"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
webmodule

Webmodule zzp start vandaag: dit moet je weten over deze pilot

Opdrachtgevers die zzp’ers willen inhuren, kunnen vanaf vandaag checken of dit mag via een online webmodule van de overheid. Deze online vragenlijst is anoniem, niet verplicht en geeft volgens de minister van Sociale Zaken ‘duidelijkheid, maar geen zekerheid’.

De testfase van de webmodule is maandag begonnen. Via deze online vragenlijst kan een opdrachtgever te weten komen of hij voor een opdracht een zzp’er mag inhuren. De vragenlijst is te vinden op  startvragenlijst.nl/pilotwba . De vragenlijst is bedoeld voor opdrachtgevers, niet voor zelfstandigen zelf.

De webmodule invullen is niet verplicht. Aan de uitkomst kan ook gedurende de pilot-fase nog geen rechtszekerheid ontleend worden. Het invullen kost volgens de toelichting ongeveer 45 minuten.

De huidige modelovereenkomsten, die gekomen zijn sinds de wet DBA, blijven gewoon van kracht. Het handhavingsmoratorium van de wet DBA is ook verlengd tot na de evaluatie van deze pilot.

De ministeries van Sociale Zaken en Financiën hebben de tool gebouwd op basis van de huidige wetgeving, uitspraken in rechtszaken en gesprekken met experts. Er staan dus geen nieuwe criteria in.

De webmodule is momenteel alleen te gebruiken voor situaties waarin een opdrachtgever rechtstreeks een zelfstandige in wil huren. Een variant voor (tussenkomst)bureaus is nog niet voorhanden.

Buiten dienstbetrekking of niet

Nadat de opdrachtgever de vragenlijst heeft ingevuld, krijgt hij één van deze drie antwoorden:

  • De opdracht kan buiten dienstbetrekking worden verricht.
  • Indicatie dienstbetrekking: er zijn sterke aanwijzingen dat er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking.
  • Geen oordeel mogelijk: Op grond van de gegeven antwoorden is niet duidelijk of er sprake is van werken buiten dienstbetrekking of van werken in dienstbetrekking.

Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) schreef eerder al dat de webmodule in deze pilotfase bedoeld is als ‘voorlichtingsinstrument’. De tool moet opdrachtgevers helpen zich aan de regels te houden.

Wanneer er een ‘indicatie dienstbetrekking’ volgt uit de webmodule, dan moet de opdrachtgever de opdracht duidelijk anders vormgeven en de relatie met de zzp’er anders inrichten of er voor kiezen iemand via een andere contract vorm (dienstverband, uitzendcontract, detachering) aan te nemen.

Opvallend genoeg geeft de webmodule aan dat wanneer er iemand ingehuurd wordt die een BV heeft, de webmodule niet hoeft te worden ingevuld. Volgens de toelichting kan er dan ‘geen arbeidsrelatie’ ontstaan. Dat lijkt in tegenstelling met eerdere rechtszaken waarbij ‘door een BV-constructie‘ heen gekeken wordt.

Opdrachtgeversverklaring

Als de testfase is afgelopen en de webmodule definitief wordt ingevoerd, dan geeft de tool wel zekerheid vooraf. Zo is het plan van dit kabinet. Als uit de vragenlijst blijkt dat de opdracht door een zzp’er uitgevoerd mag worden, dan krijg je een ‘opdrachtgeversverklaring’. Die verklaring geeft opdrachtgevers de zekerheid dat ze geen loonbelasting en premies werknemersverzekeringen hoeven te betalen, mits de webmodule naar waarheid is ingevuld en mits in de praktijk ook gehandeld wordt conform hetgeen is ingevuld.

Tijdens deze pilotfase kan nog geen juridische status worden ontleend aan de uitkomst. De webmodule kan ook alleen anoniem ingevuld worden. Uitkomsten kunnen dus ook niet gebruikt worden voor handhaving.

Tussenkomst en evaluatie

Het kabinet wil deze periode ook benutten om een breed maatschappelijk gesprek te voeren over de wijze waarop we nu werken, welke klussen wel en niet door een zelfstandige zouden moeten worden gedaan en over mogelijke knelpunten in de regelgeving, zo schrijft het kabinet. “Dit gesprek zou vorig jaar plaatsvinden maar is door de coronacrisis stil komen te liggen en wordt vanaf januari 2021 weer opgepakt.”

De pilot is ook bedoeld om naar de ervaring van de invullers te kijken. “Uw gebruikerservaring bepaalt mede of de webmodule wordt ingevoerd”, zo staat bij de toelichting te lezen.

Na de pilotperiode van zes maanden wordt de webmodule geëvalueerd. Het kabinet wil die evaluatie in september/oktober met de Tweede Kamer bespreken. Het kabinet bekijkt dan of de online tool behulpzaam genoeg is in de strijd tegen schijnzelfstandigheid. Of de webmodule uiteindelijk wordt ingevoerd, hangt ook af van ‘de mogelijkheden voor handhaving, misbruikrisico’s en de gevolgen voor de uitvoeringsinstanties’.

