Prinsjesdag 2025: de arbeidsmarktplannen op een rij. Koopkracht voor sommige zzp’ers daalt.

Van de verdere afbouw van de zelfstandigenaftrek tot een sectoraal uitzendverbod. Welke arbeidsmarktplannen staan er in de Miljoenennota 2026? Een overzicht.

In de Miljoenennota 2026 staan vooral kleine ingrepen en weinig verrassingen. Het is dan ook een begroting van een demissionair kabinet dat bovendien steunt op slechts 32 van de 150 zetels. Het kabinet viel in juni nadat de PVV opstapte en in augustus vertrok ook nog NSC uit onvrede over het beleid rondom Israël.

Hoewel veel dossiers vertraging oplopen door de demissionaire status van het kabinet, staan er in de Miljoenennota weldegelijk maatregelen en fiscale aanpassingen die van belang zijn voor ondernemers in de flexbranche en voor zelfstandig professionals. De voorbereidingen rond nieuwe wetgeving gaat onverminderd door.

Een overzicht van de belangrijkste plannen genoemd in de begrotingen:

1. Zelfstandigenaftrek verder omlaag

Het kabinet bouwt sinds 2023 de zelfstandigenaftrek stapsgewijs af. In 2025 is deze fiscale aftrekpost nog 1500 euro, in 2026 wordt het 1200 euro. Het einddoel is 900 euro in 2027. De startersaftrek voor beginnende ondernemers blijft wel gelijk, namelijk 2123 euro.

2. Nieuwe wet rondom schijnzelfstandigheid

Het kabinet werkt door aan de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties (VBAR). Deze wet bestaat uit twee delen. Het eerste deel is een toets of iemand een opdracht als zelfstandige mag uitvoeren. Deel twee is een arbeidsrechtelijk vermoeden van dienstbetrekking voor zelfstandigen die minder dan 36 euro per uur verdienen.

Of deze wet er komt, blijft onzeker. VVD, CDA, D66 en SGP hebben namelijk een eigen alternatief voorgesteld: de Zelfstandigenwet. De VBAR-toets kan werkgevers geen zekerheid vooraf geven over de arbeidsrelatie, met de Zelfstandigenwet kan dat volgens de initiatiefnemers wel. Hun alternatief bestaat uit drie toetsen: een zelfstandigentoets, een werkrelatietoets en een sectorale toets.

De BBB wijst zowel de VBAR als de Zelfstandigenwet af, maar is wel voor een rechtsvermoeden van werknemerschap en een ‘VAR-light’. Tot nu toe wilde PVV vasthouden aan de VBAR, maar schrijft er niet over in het verkiezingsprogramma.

Lees het laatste nieuws: Nadere invulling wet VBAR moet extra duidelijkheid brengen, maar ‘toetsingskader is geen afvinklijst’

3. Update basisverzekering voor zelfstandigen bij arbeidsongeschiktheid

Het kabinet werkt verder aan plannen voor een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) voor zelfstandigen. Een wetsvoorstel is vorige week naar de Raad van State gestuurd voor een advies. Dat voorstel is flink aangepast na kritiek op eerdere plannen. Zo wordt de wachttijd voor een uitkering verlengd van één naar twee jaar.

4. Toelatingsstelsel voor uitzendbureaus en andere uitleners van arbeidskrachten

De Wet toelating terbeschikkingstelling arbeidskrachten (WTTA) introduceert een toelatingsplicht voor bedrijven die personeel ter beschikking stellen. Deze nieuwe wet, die in 2027 moet ingaan, is bedoeld om misstanden rond arbeidsmigranten aan te pakken, zoals onderbetaling, slechte huisvesting en belastingontduiking. Binnen het Ministerie van SZW wordt in 2026 een autoriteit ingericht die de aanvragen voor een toelating en het behoud ervan beoordeelt, staat in het belastingplan.

