"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU

Uber riskeert massaclaim van chauffeurs

Uber is een arbeidsbemiddelaar. Dus mag het daar volgens de Wet Waadi geen vergoeding aan chauffeurs voor vragen, stellen Mei Li Vos en Martin Pikaart (AVV).

Uber kan een massaclaim verwachten van alle taxichauffeurs. Net zoals alle andere intermediairs die een provisie vragen van de mensen die ze bemiddelen. Dat komt omdat ze artikel 9 van de wet Waadi overtreden.

De wet Waadi is de Wet Allocatie Arbeidskrachten door Intermediairs. Artikel 9 van de Wet Waadi verbiedt intermediairs tegenprestaties te vragen van de arbeidskrachten voor wie ze bemiddelen. In het geval van Uber is die tegenprestatie 20% van de ritprijs. Voor een rit die jou als klant tien euro kost krijgt de chauffeur acht euro. (Daarvan moet hij ook nog de auto, de benzine en verzekeringen betalen.)

Uber bemiddelt

Nu gaat de discussie bij werkplatforms of ze bemiddelen voor zzp’ers of werknemers, of ze een werkgever of een techbedrijf zijn. De meeste werkplatforms stellen dat ze voor zzp’ers bemiddelen en daarom niet onder allerlei sociale zekerheidswetgeving vallen. Daardoor leveren ze goedkope en flexibele arbeid.

Jurriaan Koops, directeur van de ABU stelde in deze column op ZiPconomy dat platforms niet onder de Waadi vallen. Dat is volgens ons maar de vraag. Sommigen misschien niet, maar wij denken dat een platform als Uber daar wel onder valt, gezien de manier waarop ze werk voor zelfstandige chauffeurs bemiddelen.

Voor de wet Waadi maakt het niet uit of het om werknemers of zzp’ers gaat. Dat was ook de bedoeling van de Europese Uitzendrichtlijn: een wet die misbruik van uitzenden voor alle soorten arbeidsverhoudingen zou voorkomen. Een uitspraak van de Hoge Raad bevestigde onlangs nog dat ook zzp’ers die via een intermediair uitgeleend worden onder de wet Waadi vallen. (https://www.recht.nl/rechtspraak/?ecli=ECLI:NL:HR:2017:689)

Claims

Wat betekent dat voor Uber en alle andere platforms die tegenprestatie vragen van de mensen die ze bemiddelen? Eerst zal deze overtreding veel geld kunnen kosten. Als enkele Uberchauffeurs een claim indienen en deze algemeen verbindend laten verklaren kan Uber zelf wel narekenen hoeveel dat kost. En de chauffeurs ook. Dat wordt meer dan een kerstbonus.

Daarna, maar wellicht gelijktijdig zullen platforms als Uber hun businessmodel moeten aanpassen. Ze kunnen zich in nieuwe bochten wringen door niet de werkende maar de eindgebruiker de provisie te laten betalen. Of ze kunnen alvast voorsorteren op de plannen van de regering: zzp’ers die minder dan 18 euro per uur verdienen zijn eigenlijk werknemers.

Mei Li Vos en Martin Pikaart (resp bestuurder en voorzitter bij Alternatief Voor Vakbond) 

Mei Li Vos is onder andere fractievoorzitter van de PvdA in de Eerste Kamer. Ze was tot maart 2017 lid van de Tweede Kamerfractie van de PvdA en toen (o.a.) woordvoerder zzp-beleid. Bekijk alle berichten van Mei Li Vos

12 reacties op dit bericht

  1. Als specialist flexibele arbeid, nam ik vanzelfsprekend met belangstelling kennis van dit artikel. Helaas moet ik vaststellen dat de schrijvers van dit artikel de Waadi niet goed genoeg beheersen. De Waadi kent een onderscheid tussen het ter beschikking stellen van arbeidskrachten en arbeidsbemiddeling. Bovendien klopt het ook niet wat men in dit artikel schrijft over de uitleg van Jurriën Koops in zijn column. Hij heeft het over terbeschikkingstelling en de schrijvers in dit artikel hebben van terbeschikkingstelling en arbeidsbemiddeling een ‘salad bowl’ gemaakt. Bovendien vind ik het een gemiste kans dat geen aandacht wordt besteed aan het ‘muizengaatje’ voor arbeidsbemiddeling bij AmvB ex artikel 3 lid 3 Waadi.

    • Hi Hendarin,

      Verfrissend om te zien dat jij altijd scherp blijft!

      Met respect en waardering
      Gregory R. Penney

    • Wat goed dat deze discussie wordt gevoerd, in de hoop uiteraard dat de platformwerkers er beter van worden (en zoals wij hopen, nu eens een goede kerstbonus krijgen).
      Helaas moeten wij vaststellen dat de commentator op ons artikel, mevrouw Feyli, de WAADI anders begrijpt dan wij.
      Artikel 3 WAADI stelt dat het vragen van een tegenprestatie ook bij bemiddeling niet is toegestaan.
      Wellicht kan zij aangeven waar zij precies leest dat het vragen van een tegenprestatie bij arbeidsbemiddeling door platforms wel is toegestaan?

  2. Ook ik ben blij te horen dat de discussie over dit onderwerp wordt gevoerd. Als jurist vind ik het wel belangrijk dat de juiste termen, artikelen en rechtspraak worden gebruikt. De wetgever heeft met het een iets anders bedoelt dan met het ander. Uw redenering kan ik volgen, alleen u mixt terbeschikkingstelling en arbeidsbemiddeling in de zin van de Waadi. Het maakt juridisch uit waar u van spreekt, omdat daar andere gevolgen en artikelen aan zijn verbonden. Het arrest van de Hoge Raad waar u naar verwijst ging over artikel 9a Waadi en niet artikel 9 Waadi, hetgeen gaat over het provisieverbod bij terbeschikkingstelling. Artikel 3 Waadi kent iets vergelijkbaars voor arbeidsbemiddeling, alleen via lid 3 ook weer een escape bij AMvB. Hetgeen juist bij platformen niet ondenkbaar zou zijn, omdat niet alle platformen over een kam kunnen worden geschoren. Daarnaast geldt dat de Waadi via de band van arbeidsbemiddeling geen oplossing is voor een groter vraagstuk. Terwijl u het nog heeft over de toepasselijkheid van de Waadi op de grote kapitaal gedreven platformen, hebben de workers via platform coöperaties platformen inmiddels naar een ander niveau gebracht. De vraagstukken rondom het “nieuwe werken” vraagt een nieuwe aanpak en herziening van ons arbeidsrechtsysteem.

    Meer hierover kunt u lezen via http://www.flexnieuws.nl/search/Platformen+/

  3. Mooi, zo komen we verder!
    Dat arrest van de Hoge aad gaat inderdaad over artikel 9a, maar het punt was niet het concurrentiebeding van artikel 9a, maar om de redenering van de Raad dat de waadi ook over zzp’ers gaat.
    Uw antwoord op onze vraag over de tegenprestatie begrijp ik nog niet helemaal. Naar ons weten is er geen Amvb waarin staat dat bemiddelende platforms een tegenprestatie mogen vragen. Heeft u daarvan een verwijzing of een link?

    Wij vinden het overigens wel goed dat de Waadi, met haar oorsprong in de uitzendrichtlijn en de bedoelingen erachter (werkers beschermen) nog steeds van toepassing zijn op platformen. Dat de sociale zekerheid en het pensioenstelsel niet passen op de behoeftes van de werkende van nu zijn we het denk ik wel eens.

  4. Goed dat deze discusie er is. Ik heb in onze inbreng richting Tweede Kamer willen wijzen op de WAADI en het gelijke speelveld. Niet voor alle platforms, want daar is de verscheidenheid te groot voor, wel voor de platforms die handelen als uitzendbureau en via een slim algoritme aan ter beschikking stellen van arbeid doen. Daar heeft Hendarin terecht op gewezen. En die platforms zouden ook gewoon onder de WAADI hun diensten moeten aanbieden. In die zin kan ik mij vinden in de opvatting van Mei Li Vos.

  5. Bijzonder dat een ex-Tweede Kamerlid, een vakbondsvertegenwoordiger, zo van mening verschillen met een arbeidsjuriste. Het onderscheid tussen bijvoorbeeld de begrippen
    1) bemiddeling,
    2) uitlenen,
    3) uitzenden,
    4) ter beschikking stellen,
    5) payrolling en
    6) contracting
    lijkt me nogal belangrijk. Op korte en op langere termijn.

    Hopelijk kan met hulp van de directeur van de ABU, de arbeidsrechtprofessoren (de wetenschap) en met de kamer van koophandel (Handelsregister) zoveel duidelijkheid gaan ontstaan dat er overeenstemming gaat komen op de arbeidsmarkt, bij de wetgever en bij de Ministeries
    – van Financiën;
    – Economische zaken en klimaat;
    – Sociale zaken.

    Ik heb overigens het vermoeden dat de zzp-belangenbehartigers hier ook een belang hebben. Ook bijvoorbeeld de ICT-branche en de Interimmanagementbranche kunnen vermoedelijk bijdragen aan meer duidelijkheid t.a.v. genoemde begrippen., intern en extern

    • Ik weet niet of we zoveel van mening verschillen. Het gaat hier om de vraag of de bemiddelaar een tegenprestatie mag vragen aan de bemiddelde. Volgens de Waadi kan dat niet, mevrouw Feyli lijkt te suggereren dat dat wel kan, maar ze heeft de vraag nog niet beantwoord waar dat in de Waadi staat.
      Dus daar wachten we geduldig op.

      Over al die andere begrippen kunnen we inderdaad nog flinke bomen opzetten, ik zie echter wel met het oog van politicus en vakbondslid dat de onduidelijkheid over statussen vaak in het nadeel van de zwakste partij wordt gebruikt. Misschien moeten we bij de hervorming van een en ander streven naar minder begrippen, zodat de mazen van de wet minder vaak gezocht kunnen worden.

  6. @Mei Li, om de discussie over dit onderwerp zuiver te houden is het wel belangrijk dat we (politieke) belangenbehartiging en juristerij uit elkaar houden en goed weten waar we het over hebben. Wat mij betreft zitten we met elkaar in een juridische discussie.

    In mijn commentaar, geef ik twee keer aan dat artikel 3 lid 3 Waadi bij AMvB een afwijkingsmogelijkheid kent, hetgeen een escape zou kunnen zijn voor arbeidsbemiddeling. Dit is juist heel expliciet bij wet bepaalt voor arbeidsbemiddeling. Daar heeft de wetgever destijds al over nagedacht.

    Als u (bewust of onbewust) arbeidsbemiddeling en terbeschikkingstelling op een hoop gooit valt er weinig te bediscussiëren.

    In de juridische praktijk zijn ook artikel 9a en 9 Waadi echt twee verschillende werelden. U vraagt om een link naar een AMvB ex artikel 3 lid 3. Die AMvB is er (nog) niet en dat stel ik ook niet. Ik geef wel aan dat dit vanuit het perspectief van de wetgever een mogelijkheid / escape zou kunnen zijn, nu niet alle platformen over een kam kunnen worden geschoren. Belangrijk is nog dat het niet bij alle platformen gaat om een race naar de bodem in arbeidsvoorwaarden, maar om een race tot hervorming van ons arbeidsrecht

  7. Beste Henradin,

    de discussie is ook een politieke. Politici maken immers wetten met een bedoeling. In dit geval discussiëren we over de bedoeling van de wetgever. En die wil met nadruk niet dat er muizengaatjes zijn om de geest van de wet te omzeilen. Dus het is voor een juridische discussie juist goed om de bedoeling van politici in het oog te houden.

