"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Uitstel Wet DBA. Hoe gaan de grote organisaties daarmee om?

“What has been seen cannot be made unseen.” Handhaving van de DBA gaat voorlopig niet gebeuren maar de geest is uit de fles. Zoveel werd wel duidelijk tijdens een bijeenkomst met managers inhuur van grote opdrachtgevers.

De Wet DBA is in de ijskast gezet. Dat werd gisterenavond in een Kamerdebat nog eens bevestigd. “Geen handhaving, geen boetes”, zo herhaalt Staatssecretaris Wiebes telkens weer.  “Gaat u gerust weer zzp’ers inhuren”.  Moest de inspiratiesessie van YACHT over de Wet DBA dan nog wel doorgaan? Juist wel, vond iedereen. Zo konden organisaties zien hoe anderen het aanpakten en of ze op de goede weg waren.

“What has been seen cannot be made unseen.” Bram van Beetz directeur Strategic Client Solutions, Yacht opent de dag. Handhaving van de DBA gaat voorlopig niet gebeuren maar de geest is uit de fles. Oftewel, de DBA daar moeten organisaties wat mee.

Bij Yacht werd de ernst van de DBA duidelijk toen er bij een van hun klanten paniek uitbrak. Tot aan de Raad van Bestuur aan toe. Met Wet DBA zouden ze een onmisbare zzp’er moeten uitzwaaien. Van Beetz ging na hoeveel zzp’ers er in eigen bedrijf rondliepen. “We dachten dat ze op één hand te tellen waren. Het bleken er toch fors meer dan gedacht.” Maar voor Yacht werd de Wet van een vloek een zegen. Want, zo zegt Bram, nu werden ze gedwongen na te denken over de rol van zelfstandige professionals in organisaties.

Eerst even de meningen peilen…

Vonden ze (ABN AMRO, Friesland Campina, PGGM, Universiteit Groningen..) het eigenlijk jammer dat de Wet is opgeschort? Het merendeel (59%) niet. Ze zijn  blij dat ze nu wat extra tijd krijgen. Jan-Willem Weijers, Friesland Campina: “Nu kunnen we de kernbegrippen helder krijgen.” Anderen zijn blij dat ze de goede mensen nog even kunnen houden. Volgens een HR-medewerker van een ziekenhuis is “De deur voor zelfstandigen weer op een kiertje gezet.”

Een andere stelling: “Ondanks uitstel gaat mijn organisatie gewoon door DBA-proof te worden.” Opvallend veel aanwezigen zijn het daar mee eens: 89%. Het maakt één ding al snel duidelijk: de aanwezige grote, corporate organisaties willen bovenal compliant zijn met de wet. Waardoor de stelling “We gaan meer bewust om met de inzet van zzp’ers” niet heel verrassend door 75% instemmend wordt beantwoord.

Inkoop, HR en zzp’er aan het woord

Volgens Pierre Spaninks, zzp-expert, zitten opdrachtgevers, inhuurders, zzp’ers allemaal in hetzelfde schuitje. Alle drie moeten dealen met de DBA. En alle drie hebben te maken met een wereld die flexibiliseert. “Helaas zijn overheid en vakbonden daar nog niet helemaal van doordrongen.” Van die flexibilisering dan. En dan moet je volgens Spaninks niet denken aan ‘oppervlakkige’ flexibilisering – vaste werknemers vervangen voor flexwerkers. Maar een diepere vorm: niet een organisatie met een flexibele schil maar een flexibele kern. Denk aan een Uber, Airbnb, Alibaba. Maar hoe ver zijn we met de diepere flexibilisering? Dat lijkt sinds de DBA toch wat ingewikkelder geworden.

Spaninks: “Hugo-Jan Ruts heeft met zijn platform ZIPconomy een rondje gemaakt langs managers die verantwoordelijk zijn voor het inhuurbeleid van grotere ondernemingen. Uit zijn inventarisatie blijkt dat de verlenging van de implementatieperiode en de aankondiging dat er niet gehandhaafd wordt, geen enkel effect heeft op het standpunt van die grote inhuurders ten aanzien van de Wet DBA. De deur voor zzp’ers zit daar grotendeels op slot en dat blijft zo.”

Daar zijn de aanwezige organisaties het niet helemaal mee eens. Van verschillende kanten komt al snel de reactie dat ze absoluut niet tegen zzp’ers zijn. Wel willen ze zich houden aan wet- en regelgeving. “Zzp’ers hebben daar wel begrip voor. Alleen kunnen zij daar niet zo veel mee.” volgens Spaninks. “Degenen die nog in lopende opdrachten zitten maken zich zorgen over de voortzetting daarvan, degenen die momenteel geen opdracht hebben, vragen zich af of zij die ooit nog zullen krijgen, en degenen die een mooie opdracht zijn kwijtgeraakt of misgelopen, zijn boos of verdrietig of allebei.”

Met de DBA kan meer dan je denkt

Ramon Baijens, ROC Midden Nederland en tweede spreker van de middag, was bepaald niet pessimistisch gestemd. Het ROC Midden-Nederland groeit. Er is veel vraag naar nieuw personeel. Mooi, want zo kunnen ze verjongen. Ook het ROC heeft een flexschil. Want, het is goed als docenten met één been in het werkveld staan. Die inhuur van flexwerkers regelden managers altijd zelf. Dat ging vaak wat rommelig. Tot YACHT. Met een intern ‘In House’ bureau voor externen, zodat ze dicht bij het vuur zitten. Ieder jaar vullen ze zo’n 150 opdrachten. Van experts uit de beroepspraktijk/ projectleiders tot docenten om gaten te vullen bij de algemene vakken.

