"Exploring the future of work & the freelance economy"
SLUIT MENU
groei zzp

Er is een tsunami aan zzp’ers over Nederland gekomen. Serieus?

De zzp’er is een profiteur, wil eigenlijk liever in loondienst en wow, wat zijn het er veel. Opinieblad Forum, het digitale platform van VNO-NCW, ontzenuwt 3 mythes over zzp’ers. Vandaag deel 2: er zou een vloedgolf aan zzp’ers over Nederland gekomen zijn. Maar klopt dat eigenlijk wel?

Zo’n 99 procent van de starters is een zzp’er, meldde de Kamer van Koophandel vorig jaar. En wie de discussies op radio en tv volgt, kan echt de indruk krijgen dat het aantal zzp’ers de pan uit rijst. Een drama vergeleken met vroeger wordt dan gesuggereerd. Toen was bijna iedere werkende veilig in loondienst. Wie had er nu een eigen bedrijf?

Vroeger was alles beter?

Hoewel? Een zelfstandige zonder personeel, is dat niet gewoon een eenmansbedrijf? Die hadden we vroeger toch op elke spreekwoordelijke straathoek? De term zelfstandige zonder personeel (zzp’er) is een van oorsprong fiscale term die alleen aangeeft dat je geen personeel hebt. Die term is nu een eigen leven gaan leiden.

Is het aandeel echt gegroeid?

Los van de dagkoersen, hoe groot is het aandeel zzp’ers, eenmansbedrijven en andere eenpitters in Nederland door de jaren heen eigenlijk? En dan blijken de cijfers verrassend stabiel: in ruim 166 jaar is hun aandeel in het totale aantal bedrijven met maar 8 procent gegroeid. En dat komt ook nog eens mede doordat het aantal bedrijven met personeel volgen het CBS de afgelopen jaren is gedaald.

Het aantal eenmanszaken als percentage van het totaal aantal bedrijven

Bron: SER, ‘Arbeidsenquête 1887’ (Jacques Giele), Grafiek: Judith Katz

Een eigen ecosysteem

Het beeld van de moderne zzp’ers wordt voor een groot deel bepaald door jonge mensen die met een laptop in een café zitten. Maar een groot deel van de zelfstandigen zonder personeel heeft gewoon werkruimte. Als er al computers aan te pas komen, dan gaat het vaak om vormgevers of ict’ers. Maar ook ambachtslieden die voedsel produceren en/of verkopen zijn wel zzp’er bijvoorbeeld. Vaak hebben ze een eigen ecosysteem om zich heen waar ze opdrachten van krijgen of waar ze werk aan uitbesteden. En zo’n los-vast-cluster ziet er soms verdraaid veel uit als een bedrijf.

Werk uitbesteden

Volgens een recente enquête onder zelfstandigen van het CBS en TNO, werkt 80 procent van de zzp’ers samen met anderen. Bijna een kwart huurt zelf wel eens personeel in, bijna altijd andere zzp’ers. ‘Er zijn wel vier tot zes mensen die ik geregeld inschakel’, zegt Petra Iuliano, bedrijfsadviseur uit Rotterdam.

‘Als ik een training geef, huur ik bijvoorbeeld een eventmanager in. Ik besteed werk uit aan zzp’ers die voor mij de backoffice regelen, online marketing, transcriptie van de onderwerpen die ik behandel en het onderhoud van mijn website. Ik denk dat steeds meer zzp’ers zo gaan werken. Ik zou best mijn marketeer in dienst willen nemen, maar daar heeft hij helemaal geen zin in. Hij verdient als zelfstandige meer dan hij in loondienst zou krijgen en nu is hij ook eigen baas. Dat snap ik wel, ik ben ook zzp’er geworden omdat ik na twintig jaar niet meer voor een baas wilde werken.’

Flexibiliteit en extra kennis

Aan de andere kant zit Klaas Hofstra, directeur Waste van Adverio EngineeringAdverio ontwikkelt onder andere biogasinstallaties. Hij huurt zzp’ers in als hij extra kennis nodig heeft. ‘Op vaste basis werkt hier negen man, maar dat kunnen we met zzp’ers binnen een week opschalen naar twintig’, zegt Hofstra.

‘Ik zou wel meer mensen in dienst willen nemen, maar in een projectorganisatie als de onze heb je de ene keer veel werk en de andere keer minder. Soms doen we alleen de engineering voor een installatie, andere keren een volledig bouwproject van weiland tot en met de geasfalteerde toegangsweg. Daarvoor hebben we die flexibiliteit nodig.’

(Dit is het tweede deel uit een serie van drie. Zie ook deel 1: Waarom de zzp’er geen profiteur is.)

Remko Ebbers, redacteur Forum

Opinieblad Forum is een digitaal platform van VNO-NCW voor ondernemers, politici, beleidsmakers en media over ondernemerschap en politiek. Opwww.opiniebladforum.nl worden dagelijks nieuwe interviews, achtergronden en opiniestukken gepubliceerd. Daarnaast komt Opinieblad Forum maandelijks uit als tijdschrift dat bij ruim 25.000 ondernemers, politici, beleidsmakers en journalisten in de bus valt. Bekijk alle berichten van Forum