5. Sectoraal uitzendverbod

Daarnaast verkent het kabinet een sectoraal uitzendverbod. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) bereidt een maatregel voor waarmee het in- en uitlenen van uitzendkrachten kan worden verboden in sectoren waar structurele misstanden blijven bestaan. Als er aantoonbaar sprake is van ernstige problemen en er geen verbetering optreedt, kan het ministerie via een Algemene Maatregel van Bestuur ingrijpen en het uitzendwerk in die sectoren verbieden.

6. Minimumjeugdloon flink omhoog

Het minimumjeugdloon stijgt fors per 1 januari 2027. Eerder werd al bekend dat een 20-jarige dan niet 80%, maar 87,5% van het volwassen minimumloon gaat verdienen. Voor een 19-jarige stijgt dit percentage van 60% naar 75%, voor een 18-jarige van 50% naar 62,5%. Een 16-jarige krijgt voortaan 40% van het volwassen minimumloon, een 17-jarige 50%.

Mbo-studenten die een beroepsbegeleidende leerweg (bbl) volgen, krijgen vanaf 2027 recht op het volledige minimumjeugdloon voor hun leeftijd. De speciale bbl-loonstaffel verdwijnt dus.

6. Hogere salariseis expatregeling

Het demissionaire kabinet wil de regels voor kennismigranten aanscherpen. Zo wordt de salariseis voor werknemers onder de 30 jaar verhoogd van 4171 euro naar ongeveer 4670–4770 euro bruto per maand.

Deze maatregel moet misbruik van de regeling tegengaan. De Arbeidsinspectie zag namelijk dat die ook werd gebruikt voor bijvoorbeeld kappers en schoonmakers, terwijl de maatregel bedoeld is voor hoogopgeleide kenniswerkers van buiten Europa.

In het Financieele Dagblad uitten werkgevers uit de technologie- en nutssector hun zorgen. Zij zijn afhankelijk van kennismigranten voor bijvoorbeeld de energietransitie, maar start-ups en mkb-bedrijven zouden de hogere salarissen niet kunnen betalen. Ook grote bedrijven zoals Enexis en Siemens vrezen dat ze geen ingenieurs meer kunnen aantrekken. Ook diverse politici noemen de looneis een te grove maatregel. Ze pleiten voor een gerichtere aanpak, waarbij beter wordt gekeken naar de aard van het werk en de bijdrage aan de economie.

7. Korting op elektrische leaseauto’s

Verder wil het kabinet elektrisch rijden stimuleren met extra korting op de motorrijtuigenbelasting. Eigenaren van elektrische auto’s krijgen tussen 2026 en 2028 meer korting op hun motorrijtuigenbelasting: 30% in plaats van 25%.

Werkgevers worden aangespoord om zakelijke auto’s te verduurzamen met een extra heffing in de loonbelasting voor ‘niet-emissievrije personenauto’s’. Deze aanscherping van regels rondom elektrische auto’s had het kabinet al in het voorjaar aangekondigd.

Daartegenover staat dat het verschil in bijtelling tussen elektrische en niet-elektrische auto’s verdwijnt. Vanaf 2026 geldt voor nieuwe elektrische auto’s dezelfde bijtelling (22%) als voor benzineauto’s.

Financiële gevolgen: werken gaat meer lonen (maar dat geldt niet voor alle zzp’ers)

Over het algemeen krijgen Nederlanders volgend jaar meer te besteden, schrijven demissionair minister Mariëlle Paul (SZW) en staatssecretaris Jurgen Nobel. Dit komt doordat de lonen stijgen, belastingen omlaag gaan en huur- en kinderopvangtoeslag toenemen.

Het verschilt per situatie of de plannen in je voordeel werken. Nibud ontwikkelde een koopkrachtberekenaar op basis van het nieuwe belastingplan. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat een alleenstaande zzp’er met een jaarinkomen van 35.000 euro er 31 euro per maand op achteruit gaat. Verdient deze zzp’er 50.000 euro, dan gaat hij er juist 6 euro per maand op vooruit.