzelf in slaap sussen met de wetenschap dat ze een Deliveroo bezorger hebben geholpen maar weten zelf eigenlijk ook niet precies waarmee.

    Midlance zal ik altijd weigeren, het is een totaal onzinnige oplossing voor een probleem dat niet hoeft te bestaan. Zie overigens genoeg bedrijven die zich er niets van aantrekken en de Belastingdienst met vertrouwen tegemoet zien. Vooralsnog droogt de stroom opdrachten hier bepaald niet op.

  7. Het proces van detachering naar ZZPer is mooi beschreven. Daarom moet een ZZPer ook met een gedetacheerde vergeleken worden en niet met een medewerker van de opdrachtgever.

  8. De kunst is om zelf een opdracht te vinden bij een opdrachtgever. Als die dan het zzp niet aandurft, kan je zelf payroll of midlance bedrijven benaderen om de risicos af te dekken. Zo vang ik midlance 82% van het tarief ipv 70%. Payrolling kan nog voordeliger zijn als de opdrachthever dat toestaat.

    • Als je onkosten hebt zoals een auto van de zaak, licentiekosten, verzekeringen etc dan heb je een probleem als je via payroll aan de gang gaat want dan kun je je kosten nergens verhalen omdat je niet meer aan je zelfstandige uren komt omdat je nu voor een werkgever werkt. Als je het mij vraagt een beetje kortzichtige reactie dus…

  9. Gewoon vanuit een andere eh lidstaat werken dan is t probleem opgelost. Niet belasting plichtig vanuit Nederland is niet onderworpen aan wet DBA. Als je 2 jaar tijd hebt gehad en niks hebt ondernomen om dit te handelen, is loondienst het resultaat. Ondernemen is vooruitzien en niet huilebalken als t te laat is

    • Ik zal een reactie op de toon van je bericht achterwege laten, ben vooral benieuwd wat je gedaan hebt; een GmbH oid opgericht? (Ik heb overigens t/m volgend jaar zomer geen problemen, dus kan nog even afwachten. )

    • Werk je vanuit Duitsland, maar factureer je Nederlandse opdrachtgevers, dan kijkt de Belastingdienst nog steeds of er sprake is van een (fictief) dienstverband onder Nederlands recht.

  10. Bij mijn laatste opdrachtgever (Rijksoverheid), waar ik tot 1 juli als ZZP’er werkzaam was, kreeg ik de keuze om in loondienst te gaan of te vertrekken. Omdat ik eerder ruim 25 jaar in loondienst heb gewerkt, heb ik er bewust voor gekozen dat niet meer te doen. Na mijn loondienstperiode ben ik als ZZP-er gestart in mijn specialisatie binnen de ICT-sector, inmiddels alweer ruim 5 jaar geleden.

    Het is nu echter lastig om passende ZZP-opdrachten te vinden binnen mijn specialisatie. Veel organisaties zijn terughoudend vanwege de Wet DBA of willen het ‘goede voorbeeld’ geven door minder met ZZP’ers te werken. Dit terwijl mijn werkzaamheden en expertise prima geschikt zijn om zelfstandig uit te voeren. Daarnaast zien sommige opdrachtgevers de mogelijkheid om kosten te besparen door ZZP’ers in loondienst te nemen.

    Sinds juli heb ik daardoor geen structurele opdrachten meer, op wat losse uurtjes hier en daar na.

  11. Hier ook een ICT-er die al sinds 2009 zelfstandig is. Vooralsnog in opdracht. Maar wat en gedrocht is die wet. Zomaar eventjes 4 punten uit de criteria die de fiscus hanteert en de plank volledig misslaan in de ICT-brance:
    1. Vrije vervangbaarheid als zzp-er vind ik haaks staan op de realiteit. Voorafgaand aan een opdracht vind er een intake (met vaan een screening) plaats waarbij er beoordeeld wordt op een wederzijdse klik en geschiktheid voor de opdracht. Daarnaast word ik ingehuurd om een specifiek kennisdomein. Het allerlaatste wat ik dus ben is vervangbaar.
    2. Gebruik eigen middelen. Ik werk als IT-er vaak voor opdrachtgevers die een hoog security profiel hebben waardoor ik verplicht ben een laptop van het bedrijf te gebruiken.
    3. De gezagsverhouding. Ik mag de opdracht redelijk vrij invullen maar er wordt wel gestuurd op een eindresultaat welke bepaald wordt door de opdrachtgever.
    4. Meerdere opdrachtgevers per jaar. IT projecten zijn meestal langer dan een jaar en full-time. Er zit een duidelijk begin en einde aan wat de tijdelijkheid voor de freelancer prima benadrukt.
    Al met al sta ik 100% achter de zelfstandigenwet van Thierry Aartsen. AOV en pensioen heb ik netjes geregeld, maar VBAR is een sloopkogel.