Toen kwam de DBA. Baijens maakt zich, zo zegt hij zelf, niet snel druk. Dus toen ook niet. En hij dacht: Yacht regelt dat wel. Het bleek toch iets te simpel gedacht. Er werden risicoscans gemaakt. In totaal kwamen ze uit op een miljoen euro aan boetes die opgelegd zouden kunnen worden. Om de goede mensen binnenboord te kunnen houden gingen ze met hen judoën: in gesprek om eruit te komen. Uiteindelijk waren er slechts een paar echt lastige gevallen, met de meeste zelfstandigen kwamen ze er wel uit. DBA, of niet. Ze liggen, naar eigen zeggen, op de juiste koers.

Philips sluit risico’s uit

Joop de Graaf, Senior Sourcing Specialist bij Philips Group Procurement, maakt duidelijk dat Philips heeft alle risico’s uitgesloten. Toen de wet DBA zich aandiende had Philips dankzij haar MSP meteen goed zicht op alle zelfstandigen en de opdrachtduur. De Graaf: “Er zaten een paar tussen die al een paar jaar  bij ons werkten.” Die kwamen toen bovendrijven. Uiteindelijk hebben we enkele tientallen freelancers moeten vervangen of gedag moeten zeggen. “We konden niet met droge ogen zeggen dat in die gevallen geen sprake was van schijnzelfstandigheid. ”En het moge duidelijk zijn, wij als Philips zijn absoluut niet tegen freelancers maar buiten de nieuwe wettelijke regels en bij langdurige inhuur loop je voortaan als organisatie  risico’s”.

Opgelucht

Organisaties zijn gerustgesteld: ze zijn niet de enige roepende in de woestijn. Andere organisaties, groot en klein, kennen dezelfde uitdagingen en vinden soortgelijke oplossingen. Een feest van herkenning. Jan-Willem Weijers, Friesland Campina: “De middag was een bevestiging dat we op de goede weg zijn en een bedrijf als Philips dezelfde aanpak heeft.”

Handhaving van de Wet is even uitgesteld. Geen organisatie is tegen zzp’ers. Wel  willen ze zich houden aan wet- en regelgeving. Dus blijven ze dezelfde koers varen. Voor freelancers wordt, als dat nog niet gedaan is, gezocht naar oplossingen. Of zoals Inge Postma, Randstad het verwoordt: “Organisatie gaan vooral heel praktisch met de DBA om.” Huib de Langen, Rijksuniversiteit Groningen: “Je merkt dat veel doorgaan met hun beleid maar wel blij zijn dat ze nu meer ruimte en tijd hebben gekregen.”

39 reacties op dit bericht

  1. In het artikel vind ik de opmerking van Philips zeer verontrustend. Je ziet namelijk dat de politiek en de polder de term ‘schijnzelfstandige’ hebben geintroduceerd. Zonder precies aan te geven wat dat is. En waardoor de wetgeving ook zo falikant mislukt want als je een strategie bedenkt om een probleem op te lossen moet je eerst het probleem haarscherp definieren.

    Door de enorme vaagheid van babbelaar Wiebes, wiens competentie zich beperkt tot zich overal onderuit lullen en nieuwe terminologie introduceren (kwaadwillenden, booswichten, evidente zelfstandigen een heel nieuw vocabulair), hebben we nu de situatie dat opdrachtgevers zelf maar een definitie bedenken.

    Philips heeft nu al een definitie van schijnzelfstandigheid, die ze koppelt aan contractduur. Iedereen die er lang werkte werd er uit geflikkerd. Bij Friesland Campina hebben ze ook hun eigen definities gemaakt die misschien weer net iets anders is. En ik ken klanten die de definitie juist weer bepalen op basis van gezag in plaats van duur.

    Niemand kan op dit moment zeggen of de interpretatie die werkgevers nu geven aan schijnzelfstandigheid ook echt waar zijn. En hoe langer Wiebes weigert om met een helder kader te komen, hoe meer bedrijven hun eigen definities van wat schijnzelfstandig is en niet zullen internaliseren, tot er een soort gestold gedrag ontstaat die je niet meer kunt doorbreken.

    Is het de intentie van staatssecretaris Wiebes en Lodewijk Asscher om de onzekerheid over begrippen net zo lang te laten bestaan tot het bedrijfsleven haar eigen definities heeft gestold? Daar lijkt het wel op, want Wiebes en Asscher vertellen vrolijk in de Tweede Kamer dat er al heel goede trends gaande zijn doordat “werkgevers bewuster bezig zijn gegaan met hun inhuur”.

    Dit maakt Wiebes tot een compleet onbetrouwbaar en vals sujet. Ten eerste is het de wetgever die de kaders moet aangeven om willekeur en eigen interpretaties te voorkomen. Willekeur en interpretaties bij opdrachtgevers maar straks ook bij de handhavers van de fiscus.

    Een vals sujet omdat Wiebes de hele Tweede Kamer bewust heeft misleid bij introductie van de DBA over de INTENTIES van de wet.

    Aan de Tweede Kamer is de DBA verkocht als een middel om misbruik tegen te gaan aan de onderkant van de markt. Maar de verborgen agenda van Wiebes was veel groter dan alleen het misbruik aan de onderkant. Ook de bovenkant van de markt, waar zich de consultants, ICT-era, interim managers bevinden moesten een kopje kleiner gemaakt worden. En hoe langer hij de onduidelijkheid over het exacte kader laat bestaan hoe beter hij in deze oproep slaagt.

