"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

CNV: “63% zzp’ers voor verplichte aov” Klopt dat? ZiPfactcheck

Flink wat pogingen om het beeld neer te zetten dat een meerderheid van de zzp’ers voorstander is van het voorstel voor een verplichte aov voor zzp’ers. Maar kloppen die uitspraken wel? Hugo-Jan Ruts deed een factcheck.

Vorige week bood de Stichting van de arbeid haar voorstel voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering aan Minister Koolmees aan. Rond die presentatie werd de nodige moeite gedaan om duidelijk te maken dat het voorstel op steun van een meerderheid van de zzp’ers kan rekenen.

  • Het CNV liet onderzoek doen door Maurice de Hond. In De Telegraaf zegt CNV voorzitter Piet Fortuin dat “een ruime meerderheid (63%) van de zzp’ers in ons land voorstander is van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen.”
  • “Een meerderheid van de zzp’ers staat achter dit plan” stelde Hans de Boer (VNO/NCW) bij de overhandiging van het advies aan Minister Koolmees.
  • Er is “wel degelijk draagvlak bij zzp’ers voor verplichte verzekering” tekende het FD een paar dagen voor de presentatie op uit mond van Bas ter Weel, directeur van het SEO Economisch Onderzoek. Dat draagvlak onder zzp’ers is volgens hem 60%.

Maar klopt dit allemaal wel?

Navraag bij het CNV maakt duidelijk dat Maurice de Hond geen onderzoek naar de mening over dit concrete voorstel heeft gedaan. Hij heeft een heel algemene vraag voorgelegd aan zijn zzp-panel, namelijk “Ik ben voorstander van een arbeidsongeschiktheidsverzekering”.

Dat is de vraag die – zonder enige toelichting of verwijzing naar het akkoord – is gesteld en waar  63% ‘ja’ op heeft gezegd. Dat is wel iets heel anders dan wat in het akkoord staat. Het cruciale woordje ‘verplicht’ ontbreekt in de vraagstelling. Ook wordt de vraag gesteld zonder vermelding van de hoogte van de premie, de wachttijdperiode of het feit dat het een uitkering op basisniveau is. Zaken die veel invloed hebben op de vraag of zzp’ers het nu wel of niet eens zijn met dit plan.

Een woordvoerder van Hans de Boer zegt dat De Boer zijn uitspraak baseert op onder meer dit CNV onderzoek, dat dus niet over zijn voorstel gaat.

Op twitter zegt Bas ter Weel dat hij zijn uitspraken in het FD deed op basis van een lager premieniveau dan in de plannen staat. Zijn eigen onderzoek ‘Keuzes in sociale zekerheid‘ laat zien dat het draagvlak bij een premie van 8% en een uitkering op WML niveau, het voorstel, niet 60% maar 40% is. Dat geeft een heel ander beeld.

Leden van het FNV stemden in meerderheid voor het akkoord. Van de zzp’ers aangesloten bij FNV Zelfstandigen was 57% positief over het akkoord. Bij de Kunstenbond van het FNV stemde 25% voor het voorstel. Bij andere FNV bonden met veel zzp’ers, de NVJ en FNV Mooi, lag het percentage voorstemmers onder de zzp’ers op resp. 41% en 31%. Tegenstemmers vinden vooral de premie te hoog en/of denken de kostprijsverhoging niet te kunnen doorberekenen in het tarief. Argumenten en percentages die aardig aansluiten bij eerder onderzoek van het FNV onder meer dan 6.000 zzp’ers in 2015 (zie hier). In dat onderzoek was 34% voor een verplicht aov voor zzp’ers.

ZZP Nederland noemt het akkoord ‘een stap’ maar verbindt een definitief ‘ja’ wel aan voorwaarden over belangrijke details.

