Zorgsector: verschuiving van zzp naar detachering

De afname van het aantal zzp’ers in de zorgsector speelt vooral bij de thuiszorg, de kinderopvang en in ziekenhuizen. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van de KVK ZZP-Monitor.

De laatste maanden geeft deze een vrij constant beeld. Het totaal aantal zzp’ers neemt in alle sectoren zeer licht toe. Tegelijk blijft, vergeleken met dezelfde maand een jaar eerder, een afname van het aantal starters en een toename van het aantal stoppers zichtbaar. Alleen in de zorg neemt het reële aantal zzp’ers nog structureel licht af.

Zorg-zzp’ers: zorgen over schijnzelfstandigheid

In de afgelopen drie kwartalen, van november 2024 tot en met juli 2025, verdwenen er in de thuiszorg per saldo 2.570 zzp’ers, een afname van 7,8%. De categorie ‘overige paramedische praktijken en alternatieve genezers’ zag per saldo 1.606 zzp’ers vertrekken (2,9%). Onder de laatste categorie vallen ook de verpleegkundigen in ziekenhuizen.

Joris Knoben, hoogleraar Strategie en Ondernemerschap aan de Tilburg School of Economics and Management: “De ontwikkelingen rondom zzp’ers zijn sterk branche-specifiek. Binnen de zorg zijn er branches waar het aantal zzp’ers groeit, zoals praktijken van tandartsen en psychologen, maar ook waar deze sterk daalt. Branches waar het aantal zzp’ers daalt, worden gekenmerkt door grote zorgen over schijnzelfstandigheid, zoals de thuiszorg, en door beslissingen van opdrachtgevers om niet meer met zzp’ers te werken, zoals de kinderopvang.”

• Lees ook op FlexNieuws: Flexibele schil verschuift: minder zzp, meer interne flex

Per saldo

Lex Tabak van ZZP-erindezorg.nl herkent de trend. “In de eerste maanden zijn soms hele regio’s gestopt met de inhuur van zzp’ers. Dat is trouwens tegen de mededingingsregels van ACM. Het is verboden om regionaal af te spreken dat je geen zzp’ers meer inhuurt. Bewijzen dat die afspraken zijn gemaakt is lastig, maar het heeft althans alle schijn van organisatie.”

Tegelijkertijd constateert hij dat de trend is omgebogen en dat het aantal zzp’ers in de zorg het laatste kwartaal weer lichtjes aan het stijgen is. “Daar konden we op wachten. De oorzaak is namelijk niet weggenomen. Veel zzp’ers willen geen dienstverband. Ze blijven zzp’er, omdat ze wat meer inkomen hebben, zich flexibeler op de arbeidsmarkt kunnen bewegen en het werk gevarieerder is. Wat ik ook terug hoor van zorginstellingen: ze krijgen zonder zzp’ers hun dienstroosters niet vol en zijn zich aan het beraden.”

Detachering: vooralsnog alleen in de zorgsector

Recente cijfers van de Vereniging van Detacheerders (VVdN) laten zien waar een deel van de zorg-zzp’ers zich tegenwoordig ophoudt: zij worden gedetacheerd. Voorzitter Edwin van den Elst. “Je zou verwachten dat er door de handhaving op schijnzelfstandigheid een grote verschuiving naar detachering zou zijn. Maar vooralsnog zien we dit alleen in de zorgsector.”

In de VvDN MarktMonitor over het tweede kwartaal noteert de zorgsector een + 12%, terwijl de ICT-branche een forse krimp laat zien (-12,8%), net als de sector Legal (-13,1%). Overall kende detachering in het tweede kwartaal een omzetdaling van 6,7% – gecorrigeerd voor werkbare dagen – ten opzichte van het jaar daarvoor. 

• Lees ook op FlexNieuws: ABU-cijfers: aantal uitzenduren wederom gedaald

De omzetdaling is iets minder groot dan in het eerste kwartaal (-7,6%), wat VvDN-voorzitter Van den Elst optimistisch stemt. “Natuurlijk hadden we liever gezien dat de lijn naar boven al was ingezet, maar het is goed om te zien dat de daling afvlakt. De markt lijkt weer een beetje aan te trekken. We horen ook van detacheerders dat het aantal aanvragen weer toeneemt. Er is nog geen hosanna-stemming, maar het omslagpunt komt in zicht.”