    Mijn vraag aan alle tweede kamerleden die deze tekst mogelijk lezen is of zij Wiebes toestaan om hen te misleiden. En als er na 1 januari niet 60.000 maar meer dan 100.000 mensen zonder opdracht zitten. Mensen met kinderen en een hypotheek. Of die kamerleden dan nog steeds accepteren dat zij onder valse voorwendselen deze wet zijn ingerommeld?

    Waarom zien we slechts een handjevol kamerleden zoals Steven van Weijenberg en Pieter Omtzigt zich boos maken over de wijze waarop ze zijn misleid en woordenkunstenaar Wiebes gewoon net zoveel woorden aan elkaar plakt – iets waar Lubbers vroeger goed in was – dat na 30 zinnen nog steeds je vraag niet wordt beantwoord.

    Mijn vraag is wanneer de Tweede Kamer zegt: genoeg is genoeg. En deze staatssecretaris naar huis wordt gestuurd middels een motie van wantrouwen. Kamerleden – volksvertegenwoordigers, waar zijn jullie?

    • • Waarom lijkt er hier zo op de man gespeeld te worden? Wie beschuldigt en oordeelt dient óók het bewijs te leveren. Waar is dat, waar blijven uw argumenten? U strooit vooral met meningen, interpretaties, aannames en kreten. Daarom wat vragen uit een ander perspectief.
      • U wilt wat anders en heeft gisteren het kameroverleg gezien. Er lijkt geen meerderheid voor een besluit een wet in te dienen om de DBA-wet te veranderen. Zónder zo’n besluit verandert er niets. Zonder nieuwe wet blijft de veilige VAR weg! Oók als Wiebes geen staatssecretaris meer is.
      • Is er sprake van misleiding? Argumenten a.u.b.!
      • En als er sprake is van misleiding: trekt u dan de juiste conclusie? Wie misleidt dan wie? En waarmee? Het misleidingsargument bij uitstek dat nogal bijdroeg aan de keus voor de wet DBA – de VAR – is niet meer. Een no regret-option.
      • Dat er iets moest veranderen snapte bijna iedereen. Wáár het misbruik zat – én hoe groot het was – was door de omvang van het probleem juist lastig waar te nemen. Die geest is nu uit de fles.
      • In Nederland is veel geregeld maar ook veel vrijheid. Ook voor partijen op de arbeidsmarkt. De overheid treedt al vele jaren niet meer op de voorgrond en trekt zich zelfs terug. Daar is tijdens de VAR-periode nogal gebruik van gemaakt.
      * De validiteit van uw cijfers is onduidelijk. Angst is doorgaans een slechte raadgever.
      • Wie is verantwoordelijk voor de groei van de zzp’ers en VAR-aanvragen? En de gevolgen daarvan? Wie is daar zonder zonde(n) – puur slachtoffer – en mag een steen gooien?
      • Vraag: Is het misschien zinvoller om uw tijd en energie te richten op wat wel waarde toevoegt? Vóór of na de verkiezingen.
      • Tot slot: heeft u gemist dat er geen sprake is van onwil maar van een nogal lastig 109 jaar gegroeid onderwerp? Asscher: het ontwikkelen van nieuwe criteria en die in overeenstemming brengen met het arbeidsrecht is een “majeure operatie’. De belangen van VNO/NCW en vakbonden horen hierin meegenomen. Bijvoorbeeld via de SER.

  2. Justin, ik ben het helemaal met je eens.
    Weg met die babbelaar!
    Niemand is er in het debat ook maar 1 stap wijzer van geworden, behalve dan de kennis van de beschamende volksvertegenwoordiger Wiebes.
    Het interesseert hem minder dan niks dat mensen nu en straks niet meer kunnen werken.
    Overigens deed Ziengs namens de VVD ook precies niks. Dus bij die partij moeten ondernemers niet zijn.

  3. Deze sessie bevestigt dus alleen maar waar ZZP-ers terecht bezorgd om zijn: grote organisaties gaan ‘in gesprek’ met de ZZP-ers in het bedrijf en nemen of afscheid of dwingen ze in loondienst bij organisaties zoals Yacht, die dat weer op hun beurt toejuichen. De ZZP-er is de verliezer want die heeft geen keus. En reken maar dat het niet van de marge van Yacht afgaat ….

    Yacht (of de MSP van Randstad) slingert bewust zelf de onzekerheid/angst aan met hun compliancy scan, hun klanten willen uiteraard compliant zijn et voila. Philips spant wel de kroon in dit verhaal door hun eigen interpretatie van de onduidelijke wetgeving als waarheid te bestempelen. En andere grote bedrijven nemen dat over.

  4. Exact.

    Dit had ik lang geleden zien aankomen en leer mij Yacht kennen. Er werken zeker sympathieke mensen die me ook aan opdrachten geholpen hebben maar het zijn ook dozenschuivers die eerst primair de mensen op hun eigen payroll op klussen zetten en wat ze echt niet zelf kunnen invullen gaat naar de zzp’ers. Yacht heeft heel moeilijke tijden gehad omdat mensen zelfstandige werden omdat ze er achter kwamen dat ze zelf hun opdrachten wel konden vinden. Er was toen een exodus aan mensen in loondienst bij yacht naar zelfstandig. Je kunt dan ook lekker zelf kiezen welke klus je aanneemt in plaats van dat Yacht dat voor je bepaalt.