Verder hebben tal van andere zzp vertegenwoordigers (Werkvereniging, Zelfstandigen Bouw, Solopartners, ONL) zich tegen het akkoord gekeerd. Al moet hierbij vermeld worden dat zij veel deze organisaties geen ledenraadpleging over dit concrete voorstel gehouden hebben. Een live peiling (zie hier) van de Werkvereniging staat momenteel op bijna 80% ‘tegen’. De argumenten van deze organisaties is een mix van ‘geen aparte zzp-regeling’, ‘bij ondernemerschap hoort keuzevrijheid’ en zorgen over de kosten in relatie tot de lage uitkeringskans.

Conclusie factcheck

Kortom: de uitspraak van Fortuin van het CNV is misleidend. Het wordt wel de wereld in geslingerd op de dag van de presentatie van het akkoord, maar de onderzoeker bevraagt zzp’ers niet over dat voorstel. De uitspraak van Hans de Boer is dus ook gebaseerd op onjuiste cijfers. De uitspraken van Ter Weel waren voorbarig. FNV leden stemden inderdaad in meerderheid voor, dat geldt niet voor een aantal losse bonden.

De poging duidelijk te maken dat het akkoord op steun van een meerderheid van de zzp’ers kan rekenen is op zijn zachts gezegd niet gebaseerd op feiten.

Wees eerlijk over het magere draagvlak

Het is altijd belangrijk draagvlak te creëren bij een groep die het onderwerp van nieuw beleid is. Dus ook bij zzp’ers. Maar dat draagvlak is niet per definitie doorslaggevend. Automobilisten wordt ook niet gevraagd naar hun mening over de verlaging van de maximum snelheid.

De politiek in nu aan zet en die moet breder kijken dan sec naar de mening van zelfstandigen. Maar dat ontslaat de politiek er niet van om eerlijk te zijn over het feit dat dat draagvlak lijkt te ontbreken. En goed te kijken naar waarom dat zo is.

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

4 reacties op dit bericht

    • Mijn ervaring als zzp er is dat als je al wat eerder hebt gemankeerd of nog bepaalde klachten hebt, ze vrijwel alles uitsluiten, dubbele premie vragen en dat voor inderdaad een basis bedrag. Zinloos dan, kun je beter zelf een spaarrekening hebben. Daar kan zeker een einde aan komen zoals ik ook heb ervaren en dan is er inderdaad nu geen enkel vangnet behalve de bijstand. En dat is echt geen feestje, niet alleen vanwege het lage bedrag. Ze hebben doorgaans geen enkel idee daar, vooral niet in kleine plaatsten, hoe ze zzp ers kunnen helpen. Integendeel. Als je wel een aov hebt, doen die veel meer nog dan het UWV hun uiterste best om je de ziektewet weer uit te duwen. Het UWV is vaak ook geen pretje, maar aov maakt het vaak wel heel bont. Vrijwel alles is passend werk en je kunt altijd nog wel wat. Voor veel ondernemers/ zzpers is dat ook zo, die denken vaak in mogelijk heden, daarom zijn ze ondernemer geworden. Maar daarvoor sluit je dus niet zo’n verzekering af.
      Als we bovenstaande punten niet beter regelen is het volstrekt logisch dat de meeste zzpers niet staan te springen hierom. Zelf zou ik veel blijer zijn als nu eindelijk eens een basisinkomen voor iedereen zou komen. En als dat te moeilijk is gelijk, begin dan bij 55 +
      Had mij en heel veel mensen om me heen en nu nog steeds heel veel ellende, overbodige en niet helpende hulp, en systemen die je eerder zieker en kleiner maken, dan dat je daardoor geholpen wordt of opknapt. Veel ondernemers willen niet graag door een onmogelijk hoepeltje van verzekeraars springen, wel is basis financiële rust zeer helpend om te kunnen herstellen of te leren leven met iets chronisch. Nu zijn ze extra kwetsbaar als ze chronisch ziek worden. Nederland zegt inclusief te willen werken, dat is merendeels niet zo. Staat leuk in de missie, maar komt nu even niet uit. En morgen ook niet. Ik ken het want jaren overal bovenin gezeten op HR en ben daarna vrijwel overal klant geweest. Dat laatste merendeels niet tot mijn genoegen.
      Ik ga er nu een boek over schrijven, Practice what you preach. Voor de strategische agenda van HR/ managers en ondernemers om te inspireren en wakker te maken.
      Als je goede voorbeelden hebt van inclusiviteit dan hoor ik die graag.
      En laten we vooral dat basisinkomen promoten, veel beter en stukken goedkoper en dan kan zzp er creativiteit benutten daarnaast voor wat er dan nog wel kan bij ernstige en soms blijvende ziekte. Wel wordt dan veel bureaucratie overbodig.
      Maar nog nooit een ondernemer ontmoet die dat een probleem vindt, Petra Bijl, Talentia