Bureaus die zzp’ers bemiddelen, kunnen de webmodule nog niet gebruiken. De vragenlijst voor ‘tussenkomst‘ is namelijk nog niet af.

Het kabinet werkt sinds zijn aantreden aan nieuwe wet- en regelgeving rond zzp’ers. De pilot van de webmodule zou dit najaar al beginnen, maar liep vertraging op. Ondertussen is de tool wel getest en aangescherpt, voordat de pilot begon. Dat gebeurde in het voorjaar van 2019. Experts die naar 84 proefcasussen keken – zo kwam naar voren via documenten die ZiPconomy verkreeg na een WOB-procedure – waren het vaak oneens over de uitkomst. 

PZO benadrukt: invullen is niet verplicht

Directeur Margreet Drijvers van Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO) vreest dat de pilot tot onrust leidt bij opdrachtgevers. “Daardoor komen opdrachten van zelfstandigen op de tocht te staan en dat kunnen we juist in deze onzekere tijd niet gebruiken”, zegt ze.

Ze denkt dat het voor veel ondernemers ingewikkeld is om alle vragen in te vullen. “Laat duidelijk zijn dat het vooral geen verplichting is,” benadrukt ze. “Zelfs voor experts is en blijft het vaststellen van de arbeidsrelatie lastig. Het is dan ook zeker niet de bedoeling dat opdrachtgevers weer op kosten worden gejaagd door hier hulp bij in te roepen.”

Ook Bovib en I-ZO Nederland, brancheorganisaties van bemiddelaars, zijn weinig enthousiast over de webmodule. Volgens hen is de webmodule te complex.

Handhaving

Na de pilot met de webmodule beslist het kabinet wanneer de Belastingdienst gaat handhaven op schijnzelfstandigheid, schreef de minister eerder. Dat zal volgens hem “op z’n vroegst 1 oktober 2021” zijn. In de tussentijd blijft de Belastingdienst advies geven aan opdrachtgevers en zal de fiscus handhaven bij ‘kwaadwillendheid’. In principe gebeurt dat al sinds oktober 2019.

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

10 reacties op dit bericht

  1. “Het invullen kost volgens de toelichting ongeveer 45 minuten.”
    Wat zullen we hier nu nog voor zinnigs over zeggen?
    “Hoe wereldvreemd kan je zijn?”
    Zucht.

  2. Ik heb de vragen ingevuld.
    Voor langlopende opdrachten zou dit prima kunnen werken.
    De opdrachten waarvoor ik inhuur (docenten voor het geven van trainingen) zijn vaak klussen van 1 of enkele dagen. Het zou waanzin zijn als ik voor elke opdracht dit in zou moeten vullen.

    • @Hans, als je een vaste manier van werken hebt met de verschillende docenten en hun achtergrond is ook vergelijkbaar, dan zou je met 1 keer invullen kunnen volstaan.

      Ik ben wel wat minder optimistisch als het gaat om je conclusie dat je met dit type inhuur onder de 45 ‘strafpunten’ uitkomt. Docenten voor geven van trainingen bij trainingsbureau zullen toch al heel snel gezien worden als ‘voor piek/ziek’, andere zzp docenten doen hetzelfde werk, het is je kernactiviteit en van vrije vervanging zal niet direct sprake zijn. Geen resultaatsverplichting (lastig bij training) en als er ook medewerkers zijn die zelfde werk doen, dan zit je al boven die 45 punten. (los nog van discussie dat trainers zich vast aan een bepaald curriculum moeten houden, wat mogelijk gezien kan worden al het krijgen van ‘instructies’). Plus langere periode samenwerking (ook bij weinig aantal uur) levert nog wat extra strafpunten op. Zie ook dit artikel https://www.zipconomy.nl/2021/01/de-webmodule-10-opdrachten-en-de-uitkomst-een-analyse/

  3. Veel dank weer voor deze waardevolle informatie. Ik heb de webmodule ingevuld voor een in mijn praktijk veel voorkomende situatie, waarbij ik vanuit mijn eenmanszaak, op basis van een overeenkomst van opdracht zonder werkgeversgezag, in deeltijd en voor een beperkte periode een (zwangerschaps)verlof of vacature waarneem en daarbij alle bij de functie horende werkzaamheden uitvoer. Ik had verwacht dat dit wel als een verkapt dienstverband beoordeeld zou worden, maar de uitkomst was dat er geen oordeel mogelijk is omdat de opdracht zowel elementen van werken binnen als buiten dienstbetrekking bevat. Dat biedt perspectief.