    Onder het mom van ‘zzp-scan’ en ‘compliance check’ komen de inhurende bedrijven bij Yacht terecht die dan als hun voordeur gaat fungeren en alleen opdrachten aan zzp’ers gunt na hun eigen mensen geolaats te hebben. De rest vullen ze alsnog met zzp’ers op waardoor de eindklant helemaal niet ‘meer compliant’ is dan zonder het bureau ertussen.

    Gisteren werd in de kamer de vraag gesteld aan Wiebes of zijn twee doelen: zekerheid en tegengaan schijnzelfstandigheid niet zijn mislukt. Het antwoord is natuurlijk ja. Maar een derde doel is ook mislukt: die van de desintermediering. Er komt alleen maar meer intermediering. Er is niks mis met het principe van intermediairs maar wel wanneer die geen waarde toevoegt in de keten. En bij die gedwongen intermediering omdat YACHT of een ander aan de voordeur staat en je als zelfstandige niet meer rechtstreeks binnenkomt. Zelfs niet als je al een netwerk hebt bij de klant en bent aangenomen voor een klus dan nog moet je je verplicht bij die intermediair melden.

    Wie zich afvraagt waarom vno ncw nu Wiebes belemmert mag eens gaan nazoeken welke large corporates zoals de Randstad holding dik geld verdienen aan deze nonsense en wat hun relatie met vno is.

    Nogmaals dit lijkt een rant tegen intermediairs maar dat is het niet. Zij hebben hun nut, alleen moeten ze ook een dienstverlener zijn voor de zzp’ers. Daarom geef ik er de voorkeur aan om de intermediair een paarduizend euro te betalen (eenmalig) voor het bemiddelen tussen mij en de opdrachtgever. En dat ze er voor de rest tussen uit gaan met hun soms dikke tussentarieven van wel 15 euro per gewerkt uur.

  5. Vergeet niet dat Yacht en haar moedermaatschappij Randstad uitzendbureau’s zijn en het liefst alle zp-ers als uitzendkracht aan het werk zien.
    Grappig dat nu juist zij een ‘inspiratiesessie’ WDBA organiseren. Waartoe willen zij inspireren? Angst? Volgens de heer Beetz, directeur Yacht, worden bedrijven nu gedwongen na te denken over de rol van zelfstandigen in hun organisatie.
    Bedrijven denken na over een strategisch inhuurbeleid dat compliant is met de huidige wetgeving en voldoet aan hun vraag naar dynamische inzet van arbeid.
    De reacties van de inhurende organisaties zijn meer realistisch: zp-ers inhuren graag, maar wel DBA-proof. En dat kan.

  6. Doel is duidelijk, zzp’er is makkelijke prooi in deze zowel voor Wiebes als voor Yacht en dergelijke organisaties. Ik denk dat Wiebes en zijnen contact met werkelijkheid kwijt zijn of missen en tevens niets geven om kleine zelfstandige.

  7. @hjr

    Waarom maak je namens Zipconomy niet eens een online enquete aan, om eens goed te inventariseren hoe ernstig de situatie eigenlijk is. Er zijn voldoende online platformen om gratis een enquete aan te maken.

    Je kan dan bv vragen gebruiken als:

    – Hoe lang ben je al zzper
    – heb je eenmanszaak, bv of …
    – heb je door de WDBA op dit moment geen opdracht
    – stopt je opdracht binnenkort door de WDBA
    – werk je op dit moment in een payroll constructie vanwege WDBA
    – Hoeveel opdrachten had je in 2013
    – Hoeveel opdrachten had je in 2014
    – Hoeveel opdrachten had je in 2015
    – Hoe groot is het omzetpercentage van de grootste opdracht tov het totaal in 2015
    – wat was de gemiddelde opdrachtduur de afgelopen 5 jaar
    – Werk je uitsluiten op uurbasis, of doe je ook aangenomen werk.
    – in welke mate wordt er normaal gesproken gezag uitgevoerd op je
    – wat is je gemiddelde uurtartief (als er sprake is van op uurbasis werken
    – in welke sector werk je meestal.

    en er zijn vast nog veel meer vragen te bedenken…

  8. @klwinkel

    De vragen in jouw enquete verraden een bepaalde zienswijze. Het kan best interessant zijn om te weten hoeveel opdrachten mensen hebben en wel of niet onder gezag. Maar het zijn wel (toevallig?) dezelfde criteria waartegen men nu naar zelfstandigen kijkt. Vanuit het werknemers en loonheffingen perspectief.

    Er moet een volledige paradigma verandering komen waarbij niet loon de norm is en ondernemerschap de uitzondering op loon.

    Er is ook veel te weinig oog voor de vrije wil. Daarom dat kamerlid Klein van de vrijzinnige partij het universele recht van ondernemerschap naar voren bracht.

    Bovendien is het zo dat ondernemerschap iets is waarin je groeit. Toen ik 10 jaar geleden net als zzp’er begon leek ik misschien nog erg op een werknemer die zichzelf verhuurt (waar niks mis mee is want dat mag een detacheerder ook).