    • Mijn ervaring als zzp er is dat als je al wat eerder hebt gemankeerd of nog bepaalde klachten hebt, ze vrijwel alles uitsluiten, dubbele premie vragen en dat voor inderdaad een basis bedrag. Zinloos dan, kun je beter zelf een spaarrekening hebben. Daar kan zeker een einde aan komen zoals ik ook heb ervaren en dan is er inderdaad nu geen enkel vangnet behalve de bijstand. En dat is echt geen feestje, niet alleen vanwege het lage bedrag. Ze hebben doorgaans geen enkel idee daar, vooral niet in kleine plaatsten, hoe ze zzp ers kunnen helpen. Integendeel. Als je wel een aov hebt, doen die veel meer nog dan het UWV hun uiterste best om je de ziektewet weer uit te duwen. Het UWV is vaak ook geen pretje, maar aov maakt het vaak wel heel bont. Vrijwel alles is passend werk en je kunt altijd nog wel wat. Voor veel ondernemers/ zzpers is dat ook zo, die denken vaak in mogelijk heden, daarom zijn ze ondernemer geworden. Maar daarvoor sluit je dus niet zo’n verzekering af.
      Als we bovenstaande punten niet beter regelen is het volstrekt logisch dat de meeste zzpers niet staan te springen hierom. Zelf zou ik veel blijer zijn als nu eindelijk eens een basisinkomen voor iedereen zou komen. En als dat te moeilijk is gelijk, begin dan bij 55 +
      Had mij en heel veel mensen om me heen en nu nog steeds heel veel ellende, overbodige en niet helpende hulp, en systemen die je eerder zieker en kleiner maken, dan dat je daardoor geholpen wordt of opknapt. Veel ondernemers willen niet graag door een onmogelijk hoepeltje van verzekeraars springen, wel is basis financiële rust zeer helpend om te kunnen herstellen of te leren leven met iets chronisch. Nu zijn ze extra kwetsbaar als ze chronisch ziek worden. Nederland zegt inclusief te willen werken, dat is merendeels niet zo. Staat leuk in de missie, maar komt nu even niet uit. En morgen ook niet. Ik ken het want jaren overal bovenin gezeten op HR en ben daarna vrijwel overal klant geweest. Dat laatste merendeels niet tot mijn genoegen.
      Ik ga er nu een boek over schrijven, Practice what you preach. Voor de strategische agenda van HR/ managers en ondernemers om te inspireren en wakker te maken.
      Als je goede voorbeelden hebt van inclusiviteit dan hoor ik die graag.
      En laten we vooral dat basisinkomen promoten, veel beter en stukken goedkoper en dan kan zzp er creativiteit benutten daarnaast voor wat er dan nog wel kan bij ernstige en soms blijvende ziekte. Wel wordt dan veel bureaucratie overbodig.
      Maar nog nooit een ondernemer ontmoet die dat een probleem vindt, Petra Bijl,

  1. Ik heb de FNV en CNV al nooit serieus genomen. Dit is toch voor werknemers en niet voor ondernemers (ZZPers) dus. Die vertegenwoordigen geen ondernemers, dus deze organisaties moet je proberen te negeren.