    • beste PW, dat geeft inderdaad wat perspectief. De grote vraag is wat opdrachtgevers – als de pilot ooit omgezet wordt in een definitief instrument – als uitgangspunt nemen.
      a/ niet inhuren als opdracht boven 75 punten komt (en dus ‘geen oordeel’ niet als ‘rode vlag gezien wordt)
      b/ alleen inhuren als ze onder de 45 punten komen (dus een opdrachtgeversverklaring krijgen. en dan dus het zekere voor het onzekere nemen, en ook niet iemand inhuren als er geen oordeel gegeven kan worden.
      Ik vrees b/ Maar goed eerste maar eens afwachten hoe deze pilot gaat verlopen.

  4. Afhankelijk van hoe ik vraag 13 invul komt er bij mij ‘geen dienstbetrekking’ uit of ‘geen oordeel’. Score 43 of 53 punten. Bij vraag 13 is het mij is het meestal een mix van dingen. Ik word primair gevraagd voor specifieke expertise maar soms ook in een situatie waarin sprake is van piek/ziek van een specifieke expert. Ik kan me voorstellen dat 80% van mijn klanten in afgelopen jaren vallen in de categorie ‘geen dienstbetrekking’ en 20% in de categorie ‘geen oordeel’. Dus vooral geen piek/ziek (laten) invullen als het een mix van die factoren is. En misschien valt 20% van mijn doelgroep en potentiële opdrachten weg en moet ik me richten op overige 80% waar geen sprake was van piek/ziek. Dat was vooral aan begin van loopbaan. Ik kan me ook voorstellen dat een startende zzp’er wat vaker in die schemerzone zit en als het ware ‘groeit’ richting ondernemerschap. Het is te hopen dat de politiek die groei ook toestaat.

    Grosso modo zit ik aan de goede kant, maar er kan net een opdrachtje tussen zitten in de schemerzone. Als je nou een status had als ondernemer dan hoef je dit oordeel niet per opdracht te bepalen maar over een x aantal opdrachten heen. Dat is natuurlijk ook vaak geopperd hier als wens richting politiek: een eigen status. Werknemer, werkgever of zelfstandige.

    • @maarten, een kleine aanscherping. Zoals je weet is het een toets voor opdrachtgevers, geen toets om te weten of je door de Belastingdienst als ondernemer gezien wordt (daarvoor is oa https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/ondernemers/content/checken-of-ik-ondernemer-ben-voor-de-inkomstenbelasting ). Als je een opdracht doet die als ‘dienstbetrekking’ gezien wordt, dan betekent dat nog niet dat je je status als ‘ondernemer voor de Belastingen’ kwijt raakt. Ook niet als je die dan ook daadwerkelijk in dienstbetrekking gaat doen. Ik ken ook nu zelfstandigen die bijv toch ook (bijv in onderwijs) een kleine arbeidsovereenkomst hebben naast opdrachten. Via de ‘absorptieregeling’ kan je die uren zelf ook mee laten tellen voor je urencriterium.

  5. @Hugo-Jan. Ja, dat is me inderdaad bekend.

    Idealiter zou ik een beoordeling zien of de opdrachtnemer op basis van feitelijke werkzaamheden in de afgelopen 3-5 jaren als ondernemer aan het werk was en daarmee een soort VAR 2.0 krijgt die opdrachtgever en -nemer vrijwaart voor de komende 3-5 jaar. En dat je dus elke X jaren opnieuw dat bewijs moet verdienen. Met een proces dat de Belastingdienst wel aankan (jaarlijks een miljoen VAR-aanvragen konden ze niet aan) en met gebruikmaking van vragen die ik vandaag in deze toets tegenkwam.

  6. Lijkt wel in elkaar gestoken door mensen die nooit praktijk hebben meegemaakt.
    Kreeg verschillende meldingen dat mijn antwoorden elkaar tegenspraken.
    Voorbeeld (onder meer):
    wij als bedrijf gaan een machine ombouwen, in praktijk betekent dat vaak dat de engineering van zulks meer dan een jaar bedraagt. Daar deze engineers niet in dienst bij ons zijn worden deze ingehuurd. Deze worden ingehuurd bij bureaus, maar ook werken wij met zelfstandige engineers.
    Wanneer een deelopdracht naar tevredenheid is uitgevoerd volgt een nieuwe opdracht voor een ander onderdeel van de machine.
    Opmerking van de module: de opdrachtnemer heeft voorgaand aan de opdracht al een opdracht bij U uitgevoerd, dus dit is onderdeel van uw bedrijfsvoering.
    Opmerking van de module: U huurt meerdere opdrachtnemers in die hetzelfde uitvoeren, dus dit is onderdeel van uw bedrijfsvoering.
    Nee meneer de module, dit behoort niet tot onze bedrijfsvoering, wij maken geen machines maar koekjes.
    Enfin, totaal 15 punten, dus valt alweer mee.