    En ik was me nog niet zo bewust van een aantal dingen. Zoals mijn unieke identiteit als zelfstandige, mijn onderhandelingsmacht, welk tarief ik heb, welk type klanten ik aanspreek, hoe ik zelf klanten vind zonder intermediairs, hoe ik netwerk. Arbeidsongeschiktheid verzekerde ik vanaf dag 1. Maar pas later kwam ook het besef dat ik later voor mijn eigen pensioen moet zorgen. En nog later om samen te werken met andere zzp’ers en een keer collectief geprobeerd een Europese aanbesteding te winnen. En ik sluit niet uit dat ik ooit een bureau begin met een aantal mensen waarmee ik heb samengewerkt.

    Zelfs iemand die ongewenst zelfstandige werd (wat bij mij niet het geval was) of het wel bewust deed maar zich niet bewust is wat die keuze betekent kan in de loop der tijd alsnog groeien in zelfstandigheid en ondernemerschap. Soms met twee stapjes vooruit en eentje terug. Bijvoorbeeld als je vanwege geld of gemak te lang bij een klant blijft plakken waardoor je onbewust van zelfstandige in een werknemer houding glijdt.

    Ik zie dat als een leerzame reis en waarom zou je die iemand die persoonlijke groei ontnemen omdat diegene ‘nu’ teveel op een werknemer zou lijken. Alsof loondienst zoveel zekerheid biedt. Die zetten mensen ook zomaar op straat en dat zijn vaker mensen die zich jaren niet bewust zijn geweest van hun competenties en marktwaarde en het moeilijk vinden nieuw werk te vinden.

  9. Uiteraard moeten de vragen universeel zijn en je niet een bepaalde kant op duwen, het was slechts een eerste aanzet om duidelijk te krijgen welke zzpers op dit moment problemen ondervinden en of dat al dan niet door de WDBA komt. Vul maar aan zou ik zeggen…

    De vergelijking met detachering die soms gemaakt worden is niet terecht, de gedetacheerden zijn gewoon in loondienst. de vergelijking tussen een BV met 1 medewerker (=dga) en een detacheerder klopt al iets beter, maar dat lijkt ook meer op een schijn constructie dan op detachering.

  10. Het was gisteren weer helemaal niks. Wat een gedraai en oogkleppen politiek. Ik volgde het live en werd er niet vrolijk van. Wij hadden vanuit de Vrijzinnige Partij onze hoop gevestigd op het Europees grondrecht en met name artikel 16 waarin vrijheid van ondernemerschap is vastgelegd. Maar bij Asscher is hoop vaak uitgesteld verdriet en hij legde de motie van Norbert Klein aan het einde terzijde. Dit heb ik een paar jaar terug ook met de Continuflex cao gehad waarbij we uitzendkrachten na 6 maanden een vaste baan wouden geven. We hadden Asscher nodig voor een gedifferentieerde ww-premie maar hij wou ons niet helpen. Let op wat er gaat gebeuren, zzp-ers worden vervangen door wat mensen die nu in de WW zitten en de VVD en PVDA gaan kraaien dat hun werkloosheidbeleid en het economieherstel zo fantastisch zijn. Trap er niet in, de zzp-ers zijn nuggers (niet uitkering gerechtigden).

    In het Engels een korte toelichting op artikel 16.

    About Article 16

    The EU faces many challenges at present, not least concerning its economic future. Following the economic crisis, living standards in many places around the EU have fallen, while unemployment has risen and poverty – or fear of it – has increased. Fundamental rights should thus be increasingly mainstreamed throughout EU policies, to fulfil their potential as not only a limiting, but also a creating force with the potential to inspire change.

    One important right in this context is the freedom to conduct a business, as set out in Article 16 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. Although one of the less traditional rights, it nonetheless introduces a concept crucial to modern society. Freedom to conduct a business is about enabling individual aspirations and expression to flourish, about encouraging entrepreneurship and innovation, and about social and economic development. This report explores how this right is conceived and applied by the EU and its Member States. To this end, it both examines the obstacles to the enjoyment of this right, and outlines promising practices around the EU that could subsequently be adapted for use in other countries.

    FRA research has revealed that there are significant differences in the development and implementation of the right of freedom to conduct a business across the EU Member States, and while a number of initiatives have been implemented at both EU and the Member State level, much remains to be done to fully realise the potential of Article 16.

    Part of article 16 is the freedom of establishment that includes the right to take up and pursue activities as self employed persons.

    • Zoals ik elders ook al gemeld heb, ik heb me vandaag ingeschreven als werkzoekende bij het UWV. Een uitkering heb ik nog niet aangevraagd, maar als iedereen die nu zonder of met minder opdrachten zit zich ook inschrijft doen we in ieder geval iets aan de werkloosheidscijfers. Ik wil nog wel eens zien wat er gebeurt als in januari deze ineens met 100.000 of meer oplopen. Dat is mogelijk het enige dat we op dit moment kunnen doen om in ieder geval een groot gevoel van onbehagen in de politiek teweeg te brengen. ZZP’ers kosten namelijk in eerste instantie geen geld, dat komt pas na verloop van tijd en komt op het bordje van het volgende kabinet. Ook de tegenvallende belastinginkomsten, de faillissementen en andere ellende zullen daar terecht gaan komen. Dat is nu precies de reden dat ze er zo happig op zijn om het hele verhaal zo lang mogelijk voor zich uit te schuiven. Voor Jan met de pet lijkt het dan net of dit kabinet het heel goed heeft gedaan (al geloof ik niet dat dat inmiddels nog de algemene consensus is).

      • Helaas tellen dergelijke inschrijvingen niet mee bij werkloosheidcijfers. Je gaat het wellicht niet geloven maar niet uitkering gerechtigden die zich melden bij het UWV worden als herintreders gerapporteerd door het CBS.

        • Sh*t, dacht ik daarmee een mooie daad gedaan te hebben, is het weer niet goed. Heb me al wel bij het BBZ-loket gemeld maar daar word ik geen cent wijzer van. Je loopt daar echt tegen een muur van onwil op, nog buiten beschouwing gelaten dat het een proces van máánden is…
          Misschien de aandelen van de BV maar overdragen en al mijn bezittingen op de BV zetten. Dan kom ik in ieder geval in aanmerking voor de gewone bijstand, al word ik daar waarschijnlijk al evenmin vrolijk van…

          • Erwin, vanochtend kreeg ik een bericht van een klant van me ze willen weer met zzp gaan werken en vragen advies. Het heeft me aan het werk gezet. Vanmiddag uitgebreid gesproken met een advocaat en overweeg via de rechter deze Wet aan te gaan pakken. Gisteren werd ook duidelijk dat Wiebes en Asscher jurisprudentie willen dat komt er alleen als goed wetgeverschap is toegepast. Geef het niet op partijen gaan steeds meer 1 blok vormen voor de zzp-er.

            • Misschien kan de brancheorganisatie Bovib dat doen? Zij hebben namelijk nogal moeite om een modelovereenkomst goedgekeurd te krijgen. Misschien dat het via de rechter beter werkt.

            • Fantastisch nieuws. Laten we hopen dat meer opdrachtgevers er zo over gaan denken. Laat onverlet dat deze wet eigenlijk allang in de prullenbak had moeten liggen, want de trend is natuurlijk al wel gezet. Heel voorzichtig zie ik ook al wel iets meer aanvragen verschijnen, misschien per 1 januari weer wat meer. Mijn vermoeden is nog steeds dat deze wet en de WWZ per nieuwe kabinet sowieso worden geschrapt, maar daar hebben we nu nog even niets aan… In ieder geval bedankt voor je inzet, ook namens vele anderen die wellicht minder vocaal aanwezig zijn 🙂

  11. Herkenbaar,

    Bemiddelaar Harvey Nash zegt nu geen ZZP ers te willen verlengen voorbij 1 mei omdat ze eerst hun DBA scan willen uitvoeren om te bepalen of ze dat nog mogen volgens wet DBA. Gesprek gehad waarbij ik aangaf hoe ze dat dan willen beoordelen, omdat criteria als gezag en zelfstandigheid nu juist ter discussie staan omdat ze in de praktijk onwerkbaar blijken voor met name hoog opgeleide professionals, waar ik me als ICTer ook maar onder reken. Dus m.a.w. ze gaan hun eigen criteria bedenken, contract duur bij klant is dan bv. weer een simpel criterium om zoals Philips ook blijkbaar heeft gedaan.

    Het hele idee was nu juist dat de handhaving werd uitgesteld omdat de criteria niet werkbaar waren. Als de wet zelf was uitgesteld was er geen probleem geweest, oproep Wiebes dat men gewoon aan dé slag kan als ZZP er gaat compleet aan de realiteit voorbij omdat het grote ondernemingen niet interesseert wat er met de mensen gebeurd als je maar op papier aan regeltjes voldoen, de ZZP er blijft het kind van de rekening.

  12. Dit voorbeeld van Harvey Nash staat niet op zichzelf en politici moeten dit weten.

    Onder het mom van een dba scan – criteria waarvan Wiebes zelf zegt dat de oud zijn en daarom niet gehandhaafd worden – maken dit soort partijen hun eigen regels en verkopen het als ‘compliance’. Meerdere voorbeelden waar men probeert honderden mensen te dwingen in loondienst. Sommigen zullen zeggen: je kunt de pot op. Anderen zullen omwille van financiele onzekerheid en gezin kiezen voor het (tijdelijk) accepteren van die praktijken.

  13. Yacht, Harvey Nash, USG Professionals, Myler, Hays, YER, Randstad, Tempo-Team, Conclusion, Fastlex (ING) zijn partijen waarvan ik het sowieso weet.

    Misschien moet er een maatregel tegen zzp scans zijn want nu stopt de fiscus de handhaving en nemen intermediairs en brokers de handhaving over. Ultieme salespitch voor hen.

    • Het is niet fair om de schuld te leggen bij de intermediairs. Zij willen gewoon risico’s wegnemen bij eindklanten.

      En daarbij: werken via een intermediair wordt door de belastingdienst namelijk gezien als stevige indicatie voor schijnzelfstandigheid. Ik ken heel wat zzp’ers in de ICT die in het verleden hun VAR (al dan niet) bewust verkeerd hebben ingevuld op dit punt. En die mensen hadden het kunnen weten, toch?

      Waarom zoek je niet gewoon zelf je opdrachten zonder intermediair? Dan ben je van dit hele gezeur af…

      • Omdat heel veel bedrijven en (semi-) overheid alleen via intermediairs werken. Een van de redenen is om van problematiek rond regelgeving zoals wet DBA af te zijn.

        Was de wereld maar zo simpel….

      • Aanvullend, een van de problemen met wet DBA is dat wordt uitgegaan van het arbeidsrecht, als hè werkt doet dat een werknemer ook doet ben je werknemer. Het concept dat je naast werknemers ook zelfstandigen hebt bestaat niet.

        Om voor mij onverklaarbare redenen gaat de wet DBA er vanuit dat ik als DGA van mijn BV per opdracht miet aantonen dat voor die opdracht geen sprake is van werknemerschap. Voor wie ik werk en hoelang ik daar voor werk is gewoon mijn eigen keuze en de belastingdienst zou zich moeten beperken tot controleten of ik netjes al mijn belastingen afdraag. Voeg daar nog een controle op verzekering en pensioen opbouw aan toe om oneerlijke concurrentie op prijs aan tie en klaar zijn we.

        • “Voor wie ik werk en hoelang ik daar voor werk is gewoon mijn eigen keuze”

          Was de wereld maar zo simpel Marko….

          In Nederland hebben we blijkbaar regeltjes waarin staat dat als je langdurig voor een opdrachtgever werkt, dat onder gezag van die opdrachtgever doet en als die je dan daar ook nog “loon” voor betaald, dat je dan feitelijk in loondienst bent en die bijhorende fiscale regels dan ook voor jou gelden. Ook al richt je 5 BV’s op.
          Is ook niet zo vreemd eigenlijk als je het zo leest.
          Je kan dus niet je eigen fiscale positie bepalen, alleen als je je er ook naar gedraagt en dan is er ook helemaal niks aan de hand.
          Dus als je niet aan de genoemde criteria voldoet, dan heb je feitelijk niks van doen met de wet DBA en kan je gewoon als zzper aan de slag, zelfs zonder modelovereenkomst.

          • In een BV ben je werknemer, ook als DGA. Vrijwel alle afdrachten die een werknemer moet betalen worden ook over het DGA-loon afgedragen. Daarnaast komt er nog een fors bedrag daarbovenop aan werkgeverslasten. Als je voor een intermediair in loondienst werkt gebeurt hetzelfde, en ook die zijn meestal een BV. Wat is dan het verschil? (behalve dan dat bij een intermediair een ander er met de winst vandoor gaat). We zijn hier in Nederland zo doorgeslagen in ons werknemersdenken en zitten daar zo muurvast in dankzij de polder dat het complete systeem daarmee om zeep geholpen wordt. Nu zijn het de ZZP’ers die eraan moeten geloven, mocht er weer een links-rechts kabinet komen, wie worden dan het volgende slachtoffer? Het MKB?

            • Een DGA is normaliter niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen, immers via de aandeelhoudersvergadering kan de dga zelf het gezag uitoefenen. Dus geen wettelijke verzekeringen tegen ziekte, werkloosheid of arbeidsongeschiktheid.
              Tenzij hij bijvoorbeeld tegen zijn wil ontslagen kan worden.

        • @Marco, waarom wil je een langlopende opdracht per sé vanuit je BV doen? Als je daar ook sociale premies+pensioenvoorziening betaalt, dan is er toch bijna geen verschil met payroll?

          Stel dat je vanaf 1-1-2018 lange opdrachten via payroll doet en korte opdrachten via je BV. Zou dat een optie voor je zijn?

          • Met BV heb je mogelijkheid op de zaak OAV af te sluiten, auto te kopen, etc. Pensioen opbouw zit ook in de BV. Reserve ook opgebouwd in de BV. Daarnaast heb je nog de plicht tot aanmerkelijk loon. Je kunt niet zo maar ieder keer een andere rechtsvorm aannemen, dat wordt een administratieve puinhoop.

            Daarnaast, ik betaal al volledige loonbelasting en een dure AOV. Financieel geen voordeel t.o.v. Payrol. Dus waarom zou je wel mogen payrollen maar niet zelfde werk doen als ZZP?

            ZZP ers worden nu daarin gedwongen, doen zelfde werk maar zijn slechter af, wie wordt hier beter van en wat lost men hier nu mee op?

            • Ik zeg ook niet dat je moet stoppen met je BV. Je kunt altijd de kleine klussen vanuit je BV doen.

              Maar als je anders geen werk kunt vinden, overweeg dan payroll eens voor de langere opdrachten, want volgens mij leg je anders jezelf teveel beperkingen op.

              – AOV’s zijn tegenwoordig niet zo duur meer. En je kunt ze ook op privé afsluiten. Wanneer je AOV nu langer dan 5 jaar loopt: als je gezond bent, en je stapt over qua AOV, dan bespaar je minimaal de helft. Daarnaast krijg je de eerste 3 jaar ook een flinke instapkorting. Dus loont wel de moeite.
              – aansprakelijkheid moet je wel afdekken bij payroll, eventueel via payroll-aanbieder
              – auto in de BV kan inderdaad voordelig zijn. Als je genoeg reserves hebt, hoef je m niet te verkopen.
              – aanmerkelijk loon zou ik me niet druk om maken. Als je bijna niet werkt vanuit je BV, kun je dat gemakkelijk laten verlagen.

              Bij payroll heb je geen rechtsvorm, je bent immers in loondienst bij de payroll-aanbieder. Zij doen al die administratie voor je.

              • OAV dit jaar overgesloten scheelde inderdaad wel.
                Maar ja, een AOV kun je niet stopzetten, dus loopt nu weer voor 3 jaar.
                Even payrollen betekend dus ook AOV doorbetalen of stopzetten en dan bij geen payroll opdracht weer aanvragen, dat is onbegonnen werk.

                Waar ik me nog het meeste aan erger is de enorme hoeveelheid tijd die gaan zitten om wegwijs te worden in deze regelgeving. En nu dat blijkt dat het niet werkt en Wiebes de handhaving uitstelt, intermediairs gewoon door gaan met hun DBA scan, terwijl je weet dat de criteria daarvan in feite niet meer valide zijn. Moet iedere zzp er soms arbeidsjurist worden?
                Als Wiebes ballen had gehad had die gewoon de wet uitgesteld, maar ja, dat was natuurlijk gezichterverlies en PvdA wil,handhaven.