    • Die wet is te kortzichtig en zou niet nodig moeten zijn. Kijk gewoon naar het uurtarief, deze wordt vaak als uitgangspunt genomen bij rechtzaken, en dan zie je al een verschil tussen een zelfstandige of niet.

  12. Mensen, het gaat niet om de zzp’er die gewoon goed tarief hebben en lekker veel belasting betalen. Het gaat om de ZZPers die in de KOR zijn. Dus maximaal 20000€ bruto per jaar. Je hoeft dan ook geen btw te betalen en je betaalt nagenoeg geen inkomstenbelasting. Vaak gebeurt dit bij de twee verdieners. Dus lekker weinig uren en dan toch 20k per jaar. De journalisten doen niet hun werk en de regering durft dit niet hardop te zeggen.

    • Bedrijven zijn simpelweg bang voor handhaving, dat raakt alle soorten ZZP’ers, ook degene die veel belasting opbrengen.

  13. Aangezien dit niet zo in de wet genoemd staat, dan zal de belastingdienst het ook niet zo handhaven. Mee eens; ze zullen zeker niet de grootste focus op onze groep hebben, maar je kunt er ook niet van uit gaan dat ze ons negeren en dát is precies (voor opdrachtgevers) het probleem. En wat dus anders moet.

  14. Het verhaal van Ronald is herkenbaar voor veel zzp’ers in de ICT-sector. Toch, als je naar de details kijkt, neigt zijn situatie van telkens verlengde contracten en een vaste plek in een team wel sterk naar een dienstverband. De Belastingdienst ziet dit soort structuren juist als schijnzelfstandigheid. Het is dan ook een direct gevolg van de onzekerheid rond de Wet DBA dat opdrachtgevers nu terugdeinzen. Dit bewijst dat de wet, hoe pijnlijk ook voor Ronald, de handhaving van de regels rondom loondienst juist verduidelijkt.

  15. Ik herken het verhaal en de vele reacties, waaronder die van Mrtn. In de communicatie voor overheden gebeurt precies hetzelfde.

    De Rijksoverheid vond het jaren geleden eerst nodig om een hele nieuwe verdienlaag op te richten onder het mom van “level playing field’ voor zzp’ers”: de zg. ‘inhuurmantel’ met een viertal per 5 jaar geselecteerde interimbureaus die als preferred supplier alle interim-professionals mogen aanbieden op overheidsopdrachten. Zogenaamd eerlijker en onafhankelijker dan rechtstreekse inhuur.
    Wat onzin is, omdat elke overheidsdienst alsnog zijn voorkeurs-zzp’er kiest en die voor de bühne langs de wervingsprocedure van de mantel stuurt.

    Dat levert de zzp’er helemaal niets op anders dan een tijdrovend proces, een lager uurtarief, want een extra marge (tot 20% fee!) voor het interimbureau waar je verplicht mee moet werken en dat helemaal gratis en voor niets geld verdient omdat we als zzp’er de opdrachten toch wel zelf uit ons netwerk binnenhalen. En het kost de Nederlandse burger onnodig heel veel geld voor het wervingscircus.

    Enfin, zo werf ik al 15 jaar mijn interimklussen. Nu ineens is het ‘level playing field’ blijkbaar geen argument meer, zijn zzp’ers vies geworden en wil de overheid via de mantel enkel nog detachering inhuren (tegen een nog lager tarief en ongunstiger voorwaarden voor de professional!).
    De expertise en inzet van zzp’ers, waar elke overheidsorganisatie tot 2025 van overliep, is ineens non grata geworden en in weerwil van de zg. ‘Hollandse ondernemersmentaliteit’ ben je als zzp’er vogelvrij verklaard. Geen interimbureau die je nog aan wil bieden en al helemaal niet meer tegen de eerst gebruikelijke tarieven.

    De enige die er wel bij varen? De interim-bemiddelaars die nog steeds alleen maar achterover hoeven te hangen en hun handje ophouden voor een vette marge waar ze niets voor hebben hoeven doen dan op de verzendknop drukken van hun mail met 3 cv’s van deta’s.

    Enfin. Ik ben als ondernemer niet overgeleverd aan enkel interimwerk en ik bedank voor de schijnzelfstandigheid van detachering (wat niets anders is dan in loondienst zijn van je verhuurder), maar de handelswijze van de overheid in deze verdient bepaald geen schoonheidsprijs.
    En ik ben heel benieuwd hoe het gapende gat aan expertise en capaciteit zonder zzp’ers ingevuld gaat worden…

    Het verbaast me overigens hoe weinig over bovenstaande in de mainstream media voorbijkomt. En interimmers zelf zijn te bang om de hand te bijten van de partij die hen als enige nog aan werk kan helpen (de interimbureaus) om hierover negatief uit de school te klappen. Dus cynisch genoeg houden mijn interim-concullega’s het perverse plaatje zo in stand en er zal weinig veranderen.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *