"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Veel vragen, weinig antwoorden over verplichte AOV voor zelfstandigen. Reacties uit het werkveld.

Geen verplicht pensioen, maar wel een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. Dat staat in het voorlopig pensioenakkoord. Het is nu aan de sociale partners en zelfstandigenorganisaties om met een concreet voorstel te komen. Veel partijen zijn het niet eens met zo’n verplichte AOV.

De Sociaal Economische Raad (SER) en minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) presenteerden woensdag het principe-akkoord over het nieuwe pensioenstelsel, waarover vakbonden en werkgeversorganisaties volgende week stemmen. Afgesproken is dat  ‘zelfstandigen straks verplicht (zijn) verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.’

De verplichte verzekering was een harde eis van de partijen PvdA en GroenLinks. “Met een verplichte verzekering wordt ook de afwenteling van kosten en risico’s op de samenleving verminderd”, staat in een toelichting op het principe-akkoord te lezen.

Nog steeds onduidelijk

Verder staat in het pensioenvoorstel dat er misschien wel een opt-out komt voor zelfstandigen die kunnen aantonen dat ze zich op een andere manier verzekerd hebben tegen arbeidsongeschiktheid.

Maar hoe die verplichte AOV eruit komt te zien, en of hij er écht komt, is nog niet duidelijk. Het kabinet vraagt de sociale partners om in overleg met zelfstandigenorganisaties voor de zomer van 2020 met een concreet voorstel te komen voor deze verzekering. Een collectieve basisverzekering lijkt daarbij eerder haalbaar dan een verplichting voor een commerciële variant.

De invoering van een verplichte AOV laat dus nog wel even op zich wachten. Ook de commissie Borstlap komt tussendoor nog met een visie op dit onderwerp.

‘We zijn er nog niet’

Het pensioenvoorstel moet ‘uitvoerbaar, betaalbaar en voor iedereen toegankelijk’ zijn. Pas als er zo’n uitwerking is, zal het ministerie van SZW een voorstel doen aan het kabinet. Koolmees: “We zijn een eind, maar we zijn er nog niet. Nu moeten we nog steun krijgen. En vervolgens gaan we onze afspraken uitwerken, met kabinet, polder, pensioenorganisaties en iedereen die zich hard maakt voor een goed pensioenstelsel.”

Langdurige arbeidsongeschiktheid

Marjan van Noort van FNV Zelfstandigen is heel blij met het streven naar een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering. “Hier pleiten wij al een hele tijd voor”, zegt ze. “Onze inzet is vooral een verzekering tegen langdurige arbeidsongeschiktheid. Er moet volgens ons een acceptatieplicht komen voor iedereen, ook  zzp’ers. Want 10 of 20 jaar niet kunnen werken door ziekte, dat kan niemand overbruggen.”

De meeste belangenbehartigers van zzp’ers zijn juist fel tegen een verplichte AOV voor zzp’ers. Uit de ZiPconomy ZZP peilingwijzer rond de verkiezingen in 2017 bleek 63% van de meer dan 10.000 deelnemers aan de peilingwijzer tegen een verplichte AOV. Slechts 22% zag er wel iets in, de resterende 15% had geen mening.

‘Aan de bedelstaf’

ZZP Nederland is ‘pertinent tegen’ een verplichte verzekering tegen algemene arbeidsongeschiktheid. Onderzoek onder de achterban (mei 2019) wees uit dat 83% tegen een AOV-plicht is, meldt de belangenbehartiger.

In een interview met De Monitor zegt voorzitter Maarten Post dat zo’n verzekering ‘praktisch onuitvoerbaar’ is, omdat zzp’ers zo divers zijn. “En ten tweede omdat je sommige mensen gewoon keihard aan de bedelstaf brengt. Denk aan zelfstandigen met een minimaal inkomen.”

‘Ongelofelijk ondemocratisch’

De Werkvereniging is een petitie begonnen tegen dit voorstel uit het akkoord. Aanjager Roos Wouters noemt het ‘ongelofelijk ondemocratisch’, zegt zij tegen BNR Nieuwsradio. “Het is een vreemde toestand; het gaat over 1,5 miljoen zzp’ers en 300.000 mensen die erbij klussen naast hun baan, waarover werkgevers en werknemers besluiten. De zzp’er zelf is niet aan het woord geweest.”

‘Voor alle werkenden, of niet’

Denis Maessen van PZO benadrukt dat het moet gaan om een verzekering voor alle werkenden, niet alleen voor zzp’ers. “Alleen dan gaat zo’n regel werken”, zegt hij. “Iedereen moet toegang hebben tot een basisverzekering, ongeacht de contractvorm. We gaan niet puur iets voor zzp’ers maken, maar voor alle werkenden. En anders niet. Zo verbeter je arbeidsmobiliteit en dat is goed voor Nederland.”

‘Mkb en zzp’er te weinig gehoord’

De verplichte AOV laat zien dat mkb’ers en zzp’ers te weinig inspraak hebben, vindt Rick Schevers. Hij is voorzitter van Bovib, de vereniging voor onafhankelijke inhuur-intermediairs. “Het lijkt alsof de vertegenwoordiging vanuit de markt niet representatief is voor degene waarover nu ook kennelijk wordt beslist. Het mkb en de zzp’er is onvoldoende gehoord.”