    Dan over arbeidsbemiddeling of ter beschikkingstellen, dat generaliseren we niet, we stellen dat Uber aan arbeidsbemiddeling doet. Dat doen niet alle platformen, maar deze dus wel. Dus hebben we het over de Waadi.

    Dat de HR in een uitspraak over het concurrentiebeding zegt dat de Waadi ook over zzp’ers gaat, en dus alle andere artikelen ook dus, is bij uitstek juridisch redeneren. Wel vreemd dat u als jurist niet zo redeneert.

    Over artikel 3 en het muizengaatje: dat is niet hetzelfde als zeggen dat daar wordt gezegd dat een tegenprestatie gevraagd mag worden. De wetgever heeft dat ook niet zo bedoeld.

    Om terug te komen over politieke en juridische redeneringen, die zijn bij uitstek relevant om gezamenlijk gevoerd te worden. De wetgever maakt wetten om misstanden tegen te gaan, machtsonevenwicht te bestrijden, eerlijke speelvelden te creëren. Het is goed als juristen de bedoeling van de wetgever er geregeld bij halen.

  8. @Mei Li Vos,
    Dank wederom voor uw reactie. Mijn voornaam is Hendarin. Wij zijn het inhoudelijk oneens met elkaar. Mijn standpunt is duidelijk. Dat van u ook. Jammer dat u uw politieke ideologie vermengt met een juridische discussie. Het blijft lastig een juridische discussie te voeren als het vertrekpunt incorrect is en door politieke kleur blijft te worden ingevuld.

    Wel wijs ik u erop dat het vertrekpunt van iedere wet de tekst is. Daarna kijken we nog wat de wetgever met de wettekst heeft bedoeld, maar ook wat de rechtspraak erover zegt. We weten inmiddels ook uit rechtspraak dat wat de wetgever heeft bedoeld niet altijd doorslaggevend is. Als u acht had geslagen op de wettekst en de toelichting op artikel 3 lid 3 Waadi en correcte juridische termen en verwijzingen had gebruikt, hadden we deze discussie niet hoeven te voeren. Ik blijf mij verbazen dat u stelt dat Uber aan arbeidsbemiddeling doet en dan toch verwijst naar artikelen die gaan over terbeschikkingstelling. Ik hoop dat het voor u duidelijk is dat dit twee verschillende werelden zijn.

    Dan de bedoeling van de wetgever. Ik neem u mee in wat de wetgever heeft bedoeld. De wetgever heeft het volgende met artikel 3 lid 3 Waad bedoeld. Het kabinet heeft destijds de vraag bezien, of de hoofdregel moest worden aangepast, mede in het licht van IAO-verdrag 181. Verdrag 181 boos/biedt immers de mogelijkheid om uitzonderingen op de hoofdregel van het betaalverbod toe te staan. Terwille van de flexibiliteit (en nu wellicht nog prominenter dan toen) was het destijds gewenst de mogelijkheid die het IAO-verdrag biedt te benutten en dat is dan ook de reden geweest dat het in de wet is gekomen. U leest helaas wederom niet wat ik schrijf. Ik zeg niet dat een tegenprestatie gevraagd mag worden. Ik zeg nogmaals wel dat de wetgever in bepaalde gevallen dat kan toestaan bij AMvB. Juist bij platformen is dat niet ondenkbaar. De wetgever heeft expliciet aangegeven dat zich situaties zullen voordoen waarin het maken van een uitzondering redelijk is.

    Ik vertrouw erop dat een en ander nu voor u duidelijk is. Het blijft in iedere geval een onderwerp waar we de komende jaren meer over zullen horen en er iets mee moeten. Als jurist flexibele arbeid kijk ik vanzelfsprekend daar naar uit.