De arbeidsmarkt verkiezingsbeloften die ontbreken

Eerder schreef ik al dat de arbeidsmarkt het belangrijkste ontbrekende thema was in de verkiezingen. Geen woord, geen visie op de invloed van robotisering op banen of de ‘gig economy’. Hooguit ‘meer vast werk’ en ‘meer banen’ en dat soort dingen.

Een aantal beleidsmaatregelen zijn toch wel echt relatief eenvoudig en iets waar volgens mij bijna elke partij, van links tot rechts, zich in zou kunnen vinden. Het is een kwestie van een beetje omdenken. Bij deze een aantal maatregelen die echt logisch zijn, maar niemand aan lijkt te denken.

Onderwijs

Vervang het sociaal leenstelsel door een verhoogde inkomstenbelasting afhankelijk van de studie

Concreet: basisbeurs voor iedereen en mogelijk kan je zelfs het collegegeld afschaffen of sterk reduceren. In ruil daarvoor betaal je de rest van je leven iets meer belasting dan mensen die niet studeren. Zeg 1% per jaar over je hele inkomen voor de eerste 4 jaar. Dat komt neer bij een modaal inkomen van 60.000 euro per jaar op 24.000 euro gedurende de 40 jaar dat je werkt. Dat is ongeveer gelijk aan de studieschuld, behalve dan dat je op deze manier de mensen die het meest profiteren het zwaarst belast en de mensen die voor minder betalende, maar maatschappelijk belangrijke, beroepen kiezen ontlast. Per jaar extra betaal je 0,5% per jaar meer. Dus studeer je 6 jaar, betaal je 2%. Doe je een tweede studie en studeer je in totaal 10 jaar betaal je uiteindelijk 4% meer dan iemand die niet gestudeerd heeft. Als het goed is moet je met twee studies ook dermate veel meer kunnen verdienen dat je dit makkelijk eruit haalt.

Werk – arbeidsmarkt

Beloon werkgevers voor langere dienstverbanden

Concreet: er zou een verschil in werkgeverslasten moeten zijn (denk aan afdracht WW of het werkgeversdeel van de belastingen) in de kosten voor een nieuwe hire t.o.v. een langer zittende persoon. Je zou de afdracht elke twee jaar dat iemand in dienst is iets kunnen verlagen, tot iemand tien jaar in dienst is. Dat maakt het dus goedkoper om de persoon na 2 jaar in dienst te houden (en een vast contract aan te bieden) dan de volgende te werven.

Beloon bedrijven voor actief ‘non discriminatiebeleid’

De overheid zou bedrijven die kunnen aantonen niet te discrimineren, op afkomst, geslacht én leeftijd, moeten belonen door hen een streepje voor te geven bij aanbestedingen.

Creëer een ‘social enterprise’ rechtspersoon

Nederland kent geen specifieke rechtspersoon voor sociale ondernemingen. Een zwaktebod, want vele landen om ons heen hebben die wel. Dit is een bedrijf dat gewoon winst uit kan keren, met aandeelhouders, maar zich committeert grenzen te stellen aan de uitkeringen. Dergelijke organisaties hebben hele duidelijke maatschappelijke doelen die voorop staan. Door er een aparte rechtspersoon voor te maken kunnen deze organisaties een flinke plus krijgen bij aanbestedingen, omdat de wet voorschrijft dat ze daadwerkelijk sociaal moeten zijn (zich houden aan hun doelen).

Pensioen

Collectief uitkeringsbeleid

Over pensioenen is veel discussie en daar ga ik me in deze post niet in mengen. Wat opvalt is dat de vraag over collectiviteit altijd gaat over de opbouw van de pensioenen. Daar verschillen de meningen over. Waar een groot pijnpunt zit, maar niemand het over heeft, is een collectieve uitkering. Dus het moment dat iemand zijn opgebouwde pensioen omzet in een uitkering. Nergens is het zo logisch om dat collectief te regelen dan bij de uitkeringen, omdat de gemiddelde levensverwachting altijd klopt als je het met het hele land deelt. Toch moeten miljoenen zelfstandigen die pensioen opbouwen ‘in de derde pijler’ en nog meer miljoenen werknemers die een aanvullende lijfrente hebben gesloten allemaal individueel hun pensioen inkopen en gokken hoe lang ze blijven leven. Juist de inkoop van pensioen (dus met het opgebouwde kapitaal de uitkering inkopen) zou de overheid collectief moeten regelen.