Hij maakt zich zorgen. “We hebben namelijk nog een slag te slaan op andere arbeidsmarktdossiers, zoals de wet Dba. Wij pleiten voor duidelijkheid en rust op de arbeidsmarkt. Om dat te bereiken is het van groot belang dat alle relevante partijen voldoende gehoord worden.”

‘AOV heeft niets met pensioen te maken’

Dat is branchevereniging ONL voor Ondernemers het met hem eens. “In de afspraken die gemaakt zijn over dit akkoord wordt nog een ander aspect pijnlijk duidelijk: zzp’ers waren niet vertegenwoordigd bij de onderhandelingen”, schrijft de vereniging. “Met verbazing leest ONL dan ook dat het kabinet de zzp’er wil verplichten een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten.”

Een verplichte AOV heeft niets met pensioen te maken, vindt ONL. “Het kan niet dat werkgevers- en werknemersorganisaties besluiten nemen over zzp’ers zonder hen te raadplegen.”

‘Een paardenmiddel’

Het Verbond van Verzekeraars is niet enthousiast over een verplichte AOV. Directeur Harold Herbert: “Het Verbond van Verzekeraars hecht aan behoud van keuzevrijheid voor zzp’ers, ook in een systeem dat gebaseerd is op wettelijke verzekeringsplicht. Een verplichte verzekering is een paardenmiddel, mensen die geen verzekering nodig hebben worden gedwongen er een te nemen. En mensen die er wel één nodig hebben krijgen de verkeerde.”

Lees ook:

Een aantal weken geleden verzamelde ZiPconomy al de mening van een aantal organisaties:

11 reacties op dit bericht

  1. “Met een verplichte verzekering wordt ook de afwenteling van kosten en risico’s op de samenleving verminderd”,

    M.a.w. overheidsinkomsten hier uitvolgend worden door de overheid gebruikt voor invulling van de kosten voor het pensioen “akkoord”?

    Daarnaast vraag ik mij af hoe een club als FNV “Zelfstandigen” dit voorstel kan ondersteunen. Duidelijk voor mij wel dat het zelfstandigen speelveld niet echt het optimum is van de FNV. Het zou beter zijn als er echte vertegenwoordiging zou zijn bij het bespreken van een dergelijk voorstel.

  2. @Ben, ze hebben meer geld nodig om inderdaad dit nieuwe pensioenstelsel te kunnen financieren. En een verplicht pensioenstelsel voor ZZPers is niet de oplossing. Deze verschuift namelijk het probleem (Is in principe een Spaarpotje).
    Er moest een bron van inkomsten gezocht worden die alleen maar geld opbrengt, zodat men deze na eigen gerieven kan (op)gebruiken.
    En bij die club van de FNV zijn toch geen echte Zelfstandige aangesloten of wel???
    Laten we afwachten wat dit ons gaat brengen.

  3. “Met een verplichte verzekering wordt ook de afwenteling van kosten en risico’s op de samenleving verminderd”, ah zie het al, verzekeringen zijn liefdadigheidsinstellingen, of krijgen zij ook toevallig het geld van de samenleving? en acceptatieplicht, oei dat wordt duurder dan nu.

  4. Bijzonder dat alle zzp’ers over één kam worden geschoren, het geeft pijnlijk aan hoe achterlijk de overheid is!
    Er bestaat domweg niet zoiets als dé zzp’er!

  5. Van 1998 tot en met 2004 was er al zo’n wet namelijk de Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen. Deze had een premie afhankelijk van je winst en een uitkering van maximaal 70% van het minimumloon. Voordelen zijn de verzekeringsplicht en solidariteit van gezonde, goed verdienende ZZP-ers met de minder verdienende, minder gezonde ZZP-ers. Nadelen waren er ook, bijvoorbeeld een forse premie (8.8%) en als je een betere uitkering wilde moest je je aanvullend verzekeren. Bovendien was deze regeling ineens afgelopen in 2004 en dan moest je maar zien dat je een nieuwe AOV-verzekering kon krijgen.

  6. Misschien is het een idee om uitsluitend (echte) zzp-ers te laten stemmen over het nieuwe pensioenvoorstel voor werknemers. Ik denk dat er dan best snel een goedgekeurd voorstel ter tafel ligt…

    Verder is alles al gezegd:
    – De WAZ is destijds gesneuveld.
    – Wat heeft AOV met pensioen te maken?
    – Waarom zou ik me verplicht moeten verzekeren, als ik mij uit eigen middelen kan bedruipen?

  7. Gelukkig biedt de FNV op hun homepage aan om lid te worden zodat je nog kunt meestemmen over het pensioenakkoord. Premie is aftrekbaar en na 3 maanden kan lidmaatschap weer worden opgezegd.

    Hopelijk maken ze voor het eind van de stemperiode zaterdag 15 juni 12:00 meer details bekend, zoals over de op-out regeling, want dan weet je in ieder geval waar je voor stemt.

    • Eigenlijk zouden we allemaal lid moeten worden (en dan na 3 mnd opzeggen) en dan allemaal tegen stemmen…

  8. Waarom is het FNV zo voor een AOV voor ZZP?
    Het is te doen om de kosten van werknemers en ZZP-ers meer gelijk te krijgen. Nu hebben de werknemers een soort van concurrentie van de ZZP-er op prijs. Door de ZZP-er op te zadelen met een dure verzekering wordt dat probleem voor de werknemer een stukje kleiner.