                • Hmm, dan staat de AOV bij jou dus nu 3 jaar vast. Dat is dan niet handig nee…
                  Dan ga je immers het AO-risico eigenlijk dubbel afdekken: via de payroll en je BV.

                  Wat in jouw geval misschien nog wel een optie is, is dat je een Declarabele Uren BV opricht, op dezelfde manier als het Uniforce concept. (het Uniforce concept zelf is vrij duur, maar iedereen kan dit gewoon nabootsen). Je maakt een bevriende ZZP’er 80% aandeelhouder, zodat er een gezagsverhouding ontstaat. Jij krijgt 20% aandelen en bent de enige die winstuitkering krijgt. Die DU-BV hang je onder je gewone BV.

                  Ben je al een keer door zo’n DBA-scan geweest? Wat was de uitkomst?

                  • Waar zijn we nou mee bezig, nog een BV erbij, en dat alleen maar om vrij normaal werk te kunnen doen.
                    Je moet er wat voor over hebben…
                    Ben zelf nog steeds tevreden dat ik nooit aan die onzin begonnen ben en altijd gepayrollt heb, toen ik op uurbasis werkte.
                    Maar toen was die verplichte pensioendeelname er nog niet, er is wel e.e.a. veranderd geloof ik.

                  • Eigen uniforce constructie regelen was de eerste oplossing die een paar maanden geleden bij me opkwam. Boekhouder heeft er al een BV voor en statuten. Via fiscalist aan belastingdienst voorgelegd maar die WEIGERDE een uitspraak te zodat ik geen vaststellingsovereenkomst kon krijgen. Reden wad dat ze geen uitspraak deden over individuele gevallen totdat ze een algemeen standpunt hadden bepaald over dergelijke constructies. Dat had afgelopen september moeten gebeuren, maar nog steeds geen antwoord toen Wiebes uitstel handhaving aankondige. Heb het laten rusten omdat ik dacht dat daarmee probleem voor 2017 zou zijn opgelost. Ben er vrijdag direct weer achteraan gegaan, maandag weer verder.

                    • De belastingdienst twijfelt momenteel ook aan de ‘echte’ Uniforce-constructie. Hun vaststellingsovereenkomst is onlangs verlengd, met de kanttekening dat de belastingdienst de constructie elk moment kan stopzetten als de dba-ontwikkelingen daar aanleiding toe geven. Voor de bestaande Uniforce BV’s wordt dan een passende oplossing gezocht…

                      Deze constructie biedt daarom waarschijnlijk minder langdurige zekerheid dan payroll…

          • Exact wat Marco zegt, in een BV bouw je reserves op die pas worden belast op het moment dat je ze uitkeert. In een payroll constructie heb je die keuze niet, het volledige tarief wordt gesalarieerd, dus je houdt alleen maar een netto bedrag over, bedrijfskosten kan je maar zeer beperkt in mindering brengen op het bruto salaris (!). Bovendien, en dat is echt een van de allergrootste tegens die ik met payroll heb, je bent niet vrij in de keuze van je pensioen. Je moet verplicht lid worden van dat wangedrocht dat Stipp heet. Van elke euro die je afdraagt wordt 70 cent belegd voor je ‘pensioen’ dat dan ook nog aan allerlei regeltjes gekoppeld is. Nee bedankt!

            • Welke bedrijfskosten heb je nog dan als je lang zonder werk zit?

              Tja, pensioen hoort bij de CAO. Er zijn nog slechtere pensioenfondsen, maar ik ben er ook niet van.

              Maar als ik al een paar maanden thuis zat zonder werk, dan zou ik me niet laten weerhouden van werk door een slechte pensioenregeling…

              • Ik heb mijn huis in de BV zitten bijvoorbeeld. Uit mijn DGA-loon betaal ik daar een gedeeltelijke (80%) huurbijdrage aan. Auto’s zitten in de zaak, AOV staat op de zaak, pensioen regel ik al in eigen beheer. Die kosten gaan gewoon door en zijn aftrekbaar. Daar moet dan inderdaad wel een inkomen tegenover staan, het plaatje gaat al redelijk richting negatief op het moment… Toch laat ik me nog wel tegenhouden m.b.t. payroll, ik ben namelijk al aan het kijken of ik in Duitsland of Belgie aan de gang kan, ben daar recentelijk mee begonnen en heb inmiddels al wat serieuze perspectieven. Alternatief is inderdaad wat ik hierboven zag staan, een aandelenoverdracht zodat ik geen DGA meer ben maar werknemer. Moet nog even kijken wat daarvan de risico’s en uitwerkingen zijn, maar ik denk dat ik daar wel uitkom 🙂

              • Overigens heb je als je zonder werk zit ook geen payroller nodig. Het gaat er juist om dat als je wel aan het werk bent je de kosten kan aftrekken… Zag dit helaas pas na mijn reactie.

  14. Corne. Ik haal 80% via eigen netwerk. Soms word je via eigen netwerk alsnog naar een preferred supplier gestuurd. Als die alleen een stukje administratie doen (broker rol) voor 2 euro/uur vind ik het prima. Als ze maar niet doen alsof ze me bemiddeld hebben en daar ook €€ voor willen.