Kamerleden eisen positieve communicatie over werken met zzp’ers en flexibele regels voor zzp’ers in de zorg

Het kabinet moet duidelijk maken dat werken met zzp’ers gewoon kan, vinden Tweede Kamerleden Thierry Aartsen (VVD), Hans Vijlbrief (D66) en Mariska Rikkers-Oosterkamp (BBB). In overheidscommunicatie moet vooral duidelijk worden hoe opdrachtgevers aan de regels kunnen voldoen.

Kamerleden dienden dinsdagavond meerdere moties in tijdens een plenair debat over zzp. Zij maken zich zorgen over het feit dat opdrachtgevers huiverig zijn om te werken met zzp’ers sinds de opheffing van het handhavingsmoratorium op schijnzelfstandigheid. Meerdere partijen vroegen speciale aandacht voor problemen in de gezondheidszorg. SGP, BBB en VVD willen dat huisartsen bij drukte en ziekte zzp’ers kunnen blijven inzetten. 

Overheidscampagne: zzp kan wel!

Ten eerste willen VVD, D66 en BBB dat het kabinet duidelijk maakt dat werken met zzp’ers gewoon kan. De Tweede Kamerleden zien dat zzp’ers ‘onnodig opdrachten en inkomsten verliezen’, omdat opdrachtgevers niet goed weten aan welke regels zij moeten voldoen. Om problemen met de Belastingdienst te vermijden, huren zij gewoon helemaal geen zzp’ers meer in.

“Zzp kan wel! Dat is het signaal dat ik van het kabinet verwacht,” schrijft Aartsen op LinkedIn. “Neem de angst en onduidelijkheid weg, zodat echte zelfstandigen gewoon weer opdrachten krijgen.”

Dit is extra belangrijk als het gaat om zelfstandig zorgverleners die werken voor mensen met een Persoonsgebonden Budget (PBG), benadrukt Rikkers-Oosterkamp (BBB). Zij dient een extra motie in speciaal voor die groep. “PGB-houders kunnen geen zzp’ers meer inzetten door het risico op schijnzelfstandigheid, wat leidt tot minder zorg en beperkte regie over eigen zorginkoop”, zei ze tijdens het debat. “Daarom moeten er duidelijke richtlijnen komen voor het inzetten van zzp’ers binnen het PGB.”

Geen zzp’ers op voorhand uitsluiten

Verder moet de overheid stoppen met wervingsteksten waarin staat dat werken als zzp’er is uitgesloten. Op voorhand een zzp’er uitsluiten van een opdracht strookt niet met de huidige jurisprudentie, schrijven de Kamerleden van VVD, D66 en BBB.

De Hoge Raad heeft in februari duidelijk gemaakt dat je bij de kwalificatie van de werkrelatie het ‘extern ondernemerschap’ van de werkende als volwaardig en gelijkwaardig criterium moet meewegen. Aartsen: “Met andere woorden: je kunt geen zzp’ers categorisch uitsluiten van opdrachten.”

Minister SZW: communicatie moet beter

Minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) gaf deze communicatie-moties ‘oordeel kamer’. “In onze huidige communicatiecampagne willen we al meegeven dat werken met zzp’ers kan, zolang je je aan de regels houdt”, zei hij. “In volgende campagnes willen wat dit nog verder benadrukken. En verder mag categorisch uitsluiten van zzp’ers niet aan de orde zijn.” 

Uitzonderingen voor huisartsen

André Flach van de SGP vraagt speciale aandacht voor problemen in de zorg sinds het handhavingsmoratorium op schijnzelfstandigheid is opgeheven. Hij wil dat huisartsen bij drukte en ziekte zzp’ers kunnen blijven inzetten. In een motie vraagt hij het kabinet ‘een flexibele schil te behouden voor zorg voor huisartsen en avond-, nacht- en weekendzorg (ANW-zorg)’. Die motie dient hij samen met BBB en VVD in.

De minister van SZW wil geen uitzondering maken voor huisartsen en ANW-zorg. “Er blijft overleg met de huisartsenvereniging over wat er binnen de kaders mogelijk is, maar er komt geen aparte regeling voor deze sector.” Deze motie is aangehouden, SGP gaat het idee verder uitwerken.

Planning nieuwe zzp-wet

Verder zei de minister dat het nog steeds van plan is voor de zomer een aangepast wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) te presenteren.

Maar hij twijfelt of het lukt om de wet vóór 1 januari 2026 in te voeren. Dat is belangrijk, want in het Europese Herstel- en Veerkrachtplan (HVP) Nederland uiterlijk op die datum maatregelen moeten hebben genomen tegen schijnzelfstandigheid om aanspraak te maken op 600 miljoen euro subsidie. De minister liet doorschemeren dat hij die deadline waarschijnlijk wel kan uitstellen, zolang hij voortgang laat zien op het gebied van de wetgeving.

• Lees ook: Koffie en worstenbroodjes: verdeeldheid in de Tweede Kamer over twee zzp-wetsvoorstellen

Goed werkgeverschap en boetes

Mariëtte Patijn van GroenLinks-PvdA benadrukt dat werknemers met onzekere contracten betere voorwaarden en meer autonomie nodig hebben. Ze dient een motie in waarin ze het kabinet vraagt om gesprekken om goed werkgeverschap te stimuleren, vooral in sectoren waarin relatief veel zzp’ers werken. De minister staat ook achter dit idee.

Tot slot ziet Maikel Boon (PVV) dat opdrachtgevers boetes en naheffingen onterecht afschuiven op zzp’ers. In een motie vraagt hij om overleg met werkgevers en zzp-organisaties om dit tegen te gaan. Hij wil dat er maatregelen komen als dat nodig is.

“Boetes en naheffingen doorberekenen aan de zzp’ers is deels in strijd met de wet”, zei staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen (Belastingdienst). In sommige gevallen mogen loonheffing en premies wel worden verhaald. Maar dit moet wel volgens de regels gebeuren, vindt hij. Hij is het er dus mee eens en neemt de motie aan.

Volgende week dinsdag worden de moties in stemming gebracht.