"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Zorgsector als eerste aan de beurt in nieuwe zzp-strategie Koolmees

Minister wil een discussie over welk werk wel en niet gedaan kan worden door zelfstandigen.

Minister Koolmees van Sociale Zaken heeft in een interview met het FD zijn plan herhaald om een maatschappelijk gesprek te starten over welk type werk nu wel en niet door zzp’ers uitgevoerd kan worden. En dat gesprek wil hij als eerste gaan voeren in de zorgsector.

Koolmees reageert hiermee op de zeer brede kritiek die is geuit op het voorgenomen wetsvoorstel voor een minimumtarief en de zelfstandigenverklaring. ‘Het is de polder jarenlang niet gelukt om met een antwoord te komen. Dan moet de politiek haar verantwoordelijkheid nemen’, zegt Koolmees tegen het FD. Maar de zorgen neemt hij serieus: ‘Daarom wil ik een maatschappelijk gesprek starten met opdrachtgevers, zzp’ers en belanghebbenden over de vraag wie volgens ons nou welk werk mag doen.’

Koolmees zegt lering te hebben getrokken uit de gang van zaken rond de eerdere geflopte zzp-wet. ‘Bij de wet-DBA is de discussie over welke klus door een ondernemer gedaan kan worden en welke een werknemer toebehoort, nooit gevoerd. Waardoor als donderslag bij heldere hemel er bij de Belastingdienst iets uitrolde en mensen het gevoel kregen van system says no. Dat maakte opdrachtgevers kopschuw.’

Zorgsector

De minister gaat dit gesprek in eerste instantie opstarten in de zorgsector. Steeds vaker gaan zorgverleners uit dienst om meteen terug te keren als zelfstandige. Uit recente cijfers werd duidelijk dat de kosten voor het inhuren van flexkrachten tussen 2015 en 2018 met 49% is gestegen tot €2,7 mld. Al is hierbij niet duidelijk welk deel hiervan op rekening komt van het meer inhuren van zzp’ers.

Koolmees zegt dat hij zich niet ‘senang voelt’ hoe het er in de zorg sector aan toe gaat. ‘Als liberaal vind ik dat mensen hun eigen werk moeten kunnen kiezen en inrichten. Maar dit is een nieuw ding en we moeten de discussie voeren over de vraag: willen we dat nou wel?’

Daarbij moet de werkgever kritisch in de spiegel kijken, vindt Koolmees. ‘Als mensen zo ontevreden zijn over de manier waarop zij hun werk moeten doen, moeten zij zich afvragen: doe ik het wel goed? En het antwoord zal waarschijnlijk zijn, “nee”.’

Koolmees noemt ook de onderwijs als sector om een soortgelijk gesprek te gaan voeren.

Interessant en lastige sector

Dat Koolmees voor deze nieuwe benadering de zorgsector uitkiest lijkt gezien de aandacht voor de sector logisch, maar zal ook lastig blijken. Veel zorgfuncties zijn herkenbaar en duidelijk afgebakend, het gaat om maatschappelijk geld. Maar er is ook een groot tekort aan personeel en de continuïteit in de zorg staat nu al onder druk. Laat staan als er plotselinge maatregelen genomen worden. Kinderen in het onderwijs een week naar huis sturen, zoals onlangs in een deel van Amsterdam, dat kan nog. Maar in de zorg is dat geen optie.

In 2014 trok de Belastingdienst plots een groot aantal VAR verklaringen van zorgprofessionals in. Omdat de continuïteit in de zorg in het geding leek, leidde dat direct tot een oproep vanuit de Kamer, onder andere vanuit de PvdA, hier een oplossing voor te vinden. Dit leidde uiteindelijk tot een sectorale ‘modelovereenkomst’ voor de zorg (zie hier), wat weer de opmaak werd tot de Wet DBA.

De minister, die overigens als Kamerlid destijds deze Kamervragen stelde over deze zaak, is een gewaarschuwd mens. Hij lijkt zich er van bewust te zijn om hier geen overhaaste besluiten te nemen.

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

16 reacties op dit bericht

  1. En daar gaan we weer….Wouter Koolmees gaat ….let op samen met Hugo de Jonge (daar komt de opdracht ws vandaan) de zzper in de zorg “bashen”….en de burgers die zorg nodig hebben kunnen hun familie wel inschakelen om t over te nemen….

    We komen op dit moment maar 100.000 zorgverleners tekort in de zorg…..daarom kunnen we die ruim 100.000 zzpers in de zorg wel missen….

    Het is net als met de problemen met de toeslagen, waar de Belastingdienst onschuldige mensen als fraudeurs wegzet……er moet een schuldige gevonden worden….!

    Maar weet je mijn advies:…..doen Wouter….sterke zet….ga zo door….zet patiënten die zorg nodig hebben gewoon “kalt” ….wat maakt t uit….prima actie…..gewoon doorgaan…..dan zijn we binnen de kortste keren ook van jou af….!! Wat een bevrijding zal dat zijn….

  2. Dat er aan de explosieve groei van ZZP’ kosten in de zorg iets gedaan wordt en dat in combinatie met het toesten of zelfstandig ondernemerschap in deze sector uberhaupt kan (verzorgende/verpleegkundige) is mijns inziens een goede zet. Zo niet dan blijven we als gemeenschap elk jaar opnieuw ons ‘verbazen’ over gestegen kosten en misstanden.

    • Men kan als overheid natuurlijk zelfstandig ondernemerschap verbieden of beletten en mensen in het kader van het algemeen belang dwingen om te werken in het keurslijf van een arbeidscontract, waarbij de opdrachtgever de condities bepaalt (bezoldiging, persoonlijke arbeid en gezag). Ik noem dat dwangarbeid. Het is de bijl aan de wortels van ons vrije land.
      Er zijn ook andere wegen.

      • Toen de wet DBA net was ingevoerd durfde een zzp-journalist nog nauwelijks naar kantoor van de hoofd redactie. Omdat dit zou duiden op een gezagsrelatie. En in de ziekenhuizen en op basisscholen is er nu sprake van een tsunami van ZZPers? Hoeveel verder moet dit nog gaan?

        Het lijkt mij zo’n leuke logische vraag in de beoordeling van een arbeidsrelatie: Zou de opdrachtnemer de werkzaamheden ook in zijn eigen werkruimte kunnen uitvoeren? Zo nee, dan werknemer. Zo ja, dan opdrachtnemer indien de werkzaamheden tijdelijk/incidenteel bij de opdrachtgever worden uitgevoerd. Zo kan een klusser met eigen werkplaats ook af en toe voor een ander klusbedrijf werken. Een klusser zonder eigen werkplaats niet. Een verzorgende of onderwijzer zal natuurlijk nooit een eigen geschikte werkplaats hebben.

        • Maar een verzorgende die haar/zijn eigen klanten heeft zonder dat daar een zorg organisatie tussen zit weer wel natuurlijk, en een onderwijzer die vooral privé lessen thuis geeft, maar af en toe invalt op school ook wel.

          • Precies. In de thuiszorg blijft zzp redelijk makkelijk mogelijk. In een ziekenhuis niet.

      • Je kunt natuurlijk altijd SAMEN de bezoldiging bepalen, wel.zo prettig, ook in normale arbeidsrelatie.

    • Oke…de stijgende kosten komt door zzpers…..???
      Waar kan ik dat vinden in goed gefundeerde onderzoeken….of bedoel je dat we dat kunnen vinden in de kretelogie en propogandamachine van de onbetrouwbare overheid ondersteund door CBS en onderzoeksbureaus die de eindconclusie van hun opdrachtgevers vooraf al meekrijgen….

      Ik ben benieuwd naar jou input in deze….

      • De ZZPer is niet fout.

        De overheid is fout. Enerzijds door kennelijk een slechte werkgever te zijn in de publieke sector. Anderzijds door een achterdeur open te zetten door het niet handhaven tav schijnzelfstandigheid binnen die publieke sector.

        Door de vraag te stellen of het voor de opdrachtnemer überhaupt mogelijk is het werk (de opdracht) buiten werkplaats/kantoor/instelling van de opdrachtgever uit te voeren, scheidt je het kaf van het koren. Ook buiten de publiekelijk sector.

  3. Dat zoveel werknemers in de zorg (en andere sectoren) kiezen voor zelfstandigheid, duidt op een ongelijke beloning (in ruime zin) en de waarde die een medewerker voor zijn/haar organisatie creëert. Wanneer de overheid deze medewerkers hierin gaat dwarsbomen, is dat een flinke stap richting een centraal geleide economie. Dat dit uitgerekend komt uit de mond van een D66-minister, is het zoveelste bewijs van het verraad van deze partij aan het liberalisme.
    Ik stel voor dat de overheid zich gedraagt als een goede werkgever die zorgt voor betere arbeidsomstandigheden en een billijke vergoeding die in verhouding staat met de geleverde prestaties, en die ruimte laat voor verschillende arbeidsvormen, flex of vast. Wanneer de overheid werknemers weet te verleiden om een paar uurtjes per week meer te werken, bijvoorbeeld door over deze extra inspanning minder belasting te heffen, is het hele tekort in de genoemde sectoren opgelost. Dat zijn de knoppen waaraan de overheid mag draaien in onze vrijemarkteconomie.

    • Je gaat nu vaak juist meer belasting betalen als je meer werkt, want volgende schijf,

      • In het onderwijs is 90% van de werknemers vrouw. 70% van de vrouwen werkt in deeltijd. 50% tussen 20 en 30 uur en de rest minder dan 20 uur.
        Het gemiddelde inkomen van een deeltijdwerker in het Onderwijs ligt rond de 20K. Gemiddeld uurloon bedraagt € 22,-. Wanneer je als deeltijdwerker boven de 20K grens komt, houd je van een gewerkt uur slechts tussen de 7 en 8 Euro over.
        Het verhogen van het loon, wat nu gebeurt, heeft een averechts effect. Medewerkers zullen eerder de loongrens van 20K bereiken en juist daardoor minder willen gaan werken. Hierdoor wordt ZP-en nóg aantrekkelijker gemaakt.
        Voor de Zorg geldt dit mechanisme even goed.

  4. Koolmees maakt nog meer dan Asscher een zooitje van het arbeidsrecht. Maar! Bij het lezen van deze zinnen kreeg ik toch weer wat hoop: “Daarbij moet de werkgever kritisch in de spiegel kijken, vindt Koolmees. ‘Als mensen zo ontevreden zijn over de manier waarop zij hun werk moeten doen, moeten zij zich afvragen: doe ik het wel goed? En het antwoord zal waarschijnlijk zijn, “nee”.’” Maar ja, de transformatie naar aanstekelijk werkgeverschap ga je natuurlijk niet met wetgeving tegen zelfstandigen realiseren.

    • @Wim, ik denk dat je de (nieuwe) koers van Koolmees ook anders kan lezen: in de wetenschap dat hij de discussie rond zzp’ers niet kan oplossen via wetgeving, probeert hij het nu meer via sectoren en werkgever(schap).

      • Werkgeverschap, aanstekelijk werkgeverschap en m.m. aanstekelijk opdrachtgeverschap zijn cruciaal voor het benodigde herstel van productiviteitsgroei van de Nederlands beroepsbevolking. Dus als Koolmees dat kan realiseren, en/doordat hij ophoudt met contraproductieve arbeidswetten, overweeg ik om fan van hem te worden. (Ik had daar al een andere wet voor bedacht, maar dan fiscaal van aard: belastingkorting voor aanstekelijke werkgevers.)

  5. De werk- of contractvorm moet je m.i helemaal los zien van de inhoud. Wordt alleen maar heel complex met veel discussies en interpretatieverschillen.