De Belastingdienst faalt hopeloos in communicatie richting opdrachtgevers. Zzp’ers de klos.

De communicatie van de Belastingdienst is te laat, te mager, te dubbelzinnig en gericht op het verkeerde publiek: op de zzp’ers en niet op de opdrachtgevers. Door het koudwatervrees van die opdrachtgevers staan veel opdrachten voor zelfstandigen op het spel.

Nog 17 dagen en alle VAR’s kunnen de prullenbak in. Dan treedt de Wet DBA in werking die op een geheel andere manier het verkeer tussen opdrachtgevers en de zp’ers die ze inhuren moet gaan reguleren.

Een operatie die in potentie het hele landschap van ingehuurde zp’ers flink kan opschudden, omdat het risico op naheffing nu bij de opdrachtgever komt te liggen. Met veel koudwatervrees tot gevolg. Staatssecretaris Wiebes sust graag alle onrust weg met bemoedigende woorden dat het er alleen maar eenvoudiger op gaat worden. De werkelijkheid is anders.

Voorlichting alleen aan zzp’ers…

Aan de Tweede Kamer heeft Wiebes herhaaldelijk beloofd fors in te zetten op voorlichting. Groot probleem is dat al die communicatie inspanningen gericht zijn op de zelfstandigen zelf. Zij hebben (althans wie een VAR had) een brief gekregen. Alle informatie op de website van de Belastingdienst over de Wet DBA staat onder het kopje ‘voor zzp’ers”. De factsheet op de website van de Belastingdienst is primair gericht op de opdrachtnemers. Zo ook alle informatie op de website ‘het ondernemersplein’ van de overheid. Onder het kopje ‘Vanaf 1 mei moet u het volgende doen” staat “Bedenk samen met de opdrachtgever of u een modelovereenkomst nodig hebt.” Inderdaad, zelfstandige professionals zijn ook ondernemer.

Maar waar blijft de informatievoorziening naar de inhurende opdrachtgevers?

En ja! Daar was dan de eerste stap. Een webinar voor opdrachtgevers. 12 april om 11.00 uur. Jammer alleen dat die vanwege hostingsproblemen in het water viel en niet door ging…

Het is haast komisch, als het niet zo treurig was. Of erger, gevaarlijk voor veel zzp’ers.

…maar opdrachtgevers zijn de baas

Dat alle communicatie gericht is op zzp’ers, suggereert dat het de zzp’ers zijn die zelf kunnen regelen of er wel of niet met een modelcontract gewerkt gaat worden en zo ja, met welke en op welke manier.

Maar dat is natuurlijk een grote misvatting van Staatssecretaris Wiebes en zijn Belastingdienst.

Heel veel van de zzp’ers waar we het in het kader van de Wet DBA over hebben zijn volledig afhankelijk van hoe hun opdrachtgevers omgaan met de Wet DBA. Er is geen onderlinge afstemming. Het is voor zzp’ers afwachten hoe stafafdelingen bij die opdrachtgevers – waar ze nooit mee spreken – reageren op het toegenomen risico. En de trend lijkt duidelijk: een gebrek aan goede informatie, onzekerheid over hoe de Belastingdienst spelregels gaan hanteren en her en der opgejaagd door adviezen van (huis)juristen doet veel opdrachtgevers momenteel besluiten om de deur voor zzp’ers voorlopig simpelweg maar eens dicht te houden. Tot nader orde.

Veel opdracht op het spel

De brancheorganisatie Bovib voorspelt na onderzoek bij klanten van haar leden dat er mogelijk 150.000 zzp’ers hun opdracht kwijt kunnen raken. Een conservatieve schatting noemen ze dat zelf. Fiscalist Elmer van Lienen (PWC) had het vorige week over 400.000 zzp’ers waarvan nog vastgesteld moet worden door organisaties of ze nu wel of niet als zelfstandigen door kunnen werken. Uit een onderzoekje van Randstad blijkt dat ruim 70% van ondernemingen een hoger risico op boetes en naheffingen bij zzp-inhuur voorziet.

Wellicht het grootste probleem is het grote verschil tussen de ‘niets aan de hand’ toon van Wiebes en zijn communicatiemensen en de (wat ik begrijp) veel weerbarstigere houding van diegene die gaan over het beoordelen van voorgelegde modelcontracten. Waar Wiebes het heeft over een paar procent van de zzp’ers die schijnzelfstandig zijn, hanteren zijn ambtenaren een veel strakkere definitie en zitten ogenschijnlijk meer op de Asscher-lijn: iedereen weer terug in vaste dienst. Lekker overzichtelijk (zo wordt bijvoorbeeld tijdelijke vervanging door zelfstandige onmogelijk). Dat mag natuurlijk een standpunt zijn, maar wees er dan duidelijk over.

Vannacht om 02:19 uur kwam er een mailtje binnen. Het Webinar staat nu online (al liep deze website vanochtend weer vast). Een aantal mensen hebben hard doorgewerkt. Maar webinar of niet, het is een druppel op een gloeiende plaat. De communicatie is te laat, te mager, te dubbelzinnig, te vaag en bovenal gericht op het verkeerde publiek.

Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties

Over Hugo-Jan Ruts

Hugo-Jan Ruts is 'editor-in-chief' en uitgever van ZiPconomy. Bekijk alle berichten van Hugo-Jan Ruts

4 reacties op dit bericht

Elroy de Jong schreef:
13 april 2016 om 11:33
Nou nou nou… Pittige woorden hoor.
In de praktijk moet ik de eerste opdrachtgever (in de sector ‘zakelijke dienstverlening’) nog tegenkomen die niet al bezig is met de Wet DBA. En let wel, per 1 mei 2016 hoeft het niet allemaal al voor de volle 100% in orde te zijn. We hebben nog een ‘transitiejaar’. Tot dan blijven de reeds uitgegeven VAR’s geldig.
Je moet zo’n beetje onder een rots hebben gelegen als je als opdrachtgever niet voldoende hebt meegekregen over de Wet DBA.
- Hugo-Jan Ruts schreef:
  13 april 2016 om 11:47
  Elroy, je hebt gelijk dat er een transitiejaar is. Toch verneem ik van veel opdrachtgevers dat ze dat jaar vooral ook gebruiken om de kat uit de boom te kijken. Eerst zo vele mogelijk afbouwen qua zzp’ers dan kijken of het toch nog kan. De VAR heeft formeel overigens echt geen geldigheid meer vanaf 1 mei 2016.
  - Elroy de Jong schreef:
    13 april 2016 om 11:58
    Kat uit de boom kijken is iets dat ik op zich durf te beamen. Dit impliceert op zich wel dat er vanuit de opdrachtgevers aandacht voor is.
    Mocht je aan de andere kant een ‘ZZP-starter’ zijn, dan kun je het weleens uitdagend vinden om een nieuwe klant binnen te halen. Want een nieuwe VAR wordt niet meer uitgegeven… Dit zal meespelen in de selectiecriteria van een opdrachtgever.
    Overigens, dit artikel heeft een goede bijwerking; men leest het en hierdoor blijft de aandacht erop gevestigd.
Thijs Maters schreef:
13 april 2016 om 16:42
Met name “onzekerheid over hoe de Belastingdienst spelregels gaan hanteren ” is een belangrijke zinsnede. De regels vanuit de belastingdienst zijn dermate vaag dat je als opdrachtgever of intermediair hier maar heel moeilijk je beleid op kan aanpassen.
Stel dat men in het verkeer ook zo vaag zou zijn:
Je mag niet te hard rijden. Alleen niemand die vertelt wat te hard dan is. Dat is en blijft dan één groot grijs gebied waarbij je overgeleverd bent aan de interpretatie vanuit de overheid. Maatregelen nemen om niet te hard te rijden (cruisecrontol of max snelheid instellen) kan dus niet. M.a.w. beheersmaatregelen nemen wordt een lastig verhaal.
Zo is het feitelijk ook met de modelovereenkomsten. Geen houvast, absoluut geen SMART afspraken en dus geen enkel kader wanneer je nu wel of niet als ZZP’er aangemerkt wordt.
Ik hoop dat de belastingdienst ontvankelijk is voor de argumenten vanuit de BOVIB en meegaat in de door hen voorgelegde modelovereenkomst waarin één en ander wat explicieter beschreven staat en opdrachtgevers wat beter weten waar men aan toe is.
De tot op heden goedgekeurde modelovereenkomsten bieden iig onvoldoende houvast of zijn veel te specifiek. Een goedgekeurde modelovereenkomst is iig compleet wat anders als een goede modelovereenkomst.