PvdA: ‘Opdrachtgevers van zelfstandigen gaan betalen voor de zekerheid van alle werkenden’

De rode draad van het voorlopig verkiezingsprogramma van de Partij van de Arbeid (PvdA) is traditioneel sociaal-democratisch: ons land is te veel verdeeld en de ongelijkheid is te groot, schrijft lijsttrekker Lodewijk Asscher. Daarom wil PvdA een hogere AOW, hogere bijstand en een hoger minimumloon en meer focus op scholing.

De partij wil dat iedereen die zijn baan dreigt te verliezen naar een andere baan wordt begeleid. Wie zijn baan verliest door de coronacrisis moet aan de slag kunnen in sectoren waar nu tekort aan personeel is. Daarnaast moeten er 100.000 extra ‘publieke basisbanen’ komen om langdurig werklozen aan het werk te helpen. Om dit te betalen moet de belasting omhoog. De partij wil de vermogensbelasting verhogen, een ‘digitaks’ voor techreuzen als Facebook en Google en hogere lasten voor beleggers en pandjesbazen. Wie het milieu belast, betaalt ook meer. Zo wil PvdA een kerosinebelasting voor vliegmaatschappijen en een verpakkingsbelasting voor consumenten.

Meer bescherming voor zelfstandigen

In het verkiezingsprogramma is ook aandacht voor zelfstandig ondernemers en dan vooral de zelfstandig ondernemers die diensten leveren aan zakelijke opdrachtgevers. De PvdA wil het verschil tussen deze ‘zzp’ers eigen arbeid’ en werknemers kleiner maken. Zelfstandigen hebben namelijk weinig bescherming, schrijft Asscher. “Het inkomen van veel jongeren, zelfstandigen en platformwerkers ligt beneden het sociaal minimum: de muzikant die avond aan avond moet werken en omgerekend niet meer overhoudt dan het minimummaandloon; freelancejournalisten die blij zijn als ze 30 cent per woord krijgen.”

De voorstellen van de PvdA om dit op te lossen zijn niet nieuw. De meeste punten stonden ook in het verkiezingsprogramma 2016 en afgelopen zomer vertelde Tweede Kamerlid Gijs van Dijk al aan ZiPconomy dat zijn partij pleit voor minimumtarieven, verplichte deelname aan het sociaal stelsel en het ‘werknemer, tenzij’-principe van de Commissie Borstlap.

Werknemer, tenzij…

De PvdA sluit zich aan bij het advies van de Commissie Borstlap, ook bekend als de Commissie Regulering van werk. Die wil nog drie contractvormen toestaan: werknemer, uitzendkracht en ondernemer. “Uitgangspunt is dat je als werknemer gewoon in dienst bent bij je werkgever voor wie je het werk doet (een werkgever is altijd de werkgever, tenzij…),” staat in het verkiezingsprogramma. “Tal van contractvormen die alleen voordelen geven aan bedrijven maar ten koste gaan van werkenden worden hiermee niet meer mogelijk, zoals payrolling-constructies.”

Alleen voor ‘tijdelijk werk dat niet of moeilijk te voorspellen is’, mogen werkgevers uitzendkrachten inzetten. De derde optie is zzp. Een zelfstandige inhuren mag alleen voor werk dat geen onderdeel van de organisatie is, dat niet behoort tot de gewone werkzaamheden van de werkgever en waarvoor bijzondere kennis nodig is.

De PvdA wil de uitzendbranche flink aanpakken. De vergunningsplicht moet terugkomen, uitzendbureaus moeten een waarborgsom betalen van minimaal 100.000 euro. Normen waaraan uitzendbureaus moeten voldoen worden vastgelegd in de wet. Overtreding leidt tot boetes en in uiterste gevallen tot een bestuursverbod. Daarnaast moet het ‘doorlenen’ van uitzendkrachten aan andere uitzendbureaus verboden worden.

Pensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering voor iedereen

PvdA wil het aantrekkelijker maken voor werkgevers om personeel een vast contract te geven met een ‘werknemersvoordeel’. “Bedrijven die werknemers niet in vaste dienst nemen, belasten wij. De verschillen tussen werknemers en zelfstandigen nemen af. Opdrachtgevers van zelfstandigen gaan betalen voor de zekerheid van alle werkenden.”

Over de voorstellen van de Commissie Borstlap om de vaste arbeidsovereenkomst wat te flexibiliseren, lezen we in het PvdA verkiezingsprogramma niets terug.

Alle werkenden moeten meebetalen aan het sociaal stelsel, vindt de PvdA. Ook zelfstandigen moeten dus verplicht pensioen opbouwen en zich verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Dit stond 4 jaar geleden ook al in het verkiezingsprogramma van de partij. In het nieuwe verkiezingsprogramma staat dat opdrachtgevers van zelfstandigen daaraan meebetalen. Hoe dat in de praktijk moet werken, maakt de partij niet duidelijk.

De PvdA wil dat de overheid het goede voorbeeld geeft en flexwerkers in dienst neemt. “De beveiligers van overheidsgebouwen, de chauffeurs van dienstwagens, de schoonmakers in ziekenhuizen en schoolgebouwen: zij verdienen een vaste baan. Niet alleen het leven van veel flexwerkers zal erop vooruitgaan. Ook de kwaliteit van hun werk en daarmee de kwaliteit van ons bestaan.”

Collectieve afspraken

Verder wil de partij onderbetaling van zelfstandig professionals aanpakken door de mededingingswet aan te passen, zodat zzp’ers collectief kunnen onderhandelen over hun tarieven. PvdA wil verder (sectorale) minimumtarieven afspreken, die ‘minimaal gelijk zijn aan de volledige kosten voor een werknemer’. Er bestaan al voorbeelden van dit soort collectieve onderhandelingen, bijvoorbeeld voor zzp’ers in de sector Toneel en Dans en freelancers bij de Publieke Omroep.

Tot slot wil de partij de platformeconomie aanpakken. De bedrijven achter apps voor maaltijdbezorging, taxi’s of schoonmakers presenteren zich nu vaak als bemiddelaars. Onterecht, vindt PvdA. ‘Platformbedrijven zijn werkgevers, tenzij ze het tegendeel kunnen bewijzen’, staat in het verkiezingsprogramma. En dat betekent dat de platformen dezelfde rechten en plichten hebben als andere werkgevers.

Dit sluit aan bij de initiatiefnota van Kamerlid Van Dijk uit 2019. “Het is voor een platformwerker vrijwel ondoenlijk om zelf zijn positie als werknemer aan te tonen”, zei hij destijds tegen ZiPconomy. “Vanwege deze scheve machtsrelatie keren we de bewijslast om.”

Op 17 maart 2021 zijn de Tweede Kamerverkiezingen. In aanloop naar de verkiezingen besteedt ZiPconomy aandacht aan de visies van de verschillende politieke partijen en de beloftes in hun verkiezingsprogramma’s op het gebied van de arbeidsmarkt en zelfstandigen. Klik hier voor